گزارش تصویری آیین هیرومبا در شریف‌آباد

زرتشتیان شریف‌آباد با همکاری انجمن زرتشتیان شریف آباد، کهن آیین هیرومبا را پس از دو سال وقفه‌ برگزار کردند.
آیین هیرومبا پسین روز پنجشنبه ۲۵ فروردین‌ماه برابر با ارد ایزد در گاه‌شماری زرتشتی در زیارتگاه پیر هریشت آغاز شد. مراسم آتش‌افروزی نیز پسین روز اشتاد ایزد و فروردین ماه برابر با آدینه ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ در محوطه‌ی آتشکده‌ی شریف آباد اردکان انجام شد.
«هیرومبا»، جشنی كهن كم‌وبیش مانند جشن سده، كه با آتش‌افروزی و آیین‌های ویژه‌ای همراه است. برپایی و زنده نگاه داشتن آیین هیرومبا نشان از یک کار گروهی، همدلی و همازوری زرتشتیان دارد. این جشن برپایه‌ی گاهشمار بدون كبیسه، 26 فروردین‌ماه برگزار می‌شود. گمان این كه هیرومبا، سده‌‌ای است كه به شوند (:دلیل) محاسبه نشدن كبیسه در فروردین‌ماه برگزار می‌شود‏، بیشتر است. پسین روز ارد از ماه فروردین‌ماه در گاهشمار زرتشتی برابر با 25 فروردین‌ماه خورشیدی زرتشتیان به پیرهریشت، یكی از زیارتگاه‌های زرتشتیان در یزد می‌روند، در خیله‌ها (اتاق‌هایی در زیارتگاه برای استراحت ساخته شده است) سفره‌های آیینی می‌اندازند و با خوراکی‌های سنتی از یکدیگر پذیرایی می‌کنند. سپیده‌دم روز بعد، روز اشتادایزد برابر با 26 فروردین‌ماه، ساعت ٤ بامداد، همراه و همازور با یكدیگر، اوستای گاه «اوشَهن» را می‌خوانند، سپس به بیابان‌های پیرامون پیرهریشت رفته و بوته‌های خار خشک شده كه “غیزل” نامیده می‌شود را گردآوری می‌كنند. همچنین شماری از بانوان و مردهای خانواده نیز در خیله‌ها می‌مانند تا خوراک نیمروز را كه آبگوشت است را آماده کنند. در خیله‌ها بانوان سیروگ، پشمک و ناشتا (:صبحانه) آماده می‌كنند تا از كسانی كه زحمت كندن و آوردن هیزم را بردوش داشته‌اند پذیرایی كنند. پس از خوردن ناهار، جوان‌هایی كه برای بار نخست به گروه غیزلی‌ها پیوسته بودند، یا افرادی كه تازه داماد شده بودند، را چوب می‌زنند و خانواده‌ی آنها باید با شربت از دیگران پذیرایی کند و پس از آن، همه به سمت آتشکده‌ی شریف‌آباد راهی می‌شوند. غیزلی‌ها، غیزل می‌آوردند و بارهایشان را از الاغ خالی می‌کنند. سپس جوانان غیزلی و بزرگ‌ترها، در دو ردیف جلوی خرمن هیزم می‌ایستاند، یک تن خدابیامرزی تک‌تک تازه درگذشتگان و همه‌‌ی درگذشتگان را داده و برای روان آنان آرامش آرزو می‌كنند و پس از آن، همه هم آوا «هیرومبا» می‌گویند. پس از آن، موبد با آتشی كه از آتش‌ ورهرام آورده‌ بود، هیزم‌ها را روشن می‌کند و از آن پس تا شب به شادی می‌گذرد.
بامداد روز پس از افروختن آتش، بانوی خانه كمی از آتش زیر خاكستر، از آتش افروخته‌شده در روز پیش را برمی‌دارند. بانوی خانه، با ریختن كندر و اسفند، بوی خوش در فضا می‌پراكند. پس از پراكنده‌شدن بوی خوش، آتش به جایگاه آتش ورهرام بازگردانده می‌شود. موبد بخشی از این آتش گردآوری شده در آتشدان را به نشانه‌ی همازوری، به آتش ورهرام می‌رساند. رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در این برنامه بایسته و مسوولیت آن با باشندگان در آیین بود.

فرتورها شهرام نمیرانیان است.

4090