پایافزار یا پاپوش که امروزه با نام کفش شناخته میشود از دیرباز در زندگی مردمان جایگاهی برجسته داشته است. پاپوشها که بسته به وضعیت آب و هوایی در جایجای جهان گوناگون هستند به گونهای نشاندهنده و نماد فرهنگ و هنر آن سرزمین هستند. میتوان گفت که کفشها در هر دوره از جایگاه هازمانی(:اجتماعی) و طبقاتی مردمان آن روزگار سخن میگویند.
در نگارههای برجایمانده در تختجمشید نمونههایی از این پایافزارها دیده میشود. سنگبرجستهها و نگارههای ایرانی و یادکرد تاریخنویسان از کاربرد پایافزار در دورههای گوناگون نمایانگر بهرهمندی تاریخی ایرانیان از کفش است. با نگرش به یافتههای باستانشناسی، مادها نخستین ایرانیانی بودند که از کفش پوشیدن آنها نگارههایی در سنگنوشتهها برجایمانده است.
در نگارههای تختجمشید کفشهای مادها مانند جوراب و جنس آنها از چرم بوده و با پابندهایی که از شلوار آویزان بوده است روی پاها بسته میشده است. در روزگار هخامنشینان نیز کفش همچون دیگر پوششها ارزشی ویژه داشته و مانند دیگر پوشاک آن روزگار به بزرگزادگان و مردمان بخشبندی میشده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری است که دربارهی تاریخچهی کفش و برخی از پایافزارهای سنتی ایرانی در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل نوشتار «پاپوشهای سرزمین من» را میتوانید در رویهی سوم( مردم) امرداد 373 بخوانید.