ایرج کابلی، نویسنده، مترجم، شعرپژوه، وزن‌شناس و زبان‌شناس زرتشتی، شامگاه چهارشنبه، ۲۹ بهمن‌ماه 1399 خورشیدی در سن هشتادودوسالگی دیده از جهان فروبست.
ایرج کابلی بیش از ۱۰ اثر تالیف و ترجمه از خود برجا گذاشته، کتاب دستور جامع زبان اوستا و رمان منظوم یِوْگٍنی انه‌گین نوشته آلکساندر پوشکین، در سال ۹۹ از او منتشر شد. واپسین اثر او که ترجمه‌ای به نام سوگ‌نامه از شعرهایِ آنّا آخماتُوا است به زودی منتشر خواهد شد. سایت پژوهشی فارسی خط را راه‌اندازی کرد که تخصصی به پژوهش در زمینه‌ی خطوط می‌پردازد و بخش ویژه‌ای برای خط فارسی داشت. او همچنین در کتاب «وزن شناسی و عروض» شیوه نوینی را برای تقطیع وزن‌های عروضی ارایه داد. عضویت در هیات دبیران کانون نویسندگان ایران، عضویت در شورای بازنگری در شیوه‌ی نگارش و خط فارسی از دیگر کارهای اوست.
ایرج کابلی فرزند همایون شهریاری و اردشیر کابلی، زاده‌ی 23 فروردین‌ماه 1317 خورشیدی در نوجوانی از زادگاهش کرمان به تهران آمد و در دبیرستان البرز تحصیل کرد. رشته‌ی معماری را در دانشگاه خواند. پیگیری در زمینه معماری انجام نداد. دلبستگی او به زبان‌آموزی انگیزه شد چندین زبان را بیاموزد و به زبان انگلیسی و روسی دست به ترجمه بزند.
احمد شاملو و ایرج کابلی هم‌زمان ترجمه «دن آرام» را آغاز کرده بودند و همین ترجمه آشنایی این دو مترجم را شوند شد. ایرج کابلی برای احمد شاملو از ترجمه‌‌ی این اثر دست کشید. پس از آشنایی و هم‌کاری با احمد شاملو در سال‌های ۱۳۰۴ تا ۱۳۷۹، ترجمه چند اثر از آنتوان چخوف را در دست گرفت که در نشریه آدینه چاپ و منتشر شد.
وی در سال ۱۳۷۲ فراخوان فارسی‌نویسان را منتشر کرد و احمد شاملو نخستین همراه و پشتیبان این فراخوان شد و این فراخوان آغازی شد برای راه‌اندازی شورای بازنگری در شیوه‌ی نگارش و خط فارسی. وی عضو هیات‌امنای بنیاد هوشنگ گلشیری بود.
برخی آثار او شامل تاریخ دنیای قدیم اثر کورفکین، آن روز می‌رسد اثر میرزا ابراهیم‌اف، عملیت کنترل فکر اثر والتر باوارد، گارد جوان اثرِ فاده‌یف، کشف خزرستان اثرِلِف گومی‌لی‌یوف، یِوْگٍنی اُنه‌گین اثر آلکساندر پوشکین، وزن‌شناسی و عروض، درست‌نویسی خط فارسی، راه نظم‌بندی، دستور جامع زبان اوِستا است و سوگ‌نامه اثر آنّا آخماتُوا که به زودی منتشر می‌شود.
هفته‌نامه‌ی امرداد درگذشت بهشتی‌روان ایرج کابلی را آرامش‌باد گفته؛ برای آن انوشه‌روان، شادی روان و گروسمان‌نشینی و برای بازماندگان دیرزیوی و شکیبایی آرزومند است.
6 پاسخ
روانشان آمرزیده و یادشان گرامی
روانش شاد و در آرامش جاودان باد. به یاد دارم فراخوان او برای شیوه ی نگارش فارسی در مجله ی آدینه چاپ شد و با استقبال بسیار اهل فن و آگاهان و زبان شناسان روبه رو شد و آن را تحولی در درست و آسان نویسی و آسان خوانی خط فارسی دانستند. این خدمت گرانبهای استاد کابلی ارزش بسیار دارد و در کنار آثاری که چاپ کرده است، از یاد نرفتنی است. درگذشت او دردناک و مایه دریغ و افسوس بسیار است. یادش همواره پایدار
روحش شاد گروسمان نشین باد
من نامی ازشون نشنیدم! پس چرا اینقدر از شاملو گفتند و خیلی ها نامش را شنیدن ولی از زنده یاد ایرج کابلی نه؟! رنج و تلاش اصلی را ایشان داشتند و شهرت را یکی دیگه ب نام خودش زده!
روانش شاد و راهش پر رهرو
ایرج برادر خوانده ام بود میدانید چرا رنج را ایشان بردند و بقیه بنام خود زدند چون ایشان بسیار فروتن بودند و اصلا کارهای نمایشی نمیکردند ایرج جان روانت در ارامش عزیز خواهر