امروز خور (خیر) ایزد روز از ماه اسفند سال 3757 زرتشتی، دوشنبه پنجم اسفندماه 1398خورشیدی، 24 فوریه 2020 میلادی
در چنین روزی، سال 1341 خورشیدی، سد امیرکبیر که سد کرج هم نامیده میشود نخستین سد چندمنظوره کشور ایران و یکی از منابع تأمین آب شهر تهران، بر روی رودخانه کرج در شمال شهر کرج به بهرهبرداری رسید.
سد امیرکبیر یک سد چند منظوره است. از این اهداف میتوان به تأمین آب لولهکشی شهرتهران و گسترش کشاورزی و آبرسانی به ۵۰ هزار هکتار زمینهای کشاورزی کرج نام برد. نیروگاه برق آبی این سد نیز با بیش از پنجاه سال فعالیت به شبکه برق کشور متصل و توانایی تولید ۹۰ مگاوات برق را داراست. هرچند این مقدار تولید برق را با توجه به حوضچه آبریز و دبی خروجی اش، بسیار کم میدانند و نقص در مهندسی سد را عامل این مشکل میدانند.
دریاچه پشت سد نیز یکی از مکانهای توریستی است؛ و همچنین در آن ماهیهای قزل آلای رنگی نیز یافت میشود. قایقسواری و جت اسکی نیز در قدیم در این دریاچه استفاده میشدهاست اما به دلیل گسترش آلودگی و خطر برای توریستها شنا و قایقسواری در آن ممنوع شده است.
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
خور یا هْوَر به چم (:معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتابخوانٓ خور، خوانًخور در گاتها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مىگویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گاتها بدون شئت آمده است.
خراسان نیز از واژههای کهن و سرزمینهای خاوری بوده و به خورآسان مىخواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
«ویس و رامین نو شتهی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هرکس سر آید
خراسان آن بود کز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
کجا زو خور بر آید سوی ایران
«سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به
یاد روز پنجم اسفندماه:
- روز مهندس؛ در زمان گذشته مهندس به شخصی گفته میشده كه آگاه به دانش هندسه بود. روزپنجم اسفند در تقویمها روز بزرگداشت دانشمند بزرگ ایرانی “خواجه نصرالدین طوسی ” و “روز مهندسی” نامیده شده است. هفتصد و پنجاه و چهارسال از درگذشت دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصرالدین طوسی میگذرد اما هنوز هم دستاوردهای علمی و آراء این دانشمند ایرانی محل رجوع است. خواجه نصرالدین طوسی از بزرگترین فلاسفه و ریاضیدانان و دانشمندان ایرانی است كه پس از بزرگانی مانند “فارابی”، “ابوریحان بیرونی”، “ابوعلی سینا” و “رازی ” نمایان شد.
- آغاز فعالیت شركت هواپیمایی ملی ایران و روز هما (1340ش)
- صدور قطعنامه 582 شورای امنیت سازمان ملل درباره جنگ عراق با ایران (1364 ش)
