لوگو امرداد

پاسداشت شبِ چله از سوی دانشجویان دانشگاه شیراز

 دانشجویان دانشگاه شیراز در هَمایشی آیین جشن ملی شبِ چله را پاس داشته و برگزار کردند. در این برنامه‌ی علمی، فلسفه‌ی شبِ چله در فرهنگ ایرانی بررسی شد.

به گزارش اَمرداد، کمیته فرهنگی انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز در سی‌ام آذرماه، هَمایش ویژه‌ی شب چله را برگزار کرد. در این نشست، تبارشناسی و استوره شناسی جشن باستانی شب یلدا در فرهنگ ایرانی واکاوی شد.

شروین وکیلی، جامعه‌شناس و سخنران این هَمایش، شب چله را وابسته به تمدن و فرهنگ ایرانی دانست. فرهنگی که گستره‌ی فراوانی را در بر گرفته و هر کدام از کشورهای حوزه‌ی تمدن و فرهنگ ایرانی آن را برگزار می‌کنند. این استوره پژوه گفت :  واژه‌ی یلدا، واژه‌ای سُریانی است که تباری سامی دارد و آن را به چَم (:معنای) زایش و میلاد دانست. وی در دنباله‌ی سخنانش، شب یلدا را هنگام زایش ایزد مهر برشمرد و گفت : مهر نماد روشنایی و نور است. نخستین بار نام مهر در سده‌ی 17 پیش از میلاد در پیمان‌نامه‌ای (:عهدنامه) میان دو پادشاه دیده شده که در آن خدایان را به گواه گرفته‌اند. در این پیمان‌نامه که میان شاهان آریایی یا همان هند و ایرانی نگاشته شده است، پادشاه هیتی از شمال (ترکیه) و پادشاهی از جنوب (عراق)، پیمان‌نامه‌ی آشتی (:صلح) را می‌نویسند که در آن نام میترا یا مهر آورده شده است. و این کهن‌ترین سندی است که به نام مهر اشاره شده و به دست ما رسیده است. مهر پرتویی از خورشید است و روشن‌ترین سیاره (اَختر) خورشید است. ایزد مهر، بُنیاد حقیقت پیمان است و مهر نگاه بان پیمان است و با پیمان‌شکنان در ستیز است. در نَسک (:کتاب) باستانی و وَرجاوند اِوستا، یَشتی ویژه‌ی مهر داریم که آن را به نام مهریَشت می‌شناسیم و به چَم سرود ستودن مهر است. مهر دو ویژگی برجسته دارد : یکی پُشتیبانی از پیمان است و دیگری همان مهربانی و مهر است که نماینده‌ی عشق است. زیرا با مهر و عشق است که پیمان یکی خواهد شد. در استوره ها مهر نگاه بان پیمان و جنگاور است و همانند جوان 15 ساله‌ی نوباوهِ زورمند دیده می‌شود.

دکتر وکیلی از تاثیر آیین مهر ایرانی و نمادهای شب چله بر دیگر کشورها و به ویژه کیش تَرسایان (:عیسویان یا مسیحیان) گفت و افزود : زادروز پیامبر تَرسایان  به‌درستی روشن نیست. تنها ما می‌دانیم که عیسا در شهر ناصریه زاده شده است، ولی سال آن را نمی‌دانیم و در واقع زاد سال آن 4 سال پس از شخصیت عیسای تاریخی، آورده شده است. همچنین تاریخ زادروز عیسا با زادروز مهر یکی است که در گاه‌شماری امروزه‌ی میلادی دگرگونی‌هایی به وجود آمده است. کلاه و رَدای اَرغوانی رنگی که امروزه کشیشان بر تن می‌کنند نیز از آیین مهر ایرانی گرفته شده است. امروزه در گنج‌خانه‌ی (:موزه) واتیکان در شهر رُم تندیس‌های فراوانی از میترا و آیین مهر برجای مانده و دیده می‌شود.

این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران در دنباله‌ی سخنانش به واکاوی نمادهای آیین مهر پرداخت. همچنین چرایی انگیزه‌ی برگزاری آیین جشن شب چله را در درازترین شب سال بررسی کرد و گفت : باید مهر آن زمان زاییده شود که بر شب بلند و تاریک چیرگی یابد تا بر تیرگی به پیروزی رسد. شروین وکیلی در پایان به خوراکی‌ها و آیین‌های در پیوند با آن بر سر خوان (سفره) شب چله پرداخت و فلسفه‌ی وجودی هر کدام از آن‌ها را بررسی کرد. همچنین پیام شب چله را «امید» دانست.

بانوی نوجوان یسنا آذری در بخش دوم برنامه به شاهنامه‌خوانی یا همان نقالی پرداخت و داستان رزم رستم و سهراب را به زیبایی هر چه تمام برای باشَندگان اجرا کرد که مورد استقبال مهمانان جای گرفت. بانو یسنا که فَرنام (:لقب) گردآفرید ایران را دارد در بخش دوم برنامه‌ی خود، استوره ی آرش کمانگیر پهلوان نامدار ایرانی و نماد فداکاری و از خودگذشتگی ایرانیان را به تصویر کشید.

پایان بخش همایش شب چله، برنامه‌ی خُنیای (:موسیقی) سنتی بود که با نوازندگی بسیار خوب حسام مَهبودی دنبال شد و شور و شادی را به این برنامه و واپسین شامگاه پاییزی بخشید.

به گزارش اَمرداد، همایش ویژه شب یلدا از سوی کمیته فرهنگی انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز (اِرم) در تالار خوارزمی شیراز برگزار شد. 

چله

یسنا آذری، نقال نوجوان که به گردآفرید ایران نامدار است

چله

چله

چله

شروین وکیلی، جامعه شناس و استوره پژوه، درباره فلسفه شب چله سخنرانی کرد

چله

حسام مهبودی، نوازنده تنبور و خواننده با صدای زیبای خود شور و شادی را به مهمانان بخشید

چله

در پایان برخی از مهمانان، به رسم یادبود نگاره ای با هم گرفتند

فرتور از انجمن مهرگان شیراز است.
6744

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-10