در نزدیکی امامزاده قاسم شهرستان شمیران و در یکی از محله‌های تجریش، آرامستانی قدیمی وجود دارد که آرامگاه گروهی از نامداران هنر، ادب و سیاست ایران را در خود جای داده است .
علی‌خان قاجار دَوَلو یا علی‌خان ظهیرالدوله نامور به «صفاعلی» داماد و وزیر تشریفات دربار ناصرالدین‌شاه و از پیروان خانقاه نعمت‌اللهی صفی‌علی شاه و بنیادگذار انجمن اخوت پس از مرگ در باغ شخصی خود که به برپایی آیین‌های درویشی اختصاص یافته بود به خاک سپرده شد .
حشمت و احترام ظهیرالدوله نزد اقشار جامعه سبب شد بسیاری از مشایخ صوفیه، صاحب منصبان کشوری و لشکری، دانشمندان و هنرمندان در وصیتنامه خود خواهان خاکسپاری در آرامستان ظهیرالدوله باشند و یا به درخواست خانواده‌هایشان با خاکسپاری آن‌ها در این باغ باصفا موافقت شد .
دولوها در کنار قوانلو‌ها یکی از دو تیره قدرتمند ایل قاجار بودند که ریاست شاخه یوخاری‌باش را بردوش داشتند . آن‌ها که از دوره‌ی صفویه تا پهلوی در تاریخ ایران نقش موثری داشتند همواره در کسب قدرت با شاخه اشاقه‌باش که متعلق به نسل پادشاهان قاجاری بود در رقابت بودند. مادر عباس‌میرزا و محمدشاه قاجاراز تیره دولو بود که به قصد رفع اختلافات و کدورت‌ها به عقد فتحعلی‌شاه قاجار در آمده بود.
از نام‌آورانی که درآرامستان ظهیرالدوله خاکسپاری شده‌اند، می‌توان به روح‌الله خالقی، ملک‌الشعرای بهار، ایرج‌میرزا، رشید یاسمی، رهی معیری، دکتر محمدحسین لقمان ادهم، محمد مسعود، ابوالحسن صبا، فروغ فرخ‌زاد، قمرالملوک وزیری، استاد حسین تهرانی، برادران محجوبی، داریوش رفیعی، حبیب‌الله سماعی، حسن تقی‌زاده، درویش خان و صبحی مهتدی اشاره کرد .
واپسین تَنی که در سال ۱۳۵۶ خورشیدی در این آرامستان به خاک سپرده شد، فروغ خواجه‌نوری،نامور به همایونفر(ندیمه اشرف پهلوی) بود.
آرامستان ظهیرالدوله هرچند از توانمندی بسیار خوبی برای جذب گردشگر برخوردار است اما شوربختانه به دلیل مدیریت ناروشن و نداشتن سرپرست (:متولی) قانونی پرقدرت اوضاعی نابسامان یافته است. به‌گونه‌ای که برخی از سنگ گورها درحال ازمیان رفتن هستند. با اینکه این گورستان ازسوی سازمان میراث فرهنگی ثبت شده است اما هیچ نظارتی برای حفظ و نگهداری آن انجام نمی‌دهد .
با این حال فضای سبز و محیطی شاعرانه، آرامستان ظهیرالدوله را در روزهای پنجشنبه به میعادگاه شیفتگان فرهنگ و هنر و تاریخ ایران تبدیل کرده است. به‌گونه‌ای که گاه دیده می‌شود شماری از بازدیدکنندگان بر سر مزار بزرگی گردآمده و آثار او را به همنوایی نجوا کرده و یا به هنگام پخش صوت موسیقی و یا دکلمه اشعار سکوت کرده و سر در جیب تفکر فرو می‌برند.
روحشان شاد و یادشان گرامی باد
فرتورها از پوریا خلیلی است.
4090
2 پاسخ
ممنون از آقای پوریا خلیلی .گزارش بسیار خوب و ارزنده ای بود.
بادرود تصویرها عالبند استادان فقید موسیقی وسایر….. دراین آرامشتان می‌باشند. ودرگذشته دراین محل دراویش درخانفاه برگزارمیشده