امروز زامیاد ایزد و فروردین‌ماه سال 3760 زرتشتی، یکشنبه 28 فروردین‌ماه 1401 خورشیدی، 17 آوریل 2022 میلادی
غلامحسین صدری‌افشار درگذشته ۲۸ فروردین‌ماه ۱۳۹۷ فرهنگ‌نویس، مترجم، نویسنده و پژوهشگر ایرانی بود.
فرهنگ‌نویسی در ایران پیشینه‌ی دیرینی دارد و از دوران ساسانیان آغاز شده و تا به امروز ادامه یافته است. در این میان می‌توان به کتاب‌های «فرهنگ اسدی»، «فرهنگ برهان قاطع»، «فرهنگ عباسی»، «فرهنگ معرفت»، «فرهنگ نوبهار»، «فرهنگ معاصر» و «فرهنگ پزشکی» اشاره کرد. فرهنگ معاصر فارسی اثر صدری افشار برخلاف فرهنگ معین و فرهنگ دهخدا به زبان روز توجه کرده و به گذشته کاری نداشته است. از طرفی فرهنگ معاصر به ریشه کلمات نپرداخته اما هویت دستوری مدخل‌ها به شکل خوبی آمده است. صدری‌افشار بیشتر به دلیل نگارش فرهنگ‌های واژگان عمومی فارسی مانند فرهنگ معاصر فارسی، فرهنگ فارسی اعلام، فرهنگ معاصر کوچک فارسی، فرهنگ فارسی (دوجلدی)، و فرهنگ‌نامه‌ی فارسی شناخته می‌شود. فرهنگ‌نامه فارسی که در سه جلد و با همکاری نسرین حکمی و نسترن حکمی در انتشارات فرهنگ معاصر منتشر شده، یکی از آثار ارزشمند صدری افشار است.
صدری‌افشار کار فرهنگ‌نویسی را نزد استاد پرویز شهریاری از سال ۱۳۴۵ در بنیاد فرهنگ ایران با فیش‌نویسی کتاب مخزن‌الادویه آغاز کرد و تا پایان زندگی به گونه‌ی تخصصی به حرفه فرهنگ‌نویسی اشتغال داشت. او ویراستاری، ترجمه، تالیف و نشر کتاب‌های متعددی را به‌وسیله‌ی افراد دیگر موجب شد. او در دهه‌ی۱۳۸۰ فرهنگ زبانزدهای فارسی را منتشر کرد. از دید او زبانزد با ضرب‌المثل متفاوت بود و شامل عبارت‌هایی مانند متلک، خوش‌آمدگویی و احوالپرسی می‌شود؛ از جمله «صد سال به این سال‌ها»، «کوچیک شماییم»، «خدا حفظش کنه»، و «خیر ببینی». و هم‌چنین از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۷ عضو هیات تحریریه‌ی فصلنامه‌ی بازتاب بود.
غلامحسین صدری‌افشار در ۲۴ اسفند ۱۳۱۳ در ارومیه چشم به جهان گشود. او از خانواده‌ای اصیل از افشارهای اینانلو بود. در سال ۱۳۲۸ با تشویق یک روزنامه‌نگار به تحصیل در مدرسه‌ی فردوسی تبریز پرداخت. او نخستین کتاب خود، وضع زندگی پرورشگاهی، را در چهارده‌سالگی در تبریز منتشر کرد. صدری‌افشار پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه به‌سمت مشاغل گوناگونی رفت و در نهایت به حوزه فرهنگ کشیده شد.
او انتشار آثارش را از سال ۱۳۲۷ در تبریز آغاز کرد و ۱۲ سالى بر روى تاریخ علم مطالعه کرد. از سال ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۸ با ماهنامه سخن علمى همکارى داشت. از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۹ در وزارت علوم کار می کرد و مسئول انتشارات علمى بود.
در سالهاى ۵۸-۱۳۵۶ مدیریت فصلنامه آشنایى با دانش را در دانشگاه آزاد ایران برعهده داشت. در سالهاى ۶۱-۱۳۵۸ ماهنامه علمى و فرهنگى هدهد را منتشر کرد. چندین کتاب دیگران تصحیح و آماده چاپ دارد. کتابهایى به نام دیگران نوشته است. از سال ۱۳۵۹ گذران زندگی اش تنها از راه نوشتن، ترجمه و ویراستارى بوده است.
این چهره‌ی فرهنگی 28 فروردین‌ماه در سن ۸۴ سالگی دیده از جهان فرو بست.
کتاب‌های «فرهنگ مترجم»، «فرهنگ زبانزدها»، «واژه‌نامه فنی»، «فرهنگ معاصر فارسی»، «فرهنگ فارسی اعلام»، «فرهنگ معاصر کوچک فارسی»، «فرهنگ فارسی دوجلدی» و «فرهنگ‌نامه فارسی سه‌جلدی» از جمله آثار منتشرشده غلامحسین صدری افشار است.
زامیاد به چم زمین است. زمین سرچشمه‌ی همه داده‌ها برای زندگی بهتر آفریده‌هایی است که روی آن زندگی می‌کنند. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.
بیستوهشتمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی به ایزد «زامیاد» نام گرفته است. زامیاد (زم ، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشته‌ی زمین است که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یک‌جا یا جداگانه مقدس شمرده شده‌اند. زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زنده‌ی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزش‌های دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد است.
نماد زامیاد، گیاه بانو اسپرغم یا همان ریحان است.
در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همه،
نیكوكاران به داده‌های هرمز هست،
نگهدارنده و پروراننده
آفریده‌‌ی زمین نیكو
را همی مى‌ستاییم ….
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
چون روز زامیاد نیاری ز می تو یاد / زیرا كه خوش‌تر آید می روز زامیاد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
دارو مخور
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
گرت خوردن دارو افتد به سر
به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور
