موبد انوشه باستانی در نشست سازمان زنان زرتشتی تهران پیرامون تاثیرگذاری سرایش اوستا در تقویت حافظه و پیشگیری از آلزایمر سخن گفت.
سرایش اوستا و نقش آن درتقویت حافظه ازجمله روش‌های طبیعی افزایش سطح هورمون دوپامین در مغز است. این موضوع گفت‌وگویی بود که موبد انوشه باستانی، کارشناس روان‌شناسی و مشاور مهارت‌های سالم زیستن، به آن پرداخت. در آغاز به گوناگونی آوای گات‌ها و اوستا اشاره کرد و در ادامه از آلزایمر و نشانه‌های آن، نقش هورمون دوپامین در عملکرد مغز، و نقش خواندن اوستا در افزایش سطح هورمون دوپامین سخن گفت. چکیده‌ای از این مباحث در ادامه آمده است:
* گات‌ها و اوستا: اشو زرتشت پیام‌های اهورایی خود را در«گات‌ها» به نام مَنثرهَ یا گفتار اندیشه برانگیز خوانده است. «اوستا» سروده‌های اهورایی و نیایش‌ها، درمانگری و پزشکی، نجوم، تاریخ، سُنت‌ها، قوانین و … را در بر دارد. در اوستا پیام‌های مانترایی به اشکال گوناگونی بیان شده مانند: تک واژه‌ای (بِش تَرنا) – دو واژه (هزنگرم بیشه-زنام، بیوره بیشه زنام) جملات کوتاه (اشم وهو…) – پاراگراف‌های کوتاه (اَهمایی رئیشچه …) – متن‌های بلند (اورمزدیَشت)
* آلزایمر چیست؟ آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که معمولا به کندی آغاز می‌شود و به تدریج رو به وخامت می‌گذارد. علت بیماری آلزایمر چندان شناخته شده نیست ولی عوامل محیطی و ژنتیکی مختلفی اتفاق می‌افتند که هورمون‌ها را تحت تاثیر قرار داده و از تعادل خارج می‌کنند. مهمترین آن‌ها کاهش سطح هورمون دوپامین در مغز، مشهور به «هورمون شادی» است.
ازجمله موارد ایجادکننده‌ی آلزایمر: ترومای سر، بیهوشی‌های مداوم، افزایش سن و تغییرات هورمونی، بیماری‌های قلبی عروقی و کلسترول بالا، فشارخون بالا، چاقی مفرط، دیابت نوع دو، آلودگی هوا، افسردگی بالینی،کم‌خوابی یا بی‌خوابی، بیهوشی‌های زیاد، اختلالات خُلقی.
* دوپامین چیست؟ دوپامین یک هورمون انتقال‌دهنده عصبی است. ترکیب آلی ازخانواده کاتکولامین‌ها و فنتیل-آمین‌ها که به انتقال پیام درکل بدن کمک می‌کند و نقش حیاتی در توانایی مغز و بدن دارد. عملکردهای مختلف دوپامین شامل: انگیزه‌دادن، پاداش‌دهی، یادگیری، حرکت، افزایش حافظه و …است. به بیانی ساده، دوپامین مهمترین نقش را در ایجاد لذت و پاداش دارد و در مراکز خاصی از مغزکه به مراکز پاداش معروف هستند، ایجاد حس خوب می‌کند همچنین درکنترل دستگاه حرکتی نقش مهمی دارد.
خواندن«اوستا» چگونه سطح هورمون دوپامین در مغز را افزایش داده و از چه راهی به تقویت حافظه کمک می‌کند؟
1– احساس خوب اتصال به اهورامزدا و درپناه او قرار گرفتن در فرد، حس رهایی و از بار مسوولیت‌های سنگین زندگی و به گونه‌ای «احساس امنیت» کرده که به آرامش می‌رسد. هورمون دوپامین را افزایش داده کاهش افسردگی و بهبود حافظه را درپی دارد.
2- به خاطر آوردن کارهایی که پیش از خواندن اوستا باید انجام شود مانند شستن دست و صورت، رطوبت و تری و خنکی را از طریق پوست به بدن منتقل کرده که سبب «شادابی و طراوت» می‌شود و سطح هورمون دوپامین درمغز افزایش پیدا می‌کند و درنتیجه به تقویت حافظه کمک می‌شود.
3- توجه به پوششی تمیز و متناسب با زمان اوستاخوانی (روسری وکلاه) جزو بهداشت فردی محسوب می‌شود که ایجاد « احساس شایستگی یا خود اثربخشی» کرده و سطح هورمون دوپامین را افزایش داده و حافظه تقویت می‌شود.
4- قرارگرفتن درمعرض نور خورشید و سرایش اوستا «احساس آرامش » تحقیقات بسیاری ثابت کرده که بودن در نور خورشید سطح بیش‌تری دوپامین را در بخش لذت مغز دریافت می‌کند.
5- به‌خاطرسپردن ساعت و زمانی مشخص از روز برای اوستا خوانی به زندگی فردی «معنا» می‌بخشد که حس خوب ایجاد کرده و به افزایش سطح هورمون دوپامین کمک می‌کند.
6- سرایش به زبان اوستایی که بیان واژگانی غیراز زبان مادری است « زبان دوم و ورزش حافظه» است که حس خوب ایجاد می‌کند.
7- آوای مانترایی اوستا و خواندن با صوت، در ضمیر نیمه هوشیار ذهن، تداعی‌کنند‌ه‌ی خاطرات آرامش‌بخش دوران کودکی و کنار خانواده‌بودن هست که «حس لذت‌بخش تعلق خاطر» را ایجاد کرده و سطح هورمون دوپامین درمغز را افزایش می‌دهد.
8- تکرار واژه‌های بلند و کوتاه اوستا مانند اَشِم وُهو و یَتااَهو، سبب «کاهش گفت‌وگوی ذهنی و ایجاد آرامش» و کنترل افسردگی و درنتیجه افزایش سطح هورمون دوپامین و تقویت حافظه می‌شود.
9- بیان واژه‌ها و جملات مثبت اوستایی «NLP و پیامد آن» ازجمله تغییر نبض و ارتعاشات مغزی که حس خوب و افزایش سطح هورمون دوپامین را در پی دارد.
10– ایجاد وابستگی روانی و پیداکردن حس مسوولیت‌پذیری نسبت به خواندن اوستا سبب «احساس عزت به نفس و اعتماد به نفس» در فرد گشته که حسی لذت‌بخش است پس به افزایش سطح هورمون دوپامین و کاهش افسردگی منجر شده و به تقویت حافظه کمک می‌کند.
11- خواندن اوستا حداقل یک ساعت در روز، مراقبه‌ای است که گفت‌وگوی ذهنی را کنترل و سبب «احساس خودسامانی» در فرد گشته، افزایش سطح هورمون دوپامین و تقویت حافظه را درپی دارد.
نشست و سخنرانی سازمان زنان زرتشتی، با هماهنگی کارگروه طرح حساس، دوشنبه دوم بهمن‌ماه 1402 خورشیدی ساعت ۱۰ بامداد با باشندگی شماری از زرتشتیان در تالار جشنگاه خسروی برگزار شد.
فرتورها از تارنما سازمان زنان زرتشتی تهران است.
4090
