پانزدهم فروردین‌ماه بخشی دیگر از خانه‌ی تاریخی «جنانی»، نخستین ساختمان 3 اشکوبه ی همدان، فرو ریخت. این خانه که بیش از 90 سال از ساخت آن می گذرد، نمونه ای برجسته از مهرازی (:معماری) پایان قاجار و آغاز پهلوی است. افزون بر این که یادآور پاره‌ای رویدادهایی تاریخی شهر همدان است.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، یکی دو سال است مالک ساختمان برای ویران کردن آن و دگرگون کردن کاربری‌اش، دست به هر کاری زده است. پیش از این بخشی از اشکوب (:طبقه) سوم، ناودان‌ها، شیروانی سقف و دیوارهای خانه را خراب کرده بودند. اکنون نیز بخش دیگری از دیوار این خانه‌ی تاریخی فروریخته است.
پیشینه‌ی تاریخی خانه‌ی جنانی همدان
هنگامی که خانه‌ی جنانی را در سال 1305 خورشیدی ساختند، رضاشاه آن را افتتاح کرد. این خانه در خیابان شورین (شهدای کنونی) که به میدان مرکزی شهر راه می‌بَرد، جای دارد و تا دهه‌ی 40 خورشیدی بلندترین خانه‌ی شهر همدان بود. خانه‌ی جنانی در زمان‌های گوناگون کاربری‌های ویژه‌ای داشته است. زمانی نیز به نام «مسافرخانه‌ی آبادان» شناخته می‌شد؛ از آن‌رو که بیشتر مسافران آنجا از جنوب کشور، به ویژه آبادان و خوزستان بودند. از آن پس خانه به شخصی به نام طغرلی و پس از آن به تراب‌زاده فروخته می‌شود. اما اکنون مالکیت خانه از آنِ کسی دیگر است.
شیوه‌ی مهرازی این خانه‌ی تاریخی، شیروانی‌کوبی است و طرح هلالی در سطح بالای خانه، که روزگاری در همدان فراگیر شده بود، چشم‌انداز بیرونی آن را زیبا ساخته است. اما اکنون با ویرانی‌هایی که پدید آمده، خانه جنانی چهره‌ای خسته و شکننده یافته است. در دو سال گذشته، با راهکارهای گوناگونی که مالک پیش گرفته بود، برای سومین‌بار بخشی از این سازه‌ی تاریخی و بزرگ ویران شد. این خانه در سال 1397 خورشیدی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مالکی که خانه را آرام آرام ویران می‌کند
حسین زندی، کنشگر میراث فرهنگی همدان، به ایسنا گفته است: «مالک عمارت جنانی بعد از خرید این بنای تاریخی، قصد تخریب و ساختِ مجتمعی تجاری در این مکان را داشت. او در زمان‌های مختلف اقدام به وارد کردن آسیب‌هایی به بنا کرد. یک‌بار ناودان‌های بنا را برداشت، بار دیگر اقدام به حذف دیوارهای حایل بین این بنا و ساختمان کناری کرد که خود باعث تخریب‌های بیشتر ساختمان شد، به حدی که به مرور کسبه‌ی اطراف این ساختمان، پیش‌بینی کردند که با این اقدامات، به مرور این بنا فرو می‌ریزد و علاوه بر تخریب یک هویت از شهر همدان، فاجعه‌ای انسانی رخ می‌دهد».
وی با پافشاری بر اینکه اگر مالک به این خانه‌ی تاریخی دست نمی‌زد، آن سازه سال‌ها بدون نیاز به مرمت می‌توانست سرپا بماند، ادامه می‌دهد: «این اقدامات در حالی رخ داده‌اند که شخص انجام دهنده‌ی این کارها مالک فقط بخشی از این بناست و سرقفلی این بنا به صورت جداگانه در اختیار چند مستاجر است که در دهه‌های متمادی در این بنا زندگی کرده‌اند و حتی بخشی از عرصه‌ی بنا نیزمتعلق به شحص دیگری است».
جان مردم در خطر است
این کنشگر میراث فرهنگی، افزون‌بر بحث نگهداری از این اثر تاریخی، امنیت و جان مردم و شهروندان را نکته‌ی دیگری می‌داند که باید به آن نگریسته شود. او می‌گوید: «این بنای تاریخی در بهترین و پر رفت‌وآمدترین نقطه‌ی شهر قرار گرفته و به دلیل اقداماتی که از قبل مالک روی این بنای تاریخی انجام داده، احتمال بروز فاجعه انسانی وجود دارد».
وی با گفتن اینکه پس از ثبت این بنای تاریخی، فرمانداری دستور نگهداری خانه را به شهرداری همدان داد، ادامه می‌دهد: «به همین دلیل نیز شهرداری برای مقاوم‌سازی بنا، اقدام به زدن داربست در اواخر سال ۱۳۹۷روی این بنای تاریخی کرد. در آن زمان مالک با شهرداری همراه بود، اما در سال گذشته و زمانی که پیمانکار شهرداری قصد ورود به بنا را داشت، مالک اقدام به تعویض قفل در ورودی کرده بود».
او با اشاره به بایستگی ورود میراث‌فرهنگی در این رویداد، برای نگهداری از این سازه‌ی تاریخی، می‌گوید: «این نهاد متولی بناهای تاریخی باید با تنظیم یک شکواییه و آغاز پیگیری از طریق نهادهای قانونی، به این داستان ورود می‌کرد تا اتفاق تخریب شب گذشته رخ نمی‌داد».
ایسنا در پایان می‌نویسد که سند این گزارش نزد این خبرگزاری محفوظ است.
