آسبادهای خواف در راه ثبت جهانی

مدیر پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای ایران گفت: «آسبادهای نشتیفان خواف، در استان خراسان رضوی، برای ثبت جهانی مستندنگاری و نقشه‌برداری شده است».
به گزارش خبرگزاری میراث آریا، محمد رکنی با بازگویی این خبر افزود: «پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای ایران با هدف تهیه مدارک پرونده زنجیره‌ای ثبت آسبادهای ایران در فهرست میراث جهانی، مستند نگاری و نقشه‌برداری آسبادهای خواف را انجام داده است».
او با گفتن اینکه این آثار ارزشمند به شمار 30 آسباد در بافت کهن شهر خواف جای گرفته است، افزود: «کار مستندنگاری و نقشه‌برداری توسط گروهی متشکل از شش نفر با تخصص‌های نقشه‌برداری، مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی انجام ‌شده است».
مدیر پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای ایران گفت: «مستند نگاری و نقشه‌برداری از آسبادهای خواف شامل پلان‌ها، نماها، مقاطع 30 دستگاه آسباد، تهیه عکس‌های فتوگرامتری، تهیه پرونده مشخصات و مالکیت آسبادها و ایجاد نقاط علامت‌گذاری برای نقشه‌برداری است».
او ادامه داد: «هم‌چنین نقشه‌برداری گذرهای دسترسی به آسبادها، برداشت نقاط ارتفاعی آسبادها با دوربین نقشه‌برداری از دیگر اقدامات و برنامه‌های این عملیات مستندنگاری بوده است».
رکنی یادآور شد: «همه‌ی مراحل مستندنگاری و نقشه‌برداری از آسبادهای نشتیفان خواف بر طبق شاخص‌های میراث جهانی انجام‌ شده است».
او به نقش و اثرگذاری همراهی مردم در این پروژه اشاره کرد و افزود: «این عملیات با مشارکت و همراهی مالکان و ساکنان محدوده‌ی طرح با پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای خراسان رضوی به نحو مقتضی اجرا شد».
مدیر پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای ایران یادآور کرد: «از مجموع 107 آسباد موجود در شهرستان خواف، تعداد 36 آسباد نیز در نشتیفان وجود دارد که 6 آسباد از این تعداد هم اکنون فعالیت داشته و همچنان آرد تولید می‌کنند».
او گفت: «ثبت جهانی آسبادهای خواف در قالب پرونده آسبادهای ایران به همراه آسبادهای موجود در استان‌های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان انجام می‌شود».
رکنی افزود: «آسبادهای (آسیاب بادی) نشتیفان در خواف خراسان رضوی از بزرگ‌ترین و ممتازترین مجموعه‌های خشت، گل و چوبی و البته قدیم‌ترین بنا از این نوع در جهان است که با تلفیق هنر و فناوری، همچنان در خدمت مردمان دیروز و امروز بوده و هست».
وی در دنباله گفت: «آسبادها نماد فناوری در شرق کشور بوده و از انرژی پاک استفاده می‌کنند. ساختار آسباد از دو قسمت شامل یک ساختمان خشت و گلی تشکیل‌ شده است که در قسمت پایین آن سنگ رویین و زیرین و انبار ذخیره غلات وجود دارد و در قسمت فوقانی چرخ و پر آسباد با مصالح چوبی مستقر است».
گفتنی است ایرانیان از دیرباز آسبادها (آسیاب بادی) را برپایه‌ی شرایط اقلیمی که در آن می‌زیستند، برای آرد کردن گندم و سایر غلات و تهیه نان، ساخته‌اند. این سازه‌های کهن در مهرازی ایران نقش بسیار باارزش داشته است و ویژگی‌های مهرازی و فنی-مهندسی بسیار ارزشمندی در آن‌ها نهفته‌ است که می‌توانند به عنوان میراثی از دانش نیاکان در بهره‌برداری مناسب از اقلیم و شرایط محیطی شناساند. بهره‌جویی از باد که یکی از منابع انرژی است، در گستره‌های بادخیز ایران، پیشینه‌ای دیرینه دارد.