در پیِ بررسی‌های باستان‌شناسی در چهارمحال و بختیاری، محوطه‌ی باستانی ارزشمندی با گستردگی (:وسعت) ۱۰ هکتار پیرامون شهر کاج شهرستان اردل شناسایی شد.
باستان‌شناس و هموند (:عضو) هیات علمی پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی ایران در این‌باره گفت: «بزرگ‌ترین محوطه‌ی پیش از تاریخی در شهرستان اردل چهارمحال و بختیاری کشف شد.»
به‌گزارش میراث‌آریا و به‌گفته‌ی روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری، علی‌اصغر نوروزی ۱۷ آبان‌ماه ۱۴۰۰ با اعلام این خبر افزود: به‌دنبال بررسی‌های موردی باستان‌شناسان میراث‌فرهنگی چهارمحال و بختیاری، محوطه باستانی مهمی با وسعت ۱۰ هکتار در اطراف شهر کاج از توابع شهرستان اردل شناسایی شد.
او گفت: این محوطه باستانی در باریکه‌ای محصور در مسیر ارتباطی بهشت‌آباد به کاج جای دارد و مدارک معتبری از استقرارهای انسانی مهم دوره‌های گوناگون پیش از اسلام را در بر دارد.
نوروزی یادآوری کرد: یافته‌های باستان‌شناسی و پژوهش‌های اولیه آثار سطحی بیان‌گر این است که بخش مهمی از این محوطه به دوره‌ی فراپارینه سنگی با بیش از ۱۰ هزار سال دیرینگی تعلق داشته که البته با انجام کاوش در این محل گمانه‌ی کشف آثار کهن‌‌تر نیز وجود دارد.
نوروزی در دنباله گفت: در دوره‌ی شناسایی شده، در رژیم غذایی انسان تغییراتی پیش آمده و شاهد افزوده شدن جانوران کوچک به فهرست غذایی انسان‌ها هستیم.
باستان‌شناس و هموند هیات علمی پژوهشکده باستان‌شناسی ایران افزود: در واقع در دوره فراپارینه سنگی، انسان‌ها به شکار جانوران کوچک‌تر و گردآوری غلات وحشی و ماهیگیری روی آوردند.
او گفت: با توجه به نزدیکی این منطقه به منابع آب و از جمله رودخانه‌ی کارون برای فعالیت‌های مرتبط با ماهیگیری، مسیرهای مواصلاتی و شرایط ایده‌آل محیطی به سبب دارا بودن آب و هوای مطلوب، این منطقه در درازای تاریخ همواره شاهد استقرار اقوام گوناگون بوده است.
نوروزی یادآوری کرد: از دیگر شواهد باستان‌شناسی یافته شده در این محل سفال‌های دوره‌های پیش از تاریخی نوسنگی، مس و سنگ و دوره مفرغ تا دوران اسلامی، در کنار شواهد معماری است.
او افزود: این محوطه‌ی باستانی از دید گسترش در سطح دارای ارزش‌های مهم باستان‌شناسی است که می‌تواند مکان مهمی برای مطالعه فرایند گذار از دوران پارینه سنگی به نوسنگی و روند ایجاد نخستین استقرارهای انسانی در این بخش از زاگرس باشد.
این باستان‌شناس ادامه داد: «به‌همین منظور از بُعد استانی و ملی، محل کشف شده دارای ارزش مطالعاتی و تاریخی و فرهنگی فراوانی است و تاکنون آثار پرشماری از دوره‌های گوناگون در شهرستان اردل شناسایی شده است.
نوروزی یادآور شد: «برای حفاظت و نگهداری، پژوهش و معرفی این آثار، کمک و همراهی مردم و مسوولان منطقه بسیار تعیین کننده و تاثیرگذار خواهد بود.
شهرستان اردل در ۷۵ کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری جای دارد.
