دانشجویان دانشگاه شیراز در هَمایشی آیین جشن ملی شبِ چله را پاس داشته و برگزار کردند. در این برنامهی علمی، فلسفهی شبِ چله در فرهنگ ایرانی بررسی شد.
به گزارش اَمرداد، کمیته فرهنگی انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز در سیام آذرماه، هَمایش ویژهی شب چله را برگزار کرد. در این نشست، تبارشناسی و استوره شناسی جشن باستانی شب یلدا در فرهنگ ایرانی واکاوی شد.
شروین وکیلی، جامعهشناس و سخنران این هَمایش، شب چله را وابسته به تمدن و فرهنگ ایرانی دانست. فرهنگی که گسترهی فراوانی را در بر گرفته و هر کدام از کشورهای حوزهی تمدن و فرهنگ ایرانی آن را برگزار میکنند. این استوره پژوه گفت : واژهی یلدا، واژهای سُریانی است که تباری سامی دارد و آن را به چَم (:معنای) زایش و میلاد دانست. وی در دنبالهی سخنانش، شب یلدا را هنگام زایش ایزد مهر برشمرد و گفت : مهر نماد روشنایی و نور است. نخستین بار نام مهر در سدهی 17 پیش از میلاد در پیماننامهای (:عهدنامه) میان دو پادشاه دیده شده که در آن خدایان را به گواه گرفتهاند. در این پیماننامه که میان شاهان آریایی یا همان هند و ایرانی نگاشته شده است، پادشاه هیتی از شمال (ترکیه) و پادشاهی از جنوب (عراق)، پیماننامهی آشتی (:صلح) را مینویسند که در آن نام میترا یا مهر آورده شده است. و این کهنترین سندی است که به نام مهر اشاره شده و به دست ما رسیده است. مهر پرتویی از خورشید است و روشنترین سیاره (اَختر) خورشید است. ایزد مهر، بُنیاد حقیقت پیمان است و مهر نگاه بان پیمان است و با پیمانشکنان در ستیز است. در نَسک (:کتاب) باستانی و وَرجاوند اِوستا، یَشتی ویژهی مهر داریم که آن را به نام مهریَشت میشناسیم و به چَم سرود ستودن مهر است. مهر دو ویژگی برجسته دارد : یکی پُشتیبانی از پیمان است و دیگری همان مهربانی و مهر است که نمایندهی عشق است. زیرا با مهر و عشق است که پیمان یکی خواهد شد. در استوره ها مهر نگاه بان پیمان و جنگاور است و همانند جوان 15 سالهی نوباوهِ زورمند دیده میشود.
دکتر وکیلی از تاثیر آیین مهر ایرانی و نمادهای شب چله بر دیگر کشورها و به ویژه کیش تَرسایان (:عیسویان یا مسیحیان) گفت و افزود : زادروز پیامبر تَرسایان بهدرستی روشن نیست. تنها ما میدانیم که عیسا در شهر ناصریه زاده شده است، ولی سال آن را نمیدانیم و در واقع زاد سال آن 4 سال پس از شخصیت عیسای تاریخی، آورده شده است. همچنین تاریخ زادروز عیسا با زادروز مهر یکی است که در گاهشماری امروزهی میلادی دگرگونیهایی به وجود آمده است. کلاه و رَدای اَرغوانی رنگی که امروزه کشیشان بر تن میکنند نیز از آیین مهر ایرانی گرفته شده است. امروزه در گنجخانهی (:موزه) واتیکان در شهر رُم تندیسهای فراوانی از میترا و آیین مهر برجای مانده و دیده میشود.
این پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران در دنبالهی سخنانش به واکاوی نمادهای آیین مهر پرداخت. همچنین چرایی انگیزهی برگزاری آیین جشن شب چله را در درازترین شب سال بررسی کرد و گفت : باید مهر آن زمان زاییده شود که بر شب بلند و تاریک چیرگی یابد تا بر تیرگی به پیروزی رسد. شروین وکیلی در پایان به خوراکیها و آیینهای در پیوند با آن بر سر خوان (سفره) شب چله پرداخت و فلسفهی وجودی هر کدام از آنها را بررسی کرد. همچنین پیام شب چله را «امید» دانست.
بانوی نوجوان یسنا آذری در بخش دوم برنامه به شاهنامهخوانی یا همان نقالی پرداخت و داستان رزم رستم و سهراب را به زیبایی هر چه تمام برای باشَندگان اجرا کرد که مورد استقبال مهمانان جای گرفت. بانو یسنا که فَرنام (:لقب) گردآفرید ایران را دارد در بخش دوم برنامهی خود، استوره ی آرش کمانگیر پهلوان نامدار ایرانی و نماد فداکاری و از خودگذشتگی ایرانیان را به تصویر کشید.
پایان بخش همایش شب چله، برنامهی خُنیای (:موسیقی) سنتی بود که با نوازندگی بسیار خوب حسام مَهبودی دنبال شد و شور و شادی را به این برنامه و واپسین شامگاه پاییزی بخشید.
به گزارش اَمرداد، همایش ویژه شب یلدا از سوی کمیته فرهنگی انجمن فرهنگ و سیاست دانشجویان دانشگاه شیراز (اِرم) در تالار خوارزمی شیراز برگزار شد.
یسنا آذری، نقال نوجوان که به گردآفرید ایران نامدار است
شروین وکیلی، جامعه شناس و استوره پژوه، درباره فلسفه شب چله سخنرانی کرد
حسام مهبودی، نوازنده تنبور و خواننده با صدای زیبای خود شور و شادی را به مهمانان بخشید
در پایان برخی از مهمانان، به رسم یادبود نگاره ای با هم گرفتند
فرتور از انجمن مهرگان شیراز است.
6744