دبیرانجمن مهرگان و بانو یوتاب، هنرمند شیرازی از استاد پهلوان خلیل عقاب، باستانیکار پهلوان، هنرپیشه و پدر سیرک ایران در بیمارستان چمران بیمارپُرسی (:عیادت) کردند.
به گزارش اَمرداد، خلیل طریقت پیما، نامدار به پهلوان خلیل عقاب در فروردین ماه 1303 در شهر ادبپرور و فرهنگی شیراز دیده به جهان گشود. از خردسالی به ورزش باستانی دلبستگی داشت و از 14 سالگی به گونهی جدی ورزش باستانی را آغاز کرد. از همان هنگام در «میل گرفتن» و بلند کردن میلهای سنگین خوش درخشید. پهلوان عقاب 30 ساله بود که وزنهای 450 کیلویی را با دندان بلند کرد و نامش بر سر زبانها افتاد. این رکورد کممانند در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است.
از آن پس، شیراز با نام پهلوان عقاب گره خورد و همین آغازی شد بر کُن های (:فعالیت ها) ورزشی و باستانی فراوان استاد. تا آنجا که بسیار زود نام پهلوان شیرازی در کشور پیچید.
استاد پهلوان عقاب، سالهای 1330 تا 1350 خورشیدی نمایشهای خود را در بسیاری از شهرهای ایران اجرا کرد و مورد استقبال پرشور مردم شهرهای گوناگون قرار گرفت. بلند کردن وزنههای بسیار سنگین، خوابیدن زیر کامیون و اتوبوس، خم کردن تیرآهن و … از جمله نمایشهای پهلوان عقاب بود که استاد را یکهتاز میدانهای پهلوانی کشور کرده و همه جا نام این پهلوان شیرازی خوش میدرخشید.
پهلوان عقاب، پدر سیرک ایران
پهلوان عقاب، نخستین برگزارکنندهی نمایشهای پهلوانی با بلیت فروشی بود. همچنین وی نخستین کسی بود که از هندوستان شیر و خرس به ایران آورد و آنها را تربیت کرده و به روی صحنه برد.
این پهلوان شیرازی در سال 1350 خورشیدی به فراخوانی (:دعوت) سیرک «فاست» به کشور ایرلند رفت. پس از آن به سیرک «جری کاتل» انگلستان رفته و در این سیرک کامیاب (:موفق) به بلندکردن فیل 1408 کیلویی شد. پهلوان عقاب در همین باره میگوید : «آن زمان 50 ساله بودم و در مدت 4 سالی که در انگلستان به سر میبردم، شبی دوبار این فیل را بلند میکردم.»
استاد باستانیکار پهلوان، پس از انگلستان به سیرک «دریکس تون» ایتالیا رفته و در دنبالهی کارهای پهلوانی اَش در بیش از 37 کشور جهان به اجرای نمایشهای پهلوانی پرداخته است. همچنین در دههی 70 خورشیدی، پهلوان نامی ایران به کشور فراخوانده شد تا با اندوختهی تجربههای فراوانش از سیرکهای جهان، این شاخه نمایش را به کشور خویش بیاورد و تبدیل به «پدر سیرک ایران» شود. استاد پهلوان عقاب در سال 1370 به ایران بازگشت و از همان زمان سیرکی را در کشور بازگشایی کرد.
پهلوان عقابِ هنرپیشه
استاد خلیل عقاب افزون بر پهلوانی و ورزشهای باستانی در فیلمهای گوناگونی در پیش از سال 57 نیز، به هنرنمایی پرداخته است. برخی از فیلمهای سینمایی که پهلوان عقاب در آنها بازی کرده است، بدین گونه هستند : «مردان خشن»، به همراه زندهیادان فردین و جمشید مشایخی به کارگردانی صابر رهبر، 1350، «پهلوان بابا» به همراه بانو آرزو و علی زندی به کارگردانی اکبر هاشمی در سال 1350، گناه زیبایی به همراه گوگوش و لیلا فروهر به کارگردانی سیروس حراج زاده 1348، غول بیابانی به همراه بانو ایلوش و محمد متوسلانی به کارگردانی عزیزالله رفیعی 1348، «مرد صحرا» با همکاری علی آزاد و سیمین غفاری به کارگردانی سیروس حراج زاده 1347، «کوهزاد» با همراهی هوشنگ بهشتی و بانو سهیلا با کارگردانی ابراهیم باقری 1346 و شکوفههای امید با همکاری حمیده خیرآبادی و تقی ظهوری، ساختهی رضا صفایی 1343.
پهلوان عقاب به زادگاه خویش برگشت
سرانجام استاد پهلوان عقاب پس از نزدیک 30 سال دوری از زادگاه خویش، تابستان امسال به شهر ادب پرور شیراز بازگشت و به گفتهی خود، بسیار شادمان است که به شهر شیراز آمده است تا باز ماندهی زندگانی آرام خویش را در زادگاهش سپری کند. اما به اَنگیزهی ورزشهای پهلوانی در دههی نهم زندگانی خود، چندی است که مفصلهای دست و کتفش ضعیف و بیتاب شده و از نیمههای شهریورماه در بیمارستان چمران شیراز بستری است.
نگارنده افزونبر حس مسوولیت اجتماعی و همشهری بودن با این پهلوان نامی، خویشکاری (:وظیفه) ملی و میهنی خود دانسته و با آگاهی دادن دوست هنرمند و کُنشگر زیست بوم شیرازی، بانو یوتاب که دیگر نامی شناخته شده در شهر است به دیدن و بیمارپُرسی وی در بیمارستان چمران رفته است و در آنجا با روی گشادهی استاد که منش پهلوانان است و ارجگذاری همسر ارجمندشان بانو صدیقی (که شش سال است همسر پهلوان هستند) رو به رو شد. همچنین نگارنده در دوران خردسالی یکی دو تا از نمایشهای پهلوانی استاد را از نزدیک دیده و همچنان به یاد دارد.
شوربختانه چیزی که مایهی رنجش خانوادهی پهلوان شده است، تیترهای ناروا و نادرست برخی روزنامهها و خبرگزاریها بوده که هرگز برازندهی نام و منش پهلوانان نبوده و نیست و جا دارد که خبرنگاران و روزنامهنگاران راستیها و درستیها را از زبان خانوادهی ایشان بازگو کنند. بیگمان منش و رفتار پهلوانان فراتر از سخنانی بیمایه و کم اهمیت است و نباید در این کهنسالی، پهلوانان و افرادی که از آنِ همهی مردم این سرزمین هستند را جور دیگری نمود (:جلوه) داد.
پهلوان عقاب به زودی از بیمارستان باز میگردد
در هنگام نگارش این گزارش، نگارنده با همسر پهلوان عقاب گفتوگوی تلفنی داشت و از واپسین وضعیت جسمانی استاد جویا شد که همسر وی گفت: پهلوان از بیمارستان چمران رفتهاند و چند روزی است که به خاطر کمی عفونت در بدن در بیمارستان نمازی بستری شدهاند. اما خبر خوش این که اگر پروردگار یاری نماید به زودی از این بیمارستان هم رهایی خواهند یافت و دشواری دیگری ندارند.
دیدار و بیمارپُرسی نگارنده، دبیر انجمن مهرگان از پهلوان عقاب چندین روز گذشته انجام شده است، ولی هم اینک و با آگاهیهای تازه از وضعیت جسمانی استاد به نگارش در آمده است. با آرزوی بهبودی و تندرستی پهلوان نامی شیراز.
نگارهای مربوط به دهه 30 خورشیدی
از راست: سیاوش آریا دبیر انجمن مهرگان، پهلوان جعفری، پهلوان خلیل عقاب و بانو یوتاب در بیمارستان چمران شیراز
فرتور از سیاوش آریا است .
8113
یک پاسخ
خوشحالم از داشتن این بزرگ در کشورم. غمگین که چرا برای این بزرگان در زمان کهن سالی آرامش و آسایشی نیست .
امیدواریم از ایران ما دوباره به نیکی یاد شود .