اعلامیه‌ای که در آن سدره زرتشتیان به عنوان «لباس جهانی قرن» معرفی شده بود، توجه گسترده‌ای جلب کرد. اما آیا به‌راستی چنین اعلامیه‌ای از سوی یونسکو صادر شده است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که این خبر چیزی جز یک شوخی اول آوریل نبوده است.
«سدره» زرتشتیان، جامه‌ای که دیرینگی تاریخی و معنوی دارد، به تازگی در کانون توجه قرار گرفت؛ با خبری که وانمود می‌کرد این تن‌پوش از سوی یونسکو به عنوان «لباس جهانی قرن» شناخته شده است. اما حقیقت پشت این خبر، چیزی جز یک شوخی سرگرم‌کننده نبود که باعث شگفتی شد.
شوخی اول آوریل، سنتی جهانی است که در آن افراد با خبرهای ساختگی اما بی‌ضرر، دیگران را به خنده و یا به شگفتی وا‌می‌دارند. این شوخی‌ها گاهی چنان ماهرانه ساخته می‌شوند که ممکن است باورپذیر به نظر برسند. به همین دلیل، مهم است که همیشه پیش از باور کردن یا انتشار هر خبر، منابع معتبر را بررسی کنیم و با آگاهی عمل کنیم تا از گسترش اطلاعات نادرست جلوگیری شود. واقعیت ماجرا باید ریزبینانه آشکار شود. در ادامه، متن خبری که به عنوان شوخی اول آوریل منتشر شد، آورده شده است. این خبر حقیقت ندارد و تنها یک شوخی بود که در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت. این نکته مهم است که پوستر ساختگی با ترکیب لوگوی یونسکو و فزانا، توجه‌ها را به خود جلب کرده باشد، اما در تارنمای رسمی فزانا خبری منتشر شده که فقط به جهانی شدن جشن سده پرداخته است. هدف ما از ارایه این متن، آگاهی‌بخشی و مثال‌زدن از شوخی‌های این روز است. شوخی سال 2025 به شرح زیر است:
یونسکو در اعلامیه‌ای تاریخی که جامعه مد و میراث فرهنگی جهانی را شگفت‌زده کرده است، «سِدره» تن‌پوش دینی زرتشتیان را بهطور رسمی به عنوان «لباس جهانی قرن» نامگذاری کرده است.
در اقدامی بی‌سابقه که نگاه‌ها را به سوی آیین زرتشتیان و میراث فرهنگی آن‌ها جلب کرده است، سازمان یونسکو رسماً پوشش «سدره» را به عنوان نماد برجسته‌ای از میراث فرهنگی، معنویت و مُد پایدار معرفی کرد. سِدره، که به طور سنتی زرتشتیان آن را می‌پوشند، به دلیل پیوند ژرف معنوی، ویژگی‌های زیست‌محیطی، و طراحی بی‌مانندش مورد ستایش قرار گرفت. سدره از پنبه ارگانیک و پایدار ساخته شده و طراحی بدون درز آن از هدر رفتن پارچه جلوگیری می‌کند. این ویژگی‌ها باعث شده است که سدره به عنوان نمادی از مد اخلاقی و پایدار شناخته شود.
این پوشش از پنبه ارگانیک و منابع پایدار تهیه شده است و طراحی بدون درز آن نشان‌دهنده احترام به محیط زیست و جلوگیری از هدررفت منابع طبیعی است. بخش جلوبسته سدره، که یادآور انجام اعمال نیک در زندگی روزمره است، اکنون به عنوان نمادی از مد اخلاقی و پایداری در عصر مصرف‌گرایی سریع شناخته می‌شود.
سدره نمونه‌ای از زیبایی و طراحی ساده (مینیمالیستی) است که در آن سادگی و تمرکز بر اجزای ضروری طراحی، به جای افزودن تزئینات اضافی، حاکم است. این سبک، که در زندگی روزمره، هنر و مد مورد استفاده قرار می‌گیرد، هماهنگی و کیفیت را برجسته می‌کند و بهطور عمیقی پیام‌های معنوی و زیست‌محیطی سدره را تقویت می‌کند.
این اعلامیه تاریخی یونسکو نشان‌دهنده تلاش برای حفظ میراث فرهنگی زرتشتیان است و فرصتی تازه برای آشنایی جهانیان با ارزش‌های اخلاقی و معنوی آن فراهم کرده است. معرفی سدره به عنوان “لباس جهانی قرن” نه تنها پیام صلح و هماهنگی را منتقل می‌کند، بلکه اهمیت پایدار بودن و اخلاق‌گرایی را در عصری که مصرف‌گرایی سریع غالب است، برجسته می‌سازد.
یکم آوریل 2025
سِدره
سدره پیراهنی است گشاد، با آستین‌های کوتاه و بدون یخه به رنگ سفید از پارچه‌ی كتان یا پنبه درست شده و زرتشتیان آن را در زیر پوشاک‌های دیگر چسبیده به بدن می‌پوشند (از دینکرد، جلد نهم و به فصل چهارم از کتاب سوم نیرنگستان) در جلوی سِدره از گریبان به پایین چاکی دارد که تا سینه می‌رسد و در بخش پایانی آن کیسه‌ی کوچکی جای‌گرفته که به کیسه‌ی کِرفه نامور است. به باور زرتشتیان این کیسه، گنجینه‌ی اندیشه‌ی نیک، گفتار نیک و کردار نیک است و پوشنده‌ی آن باید بکوشد که وجود خود را با این سه فروزه بیاراید.
بنابرآیین زرتشتی هرنوجوان با رسیدن به 15 سالگی سدره‌پوش می‌شود و دین خویش را برمی‌گزیند و باور بر این است كه سدره‌وكشتی، نگاهبان آدمی در برابر سختی‌های بیرونی است كه به‌عنوان نماد و نشان بیرونی زرتشتیان شناخته‌می‌شود.
