یکی از پراهمیت‌ترین پرسمان‌های فرهنگی ایرانیان، ماندگاری فرهنگی در درازنای هزاره‌هاست. برای این ماندگاری فرهنگی، نخبگان بسیاری تلاش کردند. بسیاری از دیوان‌سالاران ایرانی در پاسداری از فرهنگ ایران و انتقال آن به دوره‌های سپسین کوشا بودند. یکی از این دیوان‌سالاران خردمند و توانا، ابوالفضل بیهقی است. در کتاب تاریخ بیهقی بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی ایرانیان باستان بازتاب یافته است. بازتاب فرهنگ‌هایی مانند الهی بودن جایگاه پادشاهی و فره ایزدی، دادگری پادشاه، همنشینی با خردمندان، شادزیستی، نوروز، جشن مهرگان، جشن سده، هدیه و پیشکش، آیین شکار، ارتش چندملیتی و گارد جاویدان، سنت نان و نمک و… در کتاب تاریخ بیهقی است.
«حسنک پیدا آمد بی‌بند، جبه‌ای داشت حبری‌رنگ (تیره) با سیاه می‌زد، خلق‌گونه، دراعه و ردایی سخت پاکیزه و دستاری نشابوری مالیده و موزه (کفش) میکائیلی نو در پای و موی سر مالیده، زیر دستار پوشیده کرده، اندک مایه (کمی از مویش) پیدا می‌بود…».
این پاره‌گفتار را که از تاریخ بیهقی می‌خوانی، تو گویی داستانگویی به ستایش قهرمان داستانش نشسته است، ستایشی پیراسته و پر از رنگ و عطر و نوا و این ویژگی نثر و قلم تاریخ‌نگار بزرگ تاریخ ایران میانه، تاریخ‌نگار دربار غزنوی، ابوالفضل محمدبن حسین بیهقی است كه امروز را به نام او و واژه‌هایش، كه پژواک دارند و موسیقیایی هستند، آذین بسته‌اند؛ او كه افزون بر آوازه‌اش در وادی تاریخ‌نگاری پدر نثر فارسی هم نام گرفته است و این ارج و شکوه ادبی، نه به شوند واژه‌های نهفته در ادبیات روایی‌اش، كه نتیجه كوشش آگاهانه او در كاربست درست و پیراسته واژه‌هاست در آن اثر وزین تاریخ بیهقی كه مهم‌ترین سرچشمه تاریخی درباره روزگار غزنویان به شمار می‌آید و بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که بیهقی، داستانگویی پایبند به تاریخ است.
هرچند كه در میان تاریخ‌نگاران ادیبی كه می‌شناسیم و در نگاهی گذرا به روند كلی تاریخ‌نگاری ایرانی، از تاریخ اساتیری تا روزگار قاجار، دلدادگی به آرایه‌های ادبی و نگاشتن متنی آراسته به ادبیات، رسمی دوست‌‌داشتنی و دیرپا بوده است تا بدان‌جا كه ادیبان و تاریخ‌نگاران گاه به گرداب بی‌پیرایه‌‌نویسی نیز در می‌غلطیده‌اند، اما بیهقی در این میان، به‌راستی پیشتاز آن‌گونه از تاریخ‌نگاری است كه در پرتو كوشش‌های پست‌مدرنیسیتی و اعتبارافزایی به داستان‌پردازی در تاریخ‌نگاری، امروز بیش از هر زمان به گفت‌وگو و پریشانی چالش‌برانگیز در گستره تاریخ‌نگاری و تاریخ‌پژوهی جایگزین، شده است.
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «بیهقی، داستانگویی پایبند به تاریخ است» به قلم آناهید خزیر، که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی چهارم (ادب و هنر) امرداد شماره‌ی 476 بخوانید.
«امرداد» شماره‌ی 476 از دوشنبه، یکم آبن‌ماه، 1402 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان قرار گرفت.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی فایل پی‌دی‌اف شماره‌ی 476 هفته‌نامه امرداد
فروش اینترنتی نسخه‌ی چاپی شماره‌ی 476 امرداد
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد
