هنرمندان برزخ را به نمایش گذاشتند

خبرنگار امرداد: مارال آریایی
1396-10-01
00:00

گروهی از هنرمندان با دیدگاه‌های گوناگون و برداشتی از پیشینه هنری سرزمین‌شان به آفریدن آثاری هنری پرداخته‌اند که با انگیزه ایجاد فضایی جدید و آفرینش آثاری جدید به دست دیگر هنرمندان در نگارخانه طلوع با نام «برزخ» به نمایش گذاشته‌اند.

هنگام ورود به نمایشگاه نوشته امیر نصیری به چشم می‌خورد: «آیا دست‌ساخته‌های هنرمندانه (Craft) بیش از آن‌که محصول ذهن‌های پویا باشند، ساخته مهارت و استادی دست‌های پرتوان هستند؟ آیا آثاری هستند برآمده از فرآیند فیزیکی یا برگرفته از جهان ایده‌های انتزاعی؟ باید گفت که پاسخ این پرسش‌ها مطلق نیست و بستگی به شیوه مواجهه ما با این موضوع دارد.
جدال بی‌پایان هنرهای حوزه تجسمی بر حقانیت هر یک پس از ظهور مدرنیسم و ارائه مدل‌ها و نظریه‌های گوناگون در روش‌ها و شیوه‌های بیان و نگریستن و مسائلی مانند جهانی شدن، آلودگی سیاره زمین و نابسامانی‌های حاصل از آن بر حوزه‌های فرهنگی، منطقه‌ای و بومی، دست‌ساخته‌های هنرمندانه را به موضوعی مجادله برانگیز و پویا بدل ساخته است که از منظر برخی تنها محصولات و صنایع‌دستی هستند و در نظر گروهی دیگر امکان تحقق یافتن افق‌های تازه برای رشد عواطف بشری. فارغ از اینکه چگونه به این موضوع نگاه می‌کنیم باید مفاهیمی انسانی همچون ساختن، روش، روند پدیدآوری و گسترش مرزهای احساس و ادراک را جز مضامینی قلمداد کنیم که متأثر از فرآیند «دست‌ساز» بودن هستند.»

سوی دیگر نگارخانه نمادهای باستانی با چیدمانی جدید در اثری به‌نام همستگان (برزخ) خودنمایی می‌کند. همستگان ساخته دست فریبا مولازاده با مواد شیشه رنگی و رزین در امتداد مفهومی که انسان در جهان خود با همه شناخت‌هایی که وجود دارد، شکل گرفته‌است. انسانی که در جدال تاریکی و روشنی در کانون آفرینش و هسته زرین سربرآورده و نور، درخشش، رنگ و زیبایی را می‌آفریند.
پیوندگاه نور با تاریکی همان انسانی است که امروزه در جدال تاریکی و روشنی، رنگ و بی‌رنگی، یورش خوبی‌ها و بدی‌ها قرار دارد که در جدال با خود کشمکشی روانی پدید می‌آورد که همان همستگان یا برزخ انسانی است.
حسن رحمانی کوشش کرده اندیشه انسان امروزی با رشته‌های ناهمگون و پیچیده را در اثر «من» نشان دهد که انگار نه تنها هیچ پیوندی با یک‌دیگر ندارند بلکه در برابر هم قرار گرفته‌اند. او باور دارد گاهی شناخت‌ها دیگرگون شده و گاهی هم ساختارها شکسته می‌شوند و اندوهناک‌ترین بخش داستان نیز جایی‌ است که انسان نداند در کجای این دیگرگونی قرار گرفته‌‌است.
نگینه فرهنگ دوست با باور به این‌که «ریشه نبض دارد و هست که هستیم» اثر «نبض ریشه» را آفریده‌است که مجموعه‌ای از نقش‌مایه‌های پیش از تاریخ وابسته به شش مکان باستانی «تپه موسیان»، «تل باکون»، «تپه سیلک»، «تپه حصار»، «شوش» و «چغامیش» است.
آرمان وی از بازسازی این نقش‌مایه‌ها، یادآوری ریشه‌های تپنده فرهنگ و هنر ایران باستان به عنوان یکی از نخستین خاستگاه‌های فرهنگ و تمدن هازمان بشری و ارایه نمونه کوچکی از تاثیرگذاری و پویایی آن پس از هزاره‌ها بر زندگی و هنر است.
آن‌چه نگاره‌های باستانی در فرهنگ دوست تاثیر گذاشته روش بهره‌گیری هنرمند باستان از بستری سفالین به عنوان ابزاری در دسترس با توانایی ایجاد نگاره‌ها برای پیوند و جابه‌جایی مفاهیم، باورها، مهرورزی‌ها، نیازها و هم‌چنین دیده‌ها، داستان‌ها و جهان‌بینی خود از راه بیانی ساده و نمادین است که به‌گونه دیداری به مخاطب منتقل شده و میل به کشف پیام و مفاهیم دربردارنده را در او بیدار می‌کند و شاید همین وجه از هنر ایران باستان است که طی هزاره‌ها ماندگاری و تاثیرگذاری خود را نگه‌داشته و با پیوند نزدیک گیرایی بیشتری را پدید می‌آورد.
حمید صیانت با آفریدن اثری با نام «جایی میان دو روایت» باور دارد سرنوشت عصری که میوه دانش را خورده‌است و بیان کننده این نکته است که دیدگاه‌های همگان از زندگی و جهان هرگز برآیند شناخت فزاینده‌ی تجربی نیست افزون براین‌که بزرگترین آرمان‌ها که با توان بالا ما را به‌ جلو می‌رانند، همواره در چالش با دیگر آرمان‌هایِ شکل گرفته هستند. این آرمان‌ها همان اندازه برای باورمندان‌شان سپنتا (:مقدس) هستند که آرمان‌های ما برای ما.
یاسر یامی با چوب به «پیدایش خراطی هنرمندانه» در آثاری با نام «سماع»، «دهر»، «آفرنگ» رسیده‌است. در آغاز سده بیستم دستگاه خراطی شاید واپسین چیزی بود که می‌شد به عنوان ابزاری برای ایجاد یک فرم هنری و جالب در نظر گرفت.
هنر مدرن تنها با مسابقات نقاشی و تندیس‌سازی شناخته شده‌بود و کاربردپذیری و سودمندی در آن مورد توجه نبود. کار خراطی وابسته به صنایع چوبی و صنایع‌دستی و به دور از جنبش‌های هنری جدید مانند اکسپرسیونیسم انتزاعی و مفهوم گرایی بود.
در کنار این چالش‌ها، خراطی هنرمندانه به‌گونه اساسی از کارهای چوبی سنتی و محیط فرهنگی سده بیستم زاده شد و امروزه خراطی هنرمندانه یک پدیده جهانی است و بیشتر کشورهای در هنر سنتی خود چند فرم خاص و کهن از خراطی را دارند.
هیاس حسینی با شیشه «اوج 2» را آفریده‌است و باور دارد کوه با نخستین سنگ‌ها آغاز می‌شوند انسان با نخستین درد.

به گفته شاملو در جهان شتاب و تکنولوژی بسیاری از جزییات و شرایط دیده نمی‌شوند. برای شناخت راستین یک پدیده افزون بر درک این موضوع که چگونه ایده‌پردازی و با چه آرمانی آفریده شده‌است، نیاز به شناخت جزییات و اجزای تشکیل دهنده‌اش اهمیت به‌سزایی دارد.
نمایشگاه «برزخ» آدینه ۲۴ آذرماه ساعت ۱۷ گشوده شد و تا ۳۰ آذرماه در نگارخانه طلوع به ‌آدرس خیابان ولیعصر، بالاتر از فاطمی، کوچه افتخاری نیا، پلاک ۶۵ برپاست.