جریره، چهره‌ی دگرگون‌شده‌ی زنِ سنتی است
برای شناخت و درک بهتری از رُمان درخشان «بی‌پدر»، چند پرسش کوتاه را با نویسنده‌ی آن –مژده سالارکیا- در میان گذاشتیم. پاسخ‌های او راهی برای فهم داستانی است که به‌شیوه‌ی ستایش‌برانگیزی لایه‌ی پنهانی داستانی از شاهنامه را با سرنوشت شخصیت‌های رُمان گره زده است. از سالارکیا، نویسنده‌ی اثر، پرسیدیم:
– هنگام خواندن رُمان «بی‌پدر» ذهن خواننده‌ی آشنا با شاهنامه به سمت داستان جریره می‌رود. می‌خواستم بدانم که دانستن آن داستان چه اندازه در خوانش و درک معنای رُمان شما اهمیت دارد؟ آیا از چشم خواننده‌ای که سرگذشت جریره‌ی شاهنامه را نمی‌داند بخشی از معنای رُمان پنهان نمی‌ماند؟
– داستان جریره در شاهنامه، زیرساخت رُمان بی‌پدر است، اما تلاشم این بوده که حتا اگر کسی آن داستان را نخوانده باشد، باز بتواند روایت کلی داستان را درک کند و رُمان خیلی وابسته به آن داستان نباشد. به سخن دیگر، پیوستگی در زیرساخت اثر باشد و بتواند خودش را به‌گونه‌ای نشان بدهد. اما به هر روی، دانستن داستان جریره‌ی شاهنامه کمک‌کننده‌تر است. جاهایی تلاش کرده‌ام که این داستان را با ارجاع‌های درون‌متنی پوشش بدهم و در گفت‌وگوها (دیالوگ‌ها) جای بدهم و با فلاش‌بک‌ها [: بازگشت به ماجراهای گذشته ]، شخصیت‌های رُمان درباره‌ی گذشته‌ی خود حرف بزنند. با این همه، کوشش کرده‌ام که این کار خیلی آشکار نباشد، چون نگران بودم که آگاهی‌های من ِ نویسنده، خواننده را پس بزند و گمان کند که من خواسته‌ام دانسته‌هایم را عرضه کنم. این هراس من بود در زمان نوشتن اثر. کار سختی بود که بخواهم هم آن را پنهان کنم و هم نشان بدهم. امیدوارم از عهده‌اش برآمده باشم.
– یک دریافت فرامتنی هم دارید که درخور توجه است؛ این‌که جریره را یک تبعیدی دانسته‌اید.
– در داستان شاهنامه هم جریره به سبب این که همسر دوم سیاوش است، جایگاه پایین‌تری از فرنگیس دارد. جریره دختر پیران است و فرنگیس دختر پادشاه. پس از زناشویی سیاوش و جریره، دیگر خبری از جریره نداریم تا به داستان فرود می‌رسیم. به گمان من، جریره تبعید شده بود و پدرش به اندازه‌ی شاه –افراسیاب- قدرت نداشت تا از او پشتیبانی کند.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌‌ست با عنوان (داستانی از شاهنامه، زیرساخت رُمان «بی‌پدر»)، به خامه‌ی شهداد حیدری در گفت‌و‌گو با مژده سالارکیا نویسنده‌ی کتاب، که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی چهارم (شاهنامه) شماره‌ی 463 هفته‌نامه‌ی امرداد بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 463 از دوشنبه، 28 آذرماه 1401 خورشیدی، با عنوان «راه و یادش پایدار باد؛ یادنامه‌ی پنجم دی‌ماه، سالگرد درگذشت وخشور ایران، اشوزرتشت اسپنتمان» چاپ و در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 463 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 463 امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
