یکجانشینی ایرانیان به 4000 سال پیش از اروپاییان می‌رسد

شرق چین، بهشت روی زمین

فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری موانع را نیز به صورت بالقوه یا بالفعل دانست و گفت: طوفان‌های موسمی در بنگلادش یا بادهای ۱۲۰روزه سیستان در ایران یک مانع بالفعل زیستی است که پشت حجابی از زمان پنهان نیست و ما می‌دانیم چه زمانی اتفاق می افتد اما زلزله، سیل یا خشکسالی در ایران موانع بالقوه هستند که اگرچه می‌دانیم شاید خواهند امد اما زمان و شدت وقوع آن را نمی‌دانیم.
او با اشاره به وجود تفاوت و تنوع محیط ها از نظر منابع و موانع اعم از بالقوه و بالفعل و همچنین وضعیت زنجیره منابع گفت: حاصل همه این ها ماتریسی را به دست می‌دهد که در بهترین موقعیت عدد ۱۰ را به ما نشان می‌دهد که در واقع محلی مانند بهشت است و در آن منابع کاملا بالفعل و بسیار غنی و موانع بسیار نادر هستند، شرق چین یکی از این مناطق است.
بهشتی افزود: مناطقی که عدد ماتریس به ۲ نزدیک می شود، کمترین ارزش زیستی را دارد، این محیط ها از نظر منابع فقیر، زنجیره منابع ناکامل و موانع زیستی بزرگ و شدید بوده و شرایط زیست به قدری سخت است که ناممکن می شود.
وی با اشاره به طبقه‌بندی مناطق مختلف براساس اعداد این ماتریس از محیط های بینابینی، بهشت آسا، مستعد و برخوردار نام برد.
او گفت: در محیط بینابینی به دلیل کامل نبودن زنجیره برای زیست باید حرکت کرد و برای تامین و استفاده منابع از محلی به محل دیگر کوچ کرد.
او از ویژگی‌های مناطق بهشت آسا به وجود منابع بالفعل فراوان با زنجیره کامل همراه با موانع کم و نادر اشاره کرد و در تعریف محیط مستعد گفت: در این محیط موانع و منابع، هردو فراوان اما بالقوه هستند، مثل محیط ایران که محیطی مستعد و بالقوه است. فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محیط برخودار را محیطی با منابع و موانع بالفعل دانست و در تفاوت این محیط با محیط مساعد گفت: در محیط مساعد، منابع بزرگتر از موانع هستند اما در محیط برخوردار موانع بزرگتر از منابع هستند.
او همه اروپا را دارای محیطی برخوردار دانست و گفت: منظور از اروپا، تاریخ اروپا است و نه اروپای امروز چرا که امروزه به قدری دخل و تصرف در اروپا صورت گرفته است که شباهت زیادی به اروپای تاریخی ندارد.

چرا اروپا دیر متمدن شد؟

فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با مطرح کردن این پرسش که «چرا اروپا اینقدر دیر متمدن شد؟»، گفت: کهن ترین تمدن دارای مدنیت در جغرافیای اروپا، یونان باستان بوده این در حالی است که هم اکنون اروپا خشک ترین دوران خود را تاریخ طی می کند و خشکترین و کم باران ترین بخش اروپای امروز، یونان است.
او با اشاره به این که شهر رم در خشک‌ترین و کم باران ترین قسمت این کشور قرار دارد گفت: تمدن از قسمت‌های کم جنگل‌تر وارد اروپا شده است
بهشتی با تاکید براین که اگرچه یونانی‌ها نخستین تمدن اروپا را ایجاد کردند اما تنها مردم اروپا  نبودند بلکه مردم دیگری به صورت بدوی نیز در اروپا زندگی می کردند و به نوعی خودشان تهدیدی برای یونانی‌ها بودند چرا که یونانی‌ها برای ورود به این محیط در کنار جنگل و طبیعت بکر با آنها نیز روبرو بودند.
او با اشاره به وجود انسان‌هایی با سر حیوان یا برعکس در اساطیر یونان، در توضیح برتری تمدن یونان باستان بر سایر تمدن‌ها گفت: یونانی‌ها عصر برنز را زودتر از سایرین در اروپا تجربه کردند هرچند برنز از سایر سرزمینها وارد این قاره شده بود و بعد در عصر آهن سایر رقبای خود را از بین برده و حکومت جدیدی را پایه‌ریزی کردند.
وی درباره شهر رم نیر گفت: رومی‌ها موفق شدند خیلی بیشتر از یونانی‌ها در اروپا پیشروی کنندو هنوز هم می توان نحوه رفتار رومی‌ها را با دیگر اروپایی‌ها مشاهده کرد.
او در توضیح راه حل رومی‌ها برای مواجهه با مشکل جنگل گفت: رومی‌ها راه‌های محافظت شده‌ای را در خاک اروپا ساختند و بدون این که به جنگل‌های اطراف این راه‌ها کاری داشته باشند در این راه‌ها یکسری ایستگاه‌ها و تدابیر نظامی حفاظت در نظر گرفتند.
به گفته‌ی وی، این راه‌ها کار خدماتی انجام می‌دادند و وقتی مردمی برای این راه‌ها دردسرساز می‌شدند رومی‌ها آنها را سرکوب و عقب راندند اما هرگز مردمان بومی ساکن اروپا را نابود نکردند.
فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه به دیوارهایی که رومی‌ها در شبه جزیره انگلیس کشیده بودند گفت: آنها بومی‌ها را پشت این دیوارهای بدون دروازه انداخته بودند.
او با اشاره به  جنگ های وسیع و شدید رومی ها با ژرمانیای (آلمان) گفت: وقتی رومی های نتوانستند با این مردم مشکل خود را حل کنند به دیوار متوسل شدند.
او افزود: دیوارها در واقع شبیه دیوار چین بوده اند و تقریبا هم عصر با دیوار چین ساخته شده‌اند، جالب است که این دیوار در ایران هم ادامه دارد برای نمونه در شمال غرب ایران، دیوار دربند است که در کوه‌های قفقاز و تا دریای مازندران ادامه یافته است.
او در ادامه به دیوار دفاعی گرگان اشاره کرد و گفت: چند لایه دیوار در قسمت شمال شرق ایران وجود دارد که همگی گویی ادامه دیوار چین هستند این در حالی است که این دیوارها در سرزمین‌های مختلف، به عنوان موانعی در برابر اقوام ساکن شمال استفاده می‌شدند که تمدن‌های جنوب را تهدید می‌کردند.

همه راه‌ها به رم ختم می شد

بهشتی هدف رومی‌ها از نفوذ در اروپا را به چنگ آوردن دزدانه منابع  عنوان کرد و با بیان این نکته که در آن زمان همه راه ها به روم ختم می شد گفت: حضور رومی‌ها در سایر مناطق مثل بریتانیا و ژرمانیا با هدف آبادی آن سرزمین‌ها نبوده بلکه هدف کسب این منابع و انتقال آنها به روم بوده است.
او افزود: در اثر تداوم حضور در برخی سرزمین‌ها مانند بریتانیا و غیره، فرهنگ رومی تبدیل به فرهنگ مختلطی شده است که عناصری را برگزیده و وارد خود کرده و در نتیجه فرهنگ‌های جدید به وجود آمده است هرچند اثر غالبی از آن فرهنگ در فرهنگ رومی دیده نمی‌شود و فقط ظواهر فرهنگی را وارد و مورد استفاده قرار داده‌اند و تفاوت ماهوی بین رومی‌های ساکن شهر روم با سایر رومی‌ها وجود ندارد.
او با اشاره به فروپاشی رم در قرن پنجم میلادی گفت: قبل قرن ۱۵ و ایجاد دوره رنسانس  دوره ای حدود هزار ساله در اروپا وجود دارد که آن قرون وسطی، عصر تاریکی یا قرون میانه گفته می شود.
فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود سه دوره، رم کلاسیک، عصر میانه و دوره جدید گفت : اگرچه شالوده دوره جدید در عصر میانه پایه‌ریزی شده است اما حدود ۴ قرن خاک اروپا و جاده هایش رها شده و بار دیگر به وسیله جنگل ها و مردمان بومی تصرف می شوند.
به گفته وی، در قرن ۹اساس جدیدی در اروپا احیا می شود و به کمک پدیده نظام رهبانی مسحیت کاتولیک بار دیگر زیست پذیری به خاک اروپا بر می گردد.
او با تاکید بر تفاوت اساسی این نظام رهبانی با سایر نظام های رهبانی در دنیا گفت:به طور مثال مسیحیت ارتدوکس که به نوعی پسر عموی مسیحیت کاتولیک است، دیر را جایی برای انزوا، گوشه نشینی و عبادت در نظر می گیرند.
بهشتی افزود: تا زمانی که کلیسای کاتولیک وجود نداشت و روم یک اسقف نشینی از کلیسای ارتدوکس بود، دیرهای اروپایی هم محلی برای عبادت و گوشه‌گیری از دنیا بودند اما با اتفاق‌هایی در سیاست روم شرقی و رها شدن منطقه ایتالیا از رم شرقی، عشایر مدام به مردم این منطقه هجوم بردند بنابراین اسقف منطقه رم، کلیسای جدیدی تحت عنوان کاتولیک را پایه‌گذاری کرد. 
او با بیان این نکنه که کاتولیک به معنی فراگیر است گفت: در قرن ۶-۷ میلادی این کلیساها شروع به رشد کرده و اساس متفاوتی ایجاد کردند که پایه‌های مسحیت اروپایی شده را شکل داد.

دیرهایی که جنگل ها را نابود کردند

بهشتی با اشاره به تفاوت مسیحیت اروپایی شده با مسیحیت شرقی و غربی گفت: برای نمونه قدیس بندیک که در قرن ۸ میلادی نظام رهبانی را تاسیس کرد جریان جدیدی ایجاد می‌کند که در آن دیرها شکل یک قلعه هستند. در واقع نظامی رو به درون، بسته که در قلب جنگل‌های اروپا ساخته می شدند و بساط زیست را از درون این قلعه‌ها به سمت بیرون پهن می کردند.
او افزود: دیرها از قرن ۷-۸ که به صورت اروپایی شروع به فعالیت می کنند تا قرن ۱۲-۱۳ همه خاک این قاره را برای چندمین بار زیست پذیر می کنند.
به گفته وی حضور رم در اروپا که به شکل شبکه‌ای از راه‌ها بود در قرون وسطی به یک پهنه زیستی تبدیل شد که جنگل‌ها را در برگرفت و در واقع جنگل‌ها به وسیله دیرها به جزیره‌هایی بین زیستگاه‌های بشری تبدیل شدند.
او با اشاره به سیستم مادر – دختری دیرها گفت: یک دیر مسلط بر محیط، تعدادی از راهب‌ها را به مناطق بکر می فرستاد تا آنها به عنوان دختر دیر مادر و با کمک ان، دیر جدیدی را ایجاد کرده و بعد از مدتی خودشان تبدیل به یک دیر مادر شوند.
فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به متون قدیمی تولید شده در این دیرها گفت: در این متون کارگر کسی بوده که شاخ و برگ درختان را قطع می‌کرده اما راهب فردی است که درخت‌ها را قطع می‌کرد.

همه راه‌ها به اروپا می‌انجامد

وی با اشاره به این که در تمدن قرون وسطی همه راه‌ها به شهرهای جدیدی مثل پاریس، لندن، چند شهر اسپانیایی و … ختم می شد که بر مبنای دیرها شکل گرفته بودند.

فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به این که بعدها مردانی ماجراجو، کاوش‌گر، بازرگان جهان را زیر پا می گذارند و تمدنی را نشر می‌دهند که پایه تمدن مدرن امروز را شکل می دهد.
او با تاکید بر این که اینبار همه راه‌ها به اروپا ختم می شود، گفت: بعد از این که قاره اروپا به طور کامل تحت سلطه در می آید به دلیل فشارها و تنگنای موجود در آنجا، مردم اروپا به سایر نقاط جهان می روند تا بتوانند همه منابع را به سمت اروپا سرازیر کنند.
او با اشاره به ادامه این روند تا قرن ۲۰ گفت: اروپایی ها هز کجا که رفتند محیط مصنوعشان را با خود بردند به عبارت دیگر حتی در محیط‌های جدید هم رفتارهای گذشته خود را با محیط داشتند به طور مثال برای آنها مهم نبود که در آناتولی جنگلی نیست آنها همان رفتار گذشته خود را بدون توجه به محیط جدید انجام می دادند.
بهشتی وجود قلعه‌های صلیبیون در سوریه، قلعه های پرتقالی در جزیره هرمز و قشم ایران یا در قاره آفریقا و غیره را مثال هایی در ادامه رفتار گذشته اروپایی ها با محیط دانست.
او در ادامه به تحلیل الگوی رفتاری اروپایی ها در اکتشافات پرداخت و گفت: در اینجا هم باز همان الگوی، دزدانه رفتن و یافتن منابع و سپس بازگشت به پایگاه اصلی خود را شاهد هستیم و به نظر می رسد در آینده هم از همین الگو پیروی کنند.
وی گفت: در شهرهای آینده نیز به نظر می رسد باز به دنبال محیطی مصنوع با تعادل ناپدار و به رغم سامانه باشند و عدم عضویت در سامانه مهمترین رکن شهرهای آینده خواهد بود.
فرنشین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه به فیلم‌هایی که در باره آینده ساخته می شوند اشاره کرد و گفت: در این فیلم‌ها محیط‌های بسته ای را می بینیم.

بهشتی در پایان با نگاهی به هنر اروپا گفت: درهمه‌ی عرصه های تاریخ هنر در اروپا آثار و حرف‌های زیادی درباره جهنم وجود دارد اما به سختی می‌توان درباره بهشت اثری را دید و اصولا هر تصویری که درباره‌ِ‌ی بهشت خلق شده است چیزی جز زندگی بدون مانع نیست و بسیار معمولی است.