گفتهها و شنیدهها نشان از فروریختن نزدیک به دو متر از بخشی از بلندای دیوارههای باختری سازههای آبی شوشتر دارد. چند ماه پیش گفته شد که بهگمان بسیار پساب (:فاضلاب) شهری نشت کرده و نم آن به دیوارههای سازه رسیده است، به اندازهای که پساب به زیرزمینهای (شووادون) شوشتر نیز رخنه کرده است.
گفتهشده که گروهی از کارشناسانی که تخصص ویژهی آنها دربارهی پسابهاست، به شوشتر آمدهاند تا آسیب برآمده از نشت پساب به سازهها را بررسی و پیگیری کنند. گویا آنها هم نشت پساب را تایید کردهاند و پیامد آن را فروریختن بخشی از دیوارهی باختری سازه، دانستهاند.
چند سال پیش در حیاط ساختمان پایگاه جهانی سازههای آبی شوشتر، شکافی پدید آمد. این ساختمان تاریخی درست بالای سازه است. بیش از 20 خانه هم در بالای سازه ساخته شده که خطر فروریختن آنها هم هست. اگر چنین رخدادی پیش بیاید، بیگمان به سازههای آبی شوشتر نیز آسیب جدی خواهد رسید. خطری که سالهاست دربارهی آن هشدار داده شده است.
در همین راستا امرداد دیدگاه دو تن از کنشگران میراث فرهنگی خوزستان را جویا شده است.
ابولقاسم غلامحیدر، پژوهشگر، نویسنده و کنشگر میراث فرهنگی:
با گذشت سالها از فرسودگی لولههای آب، ترکیدگی و نشست درازمدت آب در زیرزمینها و رُسی بودن خاک لایهی زیرین این دیوارهها، سست شدن و ناشکیبایی آن در زیر فشار سنگین خانهها، خیابانها و خودروها دیده میشود. چند سالی است دیوارهی گوشهی باختری رانش پیدا کرده است که از کف خیابانها گرفته تا دیوارِ خانه به درازای صدها متر در کوچه و خانههای مردم رد آن به چشم میخورد. از اینرو چندینبار اعلام وضعیت اضطراری شده است چراکه هم خانههای مردم و هم مجموعهی بیمانند آبشارها و آسیابها با خطر ویرانی و نابودی روبهرو هستند.
سعید محمدپور، فرنشین انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان:
دربارهی ریزش بخشی از دیوارهی باختری سازههای آبی شوشتر، باید موضوع را از چند دید بررسی کرد. یکی اینکه هر سازهی تاریخی روبه فرسایش میرود و این فرسایشها همیشگی است. پس باید پیوسته پژوهش و بررسی انجام شود و با درپیشگرفتن برنامههایی، جلو فرسایشهای بیشتر گرفته شود. هنگامی که فرسایشی در سازهای جهانی روی بدهد،از دید یونسکو یا باید کشور دارندهی آن سازه کار مرمت و بازسازی را انجام بدهد و جلو زیانهای بیشتر را بگیرد، یا اینکه اگر وضعیت دشوار و وخیم است میتواند از یونسکو درخواست کارشناس کند. یونسکو کارشناسانش را خواهد فرستاد و چهبسا کمک مالی هم بکند. به هرروی، برپایهی عکسهایی که در اختیار داریم به گمان میرسد که پایگاه جهانی سازههای شوشتر در حال مرمت ویرانیهاست.
آنچه در بالا آمده است بخشی از گزارشیست از نگار جمشیدنژاد، با عنوان «باری گران بر شانههای سازههای آبی شوشتر» در گفتوگو با ابوالقاسم غلامحیدر و سعید محمدپور که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویهی دوم (رویداد) امرداد شمارهی 447 بخوانید.
«امرداد» شمارهی ۴۴۷ با عنوان «بارگهِ داد، یا سرنوشت ستمکاران!؟» از دوشنبه ۱۷ آبانماه ۱۴۰۰ خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.