پس از سالها نشستن غبار بیمهری و کمتوجهی بر چهرهی رنگباختهی نیایشگاه آناهیتا، اکنون و پس از دو دهه، سرانجام مرمت گوشهی جنوب باختری (:غربی) این نیایشگاه تاریخی آغاز شده است.
نیایشگاه آناهیتا به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری کممانند ایران در شهرستان کنگاور استان کرمانشاه جای دارد. این کهن سازهی سترگ سنگی که بهگفتهای از روزگار اشکانیان برجای مانده است یکی از گزینههای ایران برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو است که برای گامنهادن در راه جهانیشدن به توجه شایسته و بایسته نیاز دارد.
مرتضی گراوند، مدیر پایگاه ملی معبد تاریخی آناهیتا کرمانشاه در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به آغاز عملیات مرمت گوشهی جنوب باختری دیوارهی نیایشگاه تاریخی آناهیتا گفت: در این بخش از نیایشگاه، چهار ردیف از دیواره به درازای (:طول) 12 متر داریم که مرمت آنها در دستور کار قرار گرفته است.
وی یادآوری کرد: عملیات مرمت دیوارهی گوشهی جنوبی نیایشگاه، از پلکان ردیف نخست به درازای 12 متر آغاز شده و بخشی از سنگها و سرستونها را در جای خود داخل این پلکان قرار دادهایم.
مدیر پایگاه ملی معبد آناهیتا با تاکید براینکه این کار کاملا بهگونهی کارشناسی شده و دقیق انجام میشود تا هر سنگ بتواند در جای خود قرار گیرد، افزود: البته شماری از سنگها نیز شکسته شده که برای پُر کردن جای خالی آنها اقداماتی را در دستور کار قرار دادهایم.
وی یادآوری کرد: باتوجه به اینکه در زمان باستان سنگهای نیایشگاه آناهیتا از معدنی در همان نزدیکی به نام معدن “چلمران” فراهم میشده، برای همین اقدام به انتقال شماری قطعه سنگ خام از آن محل کردیم، اما دشواریای که اکنون با آن روبهرو هستیم، تراش دادن این سنگها است.
گراوند افزود: برای تراش این سنگها هرچند که از تجهیزات مدرن استفاده خواهیم کرد، اما نحوهی تراش آنها و کارشناسی بودن آنها مهم است که در این راستا از شماری از نیروهای بازنشستهی نیایشگاه که سالها پیش در تختجمشید آموزش دیدهاند، درخواست کردهایم تا با ما همکاری کنند.
وی یادآورشد: در ردیف نخست از مجموعه سنگهایی که بر روی دیواره قرار داده شده چهار سنگ «پاک تراش» از میان رفته که برای تکمیل آن باید سنگهای تازه تراش داده شود و باید برای آنها سنگها جایگزین داشته باشیم، یعنی باید بهگونهای سنگها را در جای اصلی خود قرار دهیم که در همان ابعاد، اندازه و … باشند.
مدیر پایگاه تاریخی آناهیتا یادآور شد: البته تاکنون تنها برای رج نخست این دیوارها اقدام کردهایم و برای انجام رج دوم نیاز است که یا جرثقیل اجاره کنیم تا 35 تن سنگ را برای ما جابهجا کند که این کار نیازمند هزینههای بیشتری است و باید اعتباراتی را به معبد تزریق کنند و یا اینکه پیمانکاری را برای ادامهی کار به همکاری فرابخوانند.
این مسوول بااشاره به اینکه در صورت تامین اعتبار این پروژه با سرعت ادامه پیدا خواهد کرد، افزود: البته اصل دیواره سالم است و تنها سنگ نماهای آن در سالهای متمادی فروریخته و شماری از آنها شکسته شده است.
وی نیاز کنونی نیایشگاه آناهیتا را برای گذر از شرایط کنونی، ساماندهی محوطه، کاوش و مرمت دانست و گفت: اگر میخواهیم نیایشگاه آناهیتا هم روزی مانند محوطه جهانی بیستون و محوطه تاریخی تاق بستان ساماندهی شود، باید به آن اعتبار داده شود.
گراوند با بیان اینکه نزدیکبه 2500 سال از ساخت نیایشگاه آناهیتا میگذرد، گفت: بیش از 50 سال از عمر باستانشناسی نیایشگاه آناهیتا میگذرد، اما شوربختانه در 20 سال گذشته فعالیتهای باستانشناسی و مرمتی آن متوقف شده، بنابراین طبیعی است که سازهای با این دیرینگی نیاز است که بهگونهی مداوم به آن اعتبار تزریق شود تا جان بگیرد.
نیایشگاه آناهیتا ۲۴ شهریورماه ۱۳۱۰ خورشیدی، با شمارهی ۳۱ بهعنوان یکی از نخستین آثار ملی ایران به ثبت ملی رسیده است. این نیایشگاه دومین سازهی سنگی بزرگ کشور پس از تختجمشید است و جای آن در فهرست آثار ثبت جهانیشدهی کشور خالی است. امید که با توجه بیشتر و مرمت و کاوشهای بایسته شرایط برای جای گرفتن این اثر در سیاههی جهانی یونسکو فراهم شود.
آناهیتا فرشته و نگهبان آب، فراوانی، زیبایی و باروریست که نزد ایرانیان باستان دارای جایگاه بلند و ارزشمندی بوده است.
2 پاسخ
درود و دستمریزاد
بسیار جالب چه نیکو و ارزشمند همواره گی گیر متنهای مفی شما خواهم بود ..هوشنگ زردشت