لوگو امرداد

علیاكبر خان شهنازی، نوازنده‌ی چیره‌دست تار

علی‌اكبر خان شهنازی، نوازنده‌ی چیره‌دست تار

علی‌اكبر خان شهنازی در سال 1276 در تهران متولد شد. وی نوازنده‌ی بزرگ تار بود كه از كودكی نزد پدر خود آقا حسینقلی نواختن تار را آموخت. شهنازی در هفت سالگی نخستین صفحه‌ی خود را پر كرد و جناب دماوندی خواننده معروف آن زمان با او همراه بود. پس از درگذشت پدر، چند سالی نزد عموی خود میرزا عبدالله نوازندگی را ادامه داد. در 18 سالگی كلاس موسیقی دایر كرد و متجاوز از شصت سال با تدریس و اجرای ردیف موسیقی ایرانی به فرهنگ میهنش خدمت كرد. این استاد گرچه هنر پدر بزرگوار خود را به ارث برده ولی از روحیه سرسخت و آشتی ناپذیر او بهره‌ای نگرفته است. به همین جهت اغلب به این نكته توجه دارد كه شنوندگان او چه كسانی هستند و برای ارضای خاطر آنها چه باید زد. شاید بتوان گفت كه اگر حاج علی‌اكبر خان روحیه سازش ناپذیر پدر را به ارث برده بود اكنون موسیقی ملی ما اوضاع دیگری داشت.

در دوره رضا شاه موسیقی‌دانان بسیاری بودند كه اغلب در دوره ناصری به هنگام جوانی و كودكی موسیقی را آغاز نموده، در دوره رضا شاه به اوج قدرت و شهرت رسیدند. مضراب و سرپنجه شهنازی تند و مسلسل و لطیف و خوش‌آهنگ بود. آثار زیبایی از او به یادگار مانده كه در قالب پیش‌درآمد و تصنیف و رنگ هستند. آثار اولیه او روی صفحه گرامافون با آواز دماوندی است كه در حدود 12-1911 میلادی ضبط شده و از صفحات بعدی او افشاری، بیات ترك، آواز دشتی با آواز خانم صادقی و صفحات سه گاه و مویه و مخالف، همایون و بیداد، لیلی و مجنون و شوشتری، بختاری و شور و سلمكو قرچه با آواز اقبال السلطان است كه در حدود 1310 ضبط شده است.

از تصنیف‌های مشهور او تصنیف چهار گاه “زد لشگر گل” با شعر وحید دستگردی را می‌توان نام برد كه با آواز قمرالملوك وزیری ضبط شده است. دیگر تصنیف اصفهان” به اصفهان رو” با شعر ملك‌الشعرا كه توسط جلال تاج اصفهانی اجرا شده است.

بخشی از این آثار به كوشش داریوش طلائی جمع‌آوری شده است. از او ردیف‌هایی برای نوازندگان تار باقی مانده و تكنیك‌های مشكل و پیچیده او در این ردیف شنیده می‌شود. شهنازی شاگردان بر جسته‌ای از قبیل محمد رضا لطفی، داریوش طلائی، فرهاد ارژنگی، هوشنگ ظریف و داریوش پیرنیاكان را پرورش داده است. این استاد گرانمایه در اسفند ماه سال 1363 در تهران در گذشت.

 

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-02-04