جاده‌ی پیرنارستانه به دنبال بارندگی‌های دو سال اخیر و جاری شدن سیلاب تخریب شده، دسترسی به سپندینه زیارتگاه زرتشتیان امکان‌پذیر نیست.
در میان هیاهوی گردشگری نوروزی، پیرنارستانه یکی از تنهاترین زیارتگاه‌های زرتشتی به شمار می‌رود. برای سامان‌دهی جاده‌ی دسترسی به پیر نارستانه و آماده‌سازی نوروزی این مکان سپند هیچ تدارکی دیده نشده و از زمان قدیم تا به اکنون خادم ثابت برای رسیدگی به امور نداشته است. زیارتگاه نارستانه در سی کیلومتری شرق یزد داخل دره‌ای کم‌عمق جای دارد که سه طرف آن را کوه‌هایی کم‌ارتفاع در بر گرفته است. به شوند کوهستانی‌بودن منطقه بیش از نیمی از جاده‌ی آن خاکی بوده و هر ساله انجمن زرتشتیان مریم‌آباد یزد که مسوولیت سرپرستی نگهداری از پیرنارستانه را به دوش دارد به کمک راهداری یزد جاده را ترمیم می‌کرده است. بخش بالایی که نزدیک به زیارتگاه است ماشین‌رو نبوده و زیارت‌کنندگان برای رسیدن به نیایشگاه می‌بایستی قسمتی از راه را در لابه‌لای کوه‌ها پیاده بالا می‌رفتند. بهار 98 به دنبال بارندگی بهاری، جاده پیر نارستانه تخریب شد. این جاده با همیاری نیک‌اندیشان بازسازی و بهسازی شد. تعریض گذرگاه با همکاری اداره‌ی راه و شهرسازی استان یزد و به‌کارگیری ترابرهای سنگین راهسازی، انجام و جاده تا پای پیرنارستانه ماشین‌رو و دارای پارکینگ شد. تابستان همان سال هنگام زیارت همگانی به بهره‌برداری همکیشان رسید. با پدیداری بیماری کرونا، انجمن زرتشتیان مریم‌آباد، سرپرست پیر نارستانه، به شوند پیشگیری از انتقال بیماری و جلوگیری از آمدوشد، جاده را از روی پل رودخانه بست و خاک‌ریزی کرد تا کسی به سمت بالا و مکان زیارتگاه نرود. چندین بار افراد ناشناس با شکستن خاک‌ریز جاده را باز کردند و انجمن زرتشتیان مریم‌آباد برای چندمین بار جاده را بست.
با گذشت زمان و پایداری کرونا رفت‌وآمدی به نارستانه انجام نشد و این جاده به دست فراموشی سپرده شد. فصل بهار در بیشتر کشورها با بارش فراوان باران همراه است. برای همین همیشه دراین مناطق احتمال جاری شدن سیل وجود دارد. جاری شدن سیلاب باعث شسته شدن خاک و تخریب زیرسازی جاده شده و در نتیجه کم‌کم راه نشست کرده و تخریب می‌شود. هر ساله بارندگی و سیل باعث تخریب بیشتر جاده گردید که دیگر در این مسیر امکان رفت‌وآمد با خودرو نیست. در بخشی از مسیر سیلاب نیم تا دو متر از کف جاده را با خود بُرده به گونه‌ای که حتا پیاده و یا سوار بر موتور هم امکان عبور نیست. هم‌اکنون در این شرایط برای درست کردن جاده نیاز به صرف هزینه‌ای هنگفت، بیش از پیش است.
انجمن زرتشتیان مریم آباد امسال با در پیش بودن نوروز 1401، برای رفت‌وآمد زیارت‌کنندگان و بازدیدکنندگانِ این مکان دینی، فرهنگی و تاریخی در تلاش بود تا با همکاری اداره‌ی راهداری و حمل و نقل جاده‌ای شهرستان یزد، جاده‌ی پیرنارستانه مرمت، بازسازی، تسطیح و باز شود. در این راستا با نامه‌نگاری به نماینده‌ی زرتشتیان در مجلس و بازتاب این درخواست به اداره راهسازی استان یزد، برای بهسازی راه دسترسی به زیارتگاه اقدام کرد. ولی این درخواست عملیاتی نشد و همچنان راهی برای رسیدن به پیر نارستانه وجود ندارد و پیر نارستانه به یک منطقه متروکه تبدیل شده است. این پیشامد باعث شده تا زیارتگاه مورد تخریب و دستبرد افردا سودجو قرار گیرد و باعث دزدی‌های پیاپی شده است. سارقان برای ربودن صندوق دهش زیارتگاه سنگ مرمر پیرامون آن را شکسته‌اند. ناگفته نماند این اثر تاریخی، در ۱۷ خورداد سال ۱۳۷۸ خورشیدی با شماره ۲۳۵۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
با تهیه‌ی این گزارش امیدوارم مسوولان دست به کار شوند. با هم‌اندیشی و همازوری راهی گشوده شود زیارتگاه پیر نارستانه از این تنهایی بیرون بیاید. باردیگر بتوانیم گردهم آییم، با نوکردن دیدارها، انجام آیین‌های دینی، داد و دهش، از آرامش زیارتگاه استفاده کنیم. هنگام زیارت و نیایش همگانی در پیش است. زرتشتیان از روز سپندارمذ تا روز آذر ایزد و تیرماه در گاهشمار زرتشتی برابر با دوم تا ششم تیرماه خورشیدی برای نیایش و با هم بودن به این محل سپند می‌روند. پنج روز با به جا آوردن نیایش، اهورامزدا را ستایش و به روان و فروهر جانسپاران راه میهن و ارزش‌های نیکِ انسانی درود می‌فرستند.
فرتورها رسیده است.
6744
یک پاسخ
با سپاس از این گزارش و مطرح شدن ان. به نظر به طور عمده دو برداشت مهم از این گزارش می توان داشت یکی این که نگاه به رسیدگی به محل های زیارتگاهی-گردشگری ظاهرا هماهنگ نیست و در حالی که برخی از زیارتگاهها امکانات و توجه بیشتری را به خود جلب می کنند، برخی دیگر در تنهایی و بی توجهی می مانند. متاسفانه این را باید به دلیل نبود برنامه ایی کلی و هماهنگ دانست. هرچند که لازم است که انجمنی که به طور مرسوم مسوولیت یک پیر را به عهده داشته، کارهای مربوط به ان را مدیریت کند اما بسیار به جا بود که در محلی مثل گردهم ایی انجمن ها برنامه ریزی و هماهنگی بین این مکانها به عنوان یک مجموعه زیارتگاهی-گردشگری انجام شود. موضوع دوم در مورد شرایط محیطی منطقه است. همانطورکه به درستی در گزارش اشاره شده، فصل بهار و بارندگی های فصلی از ویژگی های این مناطق هستند و در مراحل بازسازی ساختمانها و جاده ها باید در نظر گرفته شوند. به طور خاص در مورد نارستانه در گذشته، جایگاهی که ماشینها پارک می شدند و محل زیارتگاه فاصله نسبتا طولانی داشت که افراد، پیاده این فاصله را طی می کردند. این فاصله از میان رودخانه ایی فصلی رد می شد که ظاهرا در جاده سازی های اخیر این رودخانه بدون توجه به ماهیت اصلی ان به جاده تبدیل شده است! البته بخشهای دیگر جاده هم در فصل بهار بر اثر سیلاب اسیب می بینند، اما انطورکه عکس ها نشان می دهند بخش عمده این اسیب در این بخش است. متاسفانه اگر جاده سازی به روشی اصلاح نشود که مسیر سیلابهای فصلی را سد نکند، این مشکل هر سال به وجود خواهد امد و حتی شاید زمانی برای ماشینهایی که در مسیر پارک می شوند بسیار خطرناک باشد.