«سده»، یکی از جشن‌های ملی ایرانیان است و برگزاری آن ویژه‌ی زرتشتیان ایران نیست. دهم بهمن‌ماه آتش جشن سده را برپا می‌کنیم تا به جهان یادآور شویم فرزندان ایران میراث‌دار جشن و شادی هستند و فرهنگشان را گرامی می‌دارند. آتشی به بزرگی شکوه و فر دیروز ایران، به گرمی پیوند امروز دستان ایرانیان و به روشنی فردای ایران و ایرانی. «سده» می‌آید تا بانگ برآرد که این‌جا، این سرزمین اهورایی خاستگاه آغاز شهری‌گری (:تمدن) بوده است و هوش و خرد ایرانی زمینه‌ساز آن.
سده يادآور ايران بشْكوه گران‌فر چون درفش كاويانى‌ست
امسال آتش جشن سده را پرفروغ‌تر از پیش بر می‌افروزیم جشنی که از گستره‌ی سپهر ایرانی فراتر رفته و یک جهان به آن افتخار می‌کند. جشن سده، بهمن ۱۳۹۸ به‌عنوان میراث ناملموس ملی (ایران) به ثبت رسید. سپس با هماهنگی مدیران وزارت میراث فرهنگی ایران و مسوولان کشور تاجیکستان، پرونده جشن سده با مدیریت نماینده زرتشتیان و همراهی افراد کنش‌گر هازمان زرتشتی، پرونده‌ی جشن سده به یونسکو فرستاده و ۱۵ آذرماه 1402 به عنوان میراث ناملموس ایران و مشترک با کشور تاجیکستان در فهرست میراث جهانی ثبت شد. این عنصر میراث ناملموس در پیوند با حوزه ایران فرهنگی است و مردم تاجیکستان نیز آن را برگزار می‌کنند. این رخداد فرخنده‌ی ثبت جهانی جشن سده ارزشمند است چون انگیزه‌ایی برای هم‌افزایی و همبستگی ملی می‌شود. تقویت گفتمان ایران فرهنگی یکی دیگر از دستاوردهای ارزشمند این ثبت جهانی است که جایگاه دیپلماسی میراثی را نشان می‌دهد. این جشن یکی از میراث‌های ایرانی است که می‌تواند با افزایش آگاهی، ارج‌نهادن به فرهنگ ایران را به دنبال داشته باشد. می‌تواند به تقویت هویت ملی، گسترش صلح و همکاری، رواج‌دادن گردشگری و پاسداشت میراث‌های سرزمین بیانجامد. با ثبت جهانی این عنصر، پشتیبانی بیشتری از گردهمایی‌ها و برگزارکنندگان این آیین می‌شود. برگزاری باشکوهِ این جشن‌ها از جمله سده می‌تواند به ماندگاری آن کمک کند و این میراث ناملموس ایرانیان را به درستی به مردم جهان بشناساند.
ما همه ایرانیان باید به این رویداد ببالیم و بکوشیم که در گوشه‌وکنار ایران و حتا کشورهای حوزه‌ی تمدن و فرهنگ ایران، کشورهایی که در سپهر فرهنگ ایران جای دارند، جشن سده سراسری و گسترده برگزار شود. فرهنگ ایران که به فرهنگ پارسی نیز شناخته می‌شود، از تاثیرگذارترین فرهنگ‌ها در جهان است و یکی از گهواره‌های تمدن بشر به‌شمار می‌آید. «سده» کهن‌ترین جشنِ ایران‌زمین، و چه بسا، کهن‌ترین جشنِ جهان به شمار می‌رود. نوروز (نویدبخش روشنایی)، جشن سده (مهار شدن آتش)، جشن مهرگان (آیین پیمان و دوستی)، جشن تیرگان (حماسه جان‌فشانی آرش کمانگیر) از جمله جشن‌های ملی ایرانیان است. در سالنمای سال نو چاپ راستی، سال ۳۷۶۲ دینی زرتشتیان (۱۴۰۳ خورشیدی) با یاری موبد گرامی مهربان فیروزگری و نغمه میزانیان نوه روانشاد کیخسرو خسرویانی راستی، ویژگی جشن‌های بزرگ ملی ایران باستان (زرتشتیان) از فارسی به انگلیسی برگردانده شده است.
سالنمای راستی با شادباش ثبت جهانی جشن سده و جای‌گرفتن در تقویم جهانی، به پاس سپاسداری از دست‌اندرکاران این رویداد فرخنده نماوایی را پیشکش می‌کند.
جشن ملی جهانی سده شادباد
روز مهر از ماه بهمن گاهشماری زرتشتی، دهم بهمن‌ماه آتش جشن سده را برپا می‌کنیم
آدمی پس از کشف آتش، از روشنایی و گرمای آن بهره گرفت. با این کشف ارزشمند که به باور ایرانیان به دست هوشنگ‌شاه پیشدادی به انجام رسیده، شهری‌گری (:تمدن) بشری شتابی چند برابر گرفت شب‌های تیره را به روشنی دگرگون کرد و از غارنشینی کوچ کرده به شهرنشینی رسید. این جشن به این سبب سده نام گرفته است که سد روز پس از زمستان ِ بزرگ، روز دهم بهمن هر سال برگزار می‌شود. در گاهشماری نیاکان ما دو فصل تابستان و زمستان وجود داشته است که زمستان از ماه آبان آغاز می‌شده با سپری شدن ماه‌های آبان، آذر و دی (نود روز) و ده روز از ماه بهمن، سد روز خواهد شد. جشن سده پایان چله کوچک و آغاز چله بزرگ است.
در سالنمای چاپ راستی، ویژگی جشن‌های ملی ایرانیان به انگلیسی نوشته شده است
15 آذرماه جشن سده به عنوان میراث ناملموس ایران و مشترک با کشور تاجیکستان در فهرست میراث جهانی ثبت شد
بهمن‌ماه ۱۳۹۸ ثبت ملی جشن سده
این جشن در سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث معنوی ایران و در بهمن ۱۳۹۸ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.
جشن سده کرمان، ۲۸ آذر ۱۳۸۸ به شماره «۴۰» در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت گردید.
دورواج سالنمای راستی: 88938812-021 پیام‌گیر 88731949-021
یک پاسخ
مردآویج زیاری نخستین کس پس از اسلام بود که به سال ۳۲۳ هجری این جشن را در اصفهان با شکوه فراوان برگزار کرد.
همچنین در زمان غزنویان این جشن دوباره رونق گرفت و عنصری شاعر نامدار ایران در یکی از جشن‌های سده قصیده‌ای دربارهٔ سده خواند که آغاز آن این است:
سده جشن ملوک نامداراست
زافریدون و از جم یادگار است