باستان ‌شناسی و ریشه‌ی واژه ‌‌ی آن در یک نگاه

«واژه‌‌‌ی انگلیسی “archaeology” از واژه‌‌ی یونانی “arkhaiologia” به چم (:معنی) «بحث درباره‌ی چیزهای قدیمی» آمده است.

ولی امروزه چم آن دگرگون شده و به پژوهش در زمینه‌‌‌ی گذشته‌‌‌ی انسان بر پایه‌ی بقایای مادی برجای مانده از او، گفته می‌‌‌شود. باید بر عبارت گذشته‌‌‌ی انسان تاکید کرد، زیرا وارون تصورات همگانی، کار باستان‌شناسان، پژوهش درباره‌‌‌ی دایناسورها یا سنگ‌‌‌های معمولی نیست. مواردی از این دست، در حوزه‌‌‌ی کاری دیرین‌‌‌شناسان و زمین‌‌‌شناسان می‌‌‌گنجد. هنگامی ‌‌که نخستین انسان‌‌‌ها پا به عرصه‌‌‌ی زندگی نهادند، ده‌‌‌ها میلیون سال بود که دایناسورها نابود شده بودند. در یونان، در سده‌های نخست میلادی، اصطلاح “archaeologist” به گروهی از بازیگران تیاتر نسبت داده می‌‌‌شد که بر روی صحنه با حرکات خاموش و صامت، افسانه‌‌‌ای باستانی را باز ‌‌سازی می‌کردند. واژه‌‌‌ی “archaeology”، با مفهوم امروزی، آن ‌‌را در سده‌ی هفدهم، “ژاک اسپُن”، پزشک و عتیقه ‌‌باز اهل لیون ‌‌، دوباره زنده کرد. او واژه‌‌ی “archaeolography) باستان ‌‌نگاری) را نیز مطرح کرد، ولی این یکی، زیاد مورد پذیرش مردم نبود و وارد مجموعه ‌‌ی واژگان نشد»

یاری‌نامه: (باستان ‌‌شناسی پل بان، 1394: 12-22)