امروز فرخ روز خورداد از ماه خورداد به سالمه‌ی 3762 زرتشتی، خجسته جشن خوردادگان، آدینه چهارم خوردادماه 1403 خورشیدی، 24 می 2024 میلادی
تیسفون تا بغداد؛ تاق کسری، نمادی از میراث و پایداری ایران
در چنین روزی 161 سال پیش از میلاد، مهرداد یکم، پادشاه ایران از دودمان اشکانیان، تیسفون را در کنار‌ی باختری دجله روبه‌روی سلوکیه ساخت. آن را پایتخت ایران کرد که برای 787 سال به جا ماند. اردشیر ساسانی، در کنار سلوکیه، شهر وه‌اردشیر را ساخت که سپس‌تر با رخداد سیل ویران شد. اردشیر ساسانی برای ساختن این شهر، سلوکیه را ویران نساخت تا از مصالح ساختمانی آن استفاده کند. او گفته بود که ساکنان سلوکیه وقتی که ببینند «وه اردشیر» بهتر است خودشان به آنجا می‌آیند که چنین شد. بغداد نخست یک روستا بود. 9 سده پس از ساخت تیسفون و 11 دهه پس از فروپاشی ساسانیان، عباسیان با ویرا‌ن‌سازی تیسفون و انتقال مصالح ساختمانی آن، بغداد را گسترش دادند ولی نام بغداد دگرگونی نیافت (بغ داد، هدیه خدا به زبان پارسی میانه). تیسفون در سال637 در نبرد مداین به دست تازیان افتاد. تیسفون در دوران اشکانی به‌عنوان پایتخت غربی ایران در منطقه‌ی میان‌رودان ساخته شد و در دوران ساسانیان ارزش خود را به‌عنوان مرکز نیروی سیاسی و اقتصادی نگه داشت. پس از یورش تازیان به ایران، شهر تیسفون به تاراج رفت و رفته‌رفته متروکه گشت. فاصله تیسفون که تاق کسرای آن (تالار دیدار خسروانوشیروان با مردم در کاخ ـ تالار بارگه داد) همچنان باقی است. در جنگ جهانی اول، بزرگان ایرانی از نیروهای انگلیسی و عثمانی خواستند تا موقعیت خود را جابه‌جا کنند تا تاق کسری آسیب نبیند.
جشن خوردادگان در روز خورداد از ماه خورداد، سومین جشن ماهانه است که از برابری نام روز و ماه برگزار می‌شود. واژه‌ی خورداد در اوستا هئوروتات آورده شده و نام یکی از امشاسپندان به چم (معنی) رسایی و کمال است. نیاکان ما در روز خورداد از ماه خورداد را جشن می‌گرفتنند و در این روز به سوی چشمه‌ها و رودخانه‌ها و کنار دریاها می‌رفتنند و نیایش خداوند را به جا می‌آوردند و اهورامزدا را به انگیزه‌ی فروزه رسایی و پیشرفت ستایش می‌کردند. زرتشتیان به نیایش‌گاه‌ها می‌روند و پس از سرایش اوستا و نیایش در جشن خوردادگان به شادمانی می‌پردازند. در استوره آمده که گذشتگان در این روز با شادمانی به یکدیگر گل پیشکش می‌کرده‌اند.
خورداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان، خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در آیین، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شده است.ایزدان تیر و باد و فروردین از همکاران خورداد هستند.
در گات‌ها، از خورداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان‌اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند.
در یسنا، هات ۴۷، آمده‌است که اهورامزدا رسایی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.
در متن‌های کهن امشاسپند خورداد: چهارمین یشت از یشت‌های بیست و یک گانه‌ی اوستا، ویژه ستایش و نیایش امشاسپند بانو خورداد است که در آن یشت از زبان اهورا مزدا یادآور می‌شود که «… یاری و رستگاری و رامش و بهروزی خورداد را برای مردمان اشون بیافریدم…» و سپس تاکید می‌شود هر آن کس که خورداد را بستاید همانند آن است که همه امشاسپندان را ستایش کرده‌است. در بندهش نیز درباره خورداد آمده‌است : «… است؛ او از آفرینش گیتی، آب را به خویش پذیرفت..»، چنین گوید: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست…» نماد خوردادروز گل سوسن است.
خوردادروز داد نباشد که بامداد / از لهو خرمی بستان ز باده داد
از باده جوی شادی و از باده باش خوش / بی باده این جهان صنما بادگیر باد
یادروز چهارم خوردادماه:
– زادروز “عبدالحسین سپنتا”، فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان، بازیگر و نویسنده اولین فیلم ناطق ایرانی. (۱۲۸۶ خورشیدی)
– برکناری “سيدضياءالدين طباطبايی” از رياست وزرا به فرمان “احمدشاه قاجار”. (۱۳۰۰ خورشیدی)
– دولت تهران متعهد به تامين هزينه های ريالی اشغالگران ايران(متفقین) شد! (۱۳۲۱ خورشیدی)
– زادروز “احمدرضا عابدزاده”، دروازه‌بان سابق تیم ملی فوتبال ایران و مربی فوتبال. (۱۳۴۵ خورشیدی)
– سقوط شلمچه در منطقه شرق بصره توسط رژيم بعثی عراق. (۱۳۶۷ خورشیدی)
– درگذشت “عبدالعلی وزیری”، خواننده موسیقی سنتی ایرانی. (۱۳۶۸ خورشیدی)
– سالروز درگذشت فرهاد ارژنگی، آهنگساز، نوازنده تار و نقاش (زاده ۱۵ بهمن ۱۳۱۷ تهران — درگذشته ۴ خرداد ۱۳۴۰ تهران)
– سالروز درگذشت عباس مهرپویا، آهنگساز، خواننده و مبتکر موسیقی تلفیقی، (زاده ۶ تیر ۱۳۰۶ تهران — درگذشته ۴ خرداد ۱۳۷۱ تهران)
– سالروز درگذشت ناصر ملک‌مطیعی، کارگردان و بازیگر سینما و تلویزیون، (زاده ۸ فروردین ۱۳۰۹ تهران – درگذشته ۴ خرداد ۱۳۹۷ تهران)
– زادروز سیمین قدیری، خواننده (زاده ۴ خرداد ۱۳۲۴ تهران)
– زادروز جهانبخش پازوکی، آهنگساز، تنظیم‌کننده و ترانه‌سرا، (زاده ۴ خرداد ۱۳۱۶ شیراز)
– كشف خليج گينه در غرب آفريقا توسط دريانوردان فرانسوی. (1360 م)
– تولد “رالف والدو اِمِرسون” اديب، متفكر و نويسنده معروف آمريكايی. (1803 م)
– خودكشی “هاينريش هيملِر” رئيس سازمان اطلاعات و امنيت آلمان نازی. (1945 م)
– چرچيل خواهان حمله نظامی به آبادان شد. (1951 م)
– نخستین و تنها آزمایش توپخانه هسته‌ای ایالات متحده در پایگاه آزمایش نوادا اجرا شد. (1953 م)
– امضای منشور سازمان كشورهای آفريقايی و تشكيل سازمان وحدت آفريقا. (1963 م)
