انجمن موبدان تهران، جشن چله در روز بیستوچهارم آذرماه و هرگونه نظر شخصی دربارهی زمان انقلاب زمستانی را ناشایست اعلام کرد.
انجمن موبدان تهران، چله را زمان دقیق انقلاب زمستانی و جشن باستانی ایرانیان دانست که در گاهشماری دینی زرتشتی امروزه به روز خورداد و دیماه برابر با سیاُم آذرماه جشن گرفته میشود.
در آگاهیرسانی انجمن موبدان تهران به سالمهی 26 آذرماه 1402 آمده است:
به خشنودی اهورامزدا
شب چله، جشن بزرگداشت بازگشت نور در نیمکرهی شمالی بوده و به مناسبت گذشتن از شبهای بلند سال برگزار میشده است. ایرانیان کهن این شب را به زایش «میثره» (میترا یا همان مهر ایزد) نسبت میدادند. زمان درست آغاز این پدیده برابر است با شب پایانی آذرماه که تا بامداد نخستین روز دی ماه ادامه پیدا میکند. زمان دقیق «تحویل» چله در راس «انقلاب زمستانی»، هر سال به ساعت و دقیقه و ثانیه محاسبه میشده و مانند فرارسیدن «اعتدال بهاری» یا همان نوروز (آغاز سال خورشیدی) اعلام میگردیده است. امروزه چله را همانند نوروز سر ساعت جشن نمیگیریم. در گاهشماری دینی زرتشتی که امروزه به ما رسیده است، زمان چله روز خورداد و دی ماه برابر با سیاُم آذرماه است.
چله پدیده ستارهشناختی و علمی است و هرگونه نظر شخصی در مورد زمان وقوع آن جایز نیست. برگزاری آن به عنوان جشن چله زرتشتی درروز بیستوچهارم آذرماه اشتباه بوده و شایسته نیست.
نام «یلدا» به معنای زادروز وامواژهای از زبان سامی سریانیست. از آنجایی که «چله» واژهای ایرانی و ریشهای ژرف در فرهنگ دینی و تاریخی ما دارد، جایگزین شایستهتری برای «یلدا» است.
پیشاپیش شب چله، یادگار ایزد مهر، بر شما خجسته باد.
2 پاسخ
شب چله همگی خجسته باد.
بهتر نبود از واژه جنبش به جای واژه عربی انقلاب بهره میبردید؟
شب چله نیم کره شمالی برابر جشن تیرگان کره جنوبی است که تمام روز است و نه در یک لحظه.
سلام دوستان
در نظرگاهِ «جشن شب چله در اله آباد» منگفتی در تأیید همین سخن علمی شما ارسال کردم که هنوز منتشر نشده.
کوتاه: چیلَه شَو = چله شب، مفهومی بسیار آشکار دارد – زاده شدن دوباره جوجه ی خورشید در درازترین شب سال. هر مفهوم دیگری برایش ساختن، نادرست، یعنی بی پایه است.
در ضمن میتر(مهر) و میترا گرچه از یک ریشه اند، ولی دارای مفهوم یگانه نیستند؛ که بحثی دیگر است، بمانَد.
البته در این باب در وبگاه خود مفصل نوشته ام.