نوای خنیاگری دو ساز و دو فرهنگ در تالار وحدت

نوای خنیاگری کیهان کلهر و هم‌نوازی اردال ارزنجان موسیقیدان ترک و نوازنده ساز باغلاما در تالار وحدت طنین‌انداز شد.

کیهان کلهر، نوازنده نامدار کمانچه و اردل ارزنجان نوازنده معروف باقلاما از ترکیه روزهای 4 تا 10اسفندماه در تالار وحدت تهران روی صحنه رفت. این کنسرت با بداهه‌نوازی دو نوازنده چیره‌دست یکی از سرزمین ایران و دیگری از سرزمین آناتولی بر اساس موسیقی سنتی ایرانی و موسیقی سنتی عثمانی ترکیه اجرا شد.

اردال ارزنجان نوازنده باغلاما و موسیقی‌دان اهل کشور ترکیه است. ارزنجان در پاییز سال ۲۰۰۴ همراه با کیهان کلهر کنسرت‌های مختلفی در کشورهای متعدد برگزار کردند. آنها هم چنین یک آلبوم به نام «باد» (تا بیکران دوردست) نیز منتشر کردند. ارزنجان به همراه کلهر برای نخستین بار در ایران، در شهریور ماه ۱۳۸۹ در تالار وحدت تهران به اجرای کنسرت پرداخت. این دو هنرمند ایرانی و ترک پیش از این نیز بارها در کشورهای مختلف از جمله ایران به اجرای قطعات پرداخته‌اند.

کلهر طی صحبتی کوتاه گفت: «هر شب کنسرت  را به یکی از استادان و پیشکسوتان موسیقی پیشکش می‌کنم، در یکی از شب‌ها کنسرت را به استاد بهمن رجبی پیشکش کردم. از آن‌جایی که ما بیشتر روی صحنه و در حال اجرا هستیم، کارمان بیشتر در چشم است در حالی‌که استادانی هستند که بدون سر و صدا مشغول فعالیت‌‌اند و سایه‌شان بر سر موسیقی ایران است. کار ما بیشتر اجرایی است در حالی‌که کار اصلی را که تربیت شاگردان است به واقع آنها انجام می‌دهند. از این نظر اهمیت‌شان بسیار زیاد است و حق بزرگی حداقل بر سر جامعه موسیقی دارند. این حق زمانی بزرگ‌تر می‌شود که از یک بانوی ایرانی صحبت می‌کنیم؛ هنرمندی که به واسطه بسیاری از تنگ‌نظری‌ها بیست و چند سال است که فعالیت محدودی داشته و در عین حال دلسرد نشده است. او استعداد درخشانی در موسیقی ایرانی بوده و هست و کماکان در حال تربیت شاگرد است.»

در ادامه این کنسرت که بداهه‌نوازی بود با چنان شور و جذبه‌ای همراه شد و سازهای کمانچه و باغلاما چنان در دستان این دو هنرمند به رقص درآمدند که برنامه‌شان بدون آنتراکت تا نزدیک بامداد ادامه یافت.اساس این اجرا بر بداهه‌نوازی‌های کلهر و ارزنجان بر اساس مقام‌های کردی غرب ایران و موسیقی علوی شرق ترکیه شکل گرفته بود.

این دو نوازنده در سکوت تالار وحدت قطعاتی را بر اساس مقام‌های علوی موسیقی ترکیه اجرا کردند. آن‌ها در بین بداهه‌نوازی خود نیز به اجرای قطعاتی از آلبوم «تا بی‌کران دوردست» پرداختند. این بخش نیز با استقبال خوب مردم مواجه شد چراکه مقام‌های علوی ترکیه شباهت و نزدیکی زیادی به موسیقی مقامی کردی ما دارد و این نزدیکی موسیقایی با گوش شنونده‌های این کنسرت بیگانه نبود.

تبحر در نوازندگی و درعین‌حال احساس تأثیرگذار دو نوازنده از دو فرهنگ متفاوت شبی به‌یادماندنی را برای حاضران در تالار رقم زد. اجرایی سرتاپا شور و هم‌نوازی جانانه که بار دیگر قدرت‌نمایی دو نوازنده تماماً بین‌المللی را برای عرضه اشتراکات موسیقایی مقام‌های کردی و ترکی به دوستداران موسیقی ایرانی نشان داد و به‌طور حتم می‌تواند تجربه‌ای خردورزانه در عرصه اجرای برنامه‌های مشترک این‌چنینی در ایران به‌حساب آید.

کیهان کلهر با بداهه‌نوازی‌های کمانچه که یادآور بسیاری از آوازهای فولکلور کردی بود، بخش عمده‌ای از لحظات اجرا را به دست خود گرفته بود و ساز بائلاما بیشتر به‌عنوان یک ساز همراه و به‌منظور فضاسازی و شکستن فضاهای سنگینی که کمانچه به وجود می‌آورد، نواخته شد.