در نوروزی که پشت سر گذاشتیم شمار بازدیدکنندگان از آثار تاریخی بیش از آن بود که مسوولان و سرپرستان میراث فرهنگی کشور گمان میبردند. تنگناهایی که همهگیری کرونا در دو سال گذشته پیش آورده بود و گشایش و بهبود اندکی که در نوروز امسال در کمترشدن واگیری ویروس دیده میشد، بسیاری از مردم را بهسوی شهرهایی از کشور کشاند که میراثدار بخش بزرگی از یادمانهای تاریخی هستند. اما در پایان سفرها آنچه بهجا ماند آسیبهایی بود که به میراث تاریخیمان زده شد.
آنگونه که از خبرها و گزارشهای خبرگزاریها به گوش میرسید بسیاری شمار گردشگران و ناآگاهی آشکار آنها در چگونگی نگاهبانی از آثار کهن، زیانهایی به بار آورد که جبران آن شاید بهسادگی شدنی نباشد.
این پرسش که چرا در بازدیدها بهویژه بازدیدهای نوروزی آثار تاریخی ما از آسیبها در امان نمیمانند، هر پاسخی داشته باشد نمیتوان پنهان کرد که بسیاری از مردم ارزش آثار تاریخی و چگونگی بازدید از موزهها و مکانهای فرهنگی را نمیدانند و ناآگاهی آنها از آموزشندیدن است، نه از بیتوجهی به میراث نیاکانی. روشن است که چه کسانی خویشکاری (:وظیفهی) آموزش مردم را بر دوش دارند و در کار خود کوتاهی میکنند. در نگاه نخست باید صداوسیما را مسوول دانست که در این سالیان ندیدهایم که گامی در این راه بردارد …
پرسشهایی که بیپاسخ میمانند
بهروشنی پیدا بود که نوروز امسال شمار مسافران و گردشگران بسیار خواهد بود. چگونه است که وازرت میراث فرهنگی که سرپرست نگاهبانی از میراث تاریخی و یادمانی کشور است، کاری برای سنجش ظرفیت مکانهای تاریخی و میراثی کشور نکرده بود؟
به باور سعیده پراش، مردمشناس و کنشگر فرهنگی: ویرانگری کنترلنشده به میراث فرهنگی ملموس از سوی کسانی که دارندگان و میراثداران فرهنگ کهن ایران هستند، ناهنجاری اجتماعی خطرناکی است و دارای پیامدهای جبرانناپذیری است و به پیامدهای فراتری همچون اختلال در فرایند فرهنگپذیری کودکان بهعنوان سرمایههای ملی و نابودی میراث فرهنگی خواهد انجامید و نیاز به آسیبشناسی فرهنگی و اجتماعی دارد …
آنچه در بالا آمده است بخشی از گزارشیست با عنوان «میهن خویش را کنیم ویران!» که در تازهترین شمارهی امرداد چاپ شده است. در بخشی از این گزارش گفتوگو با سعیده پراش، مردمشناس و کنشگر فرهنگی آمده است.
متن کامل این نوشتار را در رویهی دوم (رویداد) شماره 453 بخوانید.
«امرداد» شمارهی 453 از دوشنبه، 29 فروردینماه 1401 خورشیدی، در روزنامهفروشیها و نمایندگیهای امرداد در دسترس خوانندگان قرار دارد.
خوانندگان میتوانند برای دسترسی به هفتهنامهی امرداد افزونبر نمایندگیها و روزنامهفروشیها از راههای زیر نیز بهره ببرند.
