امروز پیروز و فرخ روز زامیاد از ماه خورداد 3762 زرتشتی، روز سوم نیایش همگانی در سپندینه پیرسبز چکچک، شنبه 26 خوردادماه 1403 خورشیدی، پانزدهم ژوئن 2024 میلادی
بیستوهشتمین روز ماه، در گاه شمار مزدیسنی زامیاد ایزد نام دارد. زامیاد (زم، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشتهی زمین است که با صفت نیککنش، از او یاد شده است. در آیین مزدیسنا زمین هم چو آسمان پاک و ورجاوند است زیرا با سه آخیشج دیگر، آب، آتش و هوا آخیشج های چهارگانه را تشکیل میدهند. زامیاد به چَم زمین است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امشاسپند اَمرداد است. زمین سرچشمهی همهی دادهها برای زندگی بهتر آفریدههایی است. که روی آن زندگی میکنند. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان جداگانه سپندینه شمرده شدهاند. زمین نماد مادر است برای مرتو و دیگر جانداران زندهی روی آن به هر روى ستودنی و سپندینه بوده و در آموزشهای دین پاک بهی مزدیسنی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.
گیاه این روز «بانو اسپرغم» یا همان ریحان است.
“مسعود سعد سلمان”
«چون زامیاد نیاری ز می تو یاد / زیرا که خوشتر آید می روز زامیاد
خاصه به پادشاه ملک ارسلان که چرخ / هرگز نداشت چو او هیچ شاه یاد.»
در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همهی ،
نیكوكاران به داده های هرمز هست ،
نگهدارنده و پروراننده ی
آفریدهی زمین نیكو
را همی مىستاییم ….
با دستور میهنی یعقوب لیث صفاری، ايرانيان زبان ملی خود را از دست ندادند
یعقوب لیث صفاری را نخستین شهریار ایرانیِ احیاگر زبان پارسی، پس از فروپاشی شاهنشاهی ساسانیان میدانند. 1156 سال پیش “یعقوب ليث صفار”، قهرمان ملی ايرانيان كه تصميم گرفته بود به حكمرانی تازیان بر ایران پایان دهد، شهر كرمان را آزاد كرد. يعقوب در كرمان بود كه جسورانه دستور داد به زبانی كه او نمیفهمد (عربی)، مكاتبه نكنند. وقتی شاعری بنا بر رسم زمان قصیدهای به عربی در مدح او سرود، وی او را سرزنش کرد که چرا به زبانی که نمیفهمد برایش شعر سروده است: «چیزی که من اندر نیابم چرا باید گفت». یعقوب لیث در آستانهی از میانرفتن زبان پارسی به آن هویت دوباره داد و این زبان ارزنده را زنده کرد. او همچنین برای بازیابی استقلال ایرانزمین بسیار کوشش کرد و کارهای او در این راه پیروزمندانه بود. یعقوب لیث صفاری، فرزند سیستان و فرزند برومند ایران را میتوان از بانیان اصلی سرایش شاهنامه دانست. اگر یعقوب لیث اسناد بازمانده از دوران کهن و باستان ایران را گردآوری نمیکرد و این اسناد تاریخی در سالها و سدههای بعد در دسترس نویسندگان و سرایندگان قرار نمیگرفت امکان آفرینش شاهنامه نبود. پدیدار شدن کتاب گرانسنگ شاهنامه افزون بر رنج 30 سالهی فردوسی بزرگ، برآیند کوششهای میهنپرستانهی یعقوب لیث است. از اینرو شاید اگر کار بزرگ یعقوب نبود، شاهنامهای سروده نمیشد. پس شایسته است هر ایرانی و هر فرهنگدوست در جهان یاد این رادمرد بزرگ تاریخ ایران را گرامی بدارد.
یادروز 26 خوردادماه:
– دولت لايحه پانصد ميليون ريال وام از بانک ملی را برای خريد خواروبار تقديم مجلس كرد. (۱۳۲۲ خورشیدی)
– فرمان انتخابات مجلس سنا صادر شد. (۱۳۲۸ خورشیدی)
– پایهگذاری کارخانه شير پاستوريزه در تهران فراهم شد. (۱۳۳۳ خورشیدی)
– تصویب قانون عضويت ايران در سازمان خواروبار جهانی. (۱۳۳۶ خورشیدی)
– دارآویختن مجاهدین مؤتلفه اسلامی، عاملين ترور “حسنعلی منصور”. (۱۳۴۴ خورشیدی)
– آزاد شدن منطقه “دهلاويه” از لوث وجود مزدوران عراقی توسط دلیرمردان شجاع ایران. (۱۳۶۰ خورشیدی)
– دو فوريت طرح بررسی كفايت بنی صدر به عنوان ریيس جمهور در مجلس به تصويب رسيد. (۱۳۶۰ خورشیدی)
– درگذشت “دکتر عباس شفیعی”، داروساز و چهره ماندگار علم پزشکی ایران. (۱۳۹۵ خورشیدی)
– “حمورابی”، پدر قانونگذاری در جهان و ششمين پادشاه امپراتوری بابل در شهر بابل درگذشت. (1686 پ.م)
– جنگ دو برادر بر سر پادشاهی ایران به گزارش گزنفون. (401 پ.م)
“کورش جوان” پسر “داریوش دوم” ، فرماندار قلمرو یونانی زبانهای امپراتوری ایران پس از مرگ پدر، خود را شایسته تر از برادرش “اردشیر دوم” برای جانشینی او و پادشاهی ایران میپنداشت. لذا تصمیم به برکنارکردن برادر و پادشاه شدن گرفت، ۱۲۹۰۰ مِرسنِر یونانی برگزید و با نیروهای پارسیاش عازم پایتخت شد. بسیاری از نظامیان پارسی او، از برادرکُشی منصرف شدند و بازگشتند و برای کوروش هزار پارسی و مرسنرهای یونانی باقی ماندند. “اردشیر” یک نیروی ۴۰ هزار نفری به مقابله با برادر فرستاد و دو نیرو در کنار فرات به هم رسیدند و در همان نخستین برخورد، کورش کشته شد. “اردشير دوم” تا سال ۳۵۸ پيش از ميلاد حكومت كرد.
– پذيرش دين مسيح (ع) توسط امپراتور روم و پايان كشتار ۳۰۰ ساله مسيحيان. (313 م)
– “یزدگرد سوم” واپسین پادشاه دودمان ساسانی در هشت سالگی به پادشاهی ایران رسید. (632 م)
تقويمنگاران ايرانی این روز را مبدا تقويم يزدگردی قراردادند تا به اين وسيله ميهندوستی خود را نشان دهند و ايرانيان دودمان خود در روزگار ساسانيان را فراموش نكنند. اين سال، آغاز پايان فرمانروایی ايرانيان به عنوان يكی از دو ابر قدرت وقت جهان بود. (632 م)
– كشف سرزمين آرژانتين توسط دريانوردان اسپانيا. (1515 م)
– درگذشت دكتر “كراوفورد لانگ” پزشك آمريكايی و كاشف اِتِر. (1878 م)
– پرواز “والنتينا ترشكوا” نخستين زن كيهاننورد به فضا. (1963 م)
– تصرف بغداد توسط “تيمور گوركانی” و قتل هزاران نفر از مردم. (۸۰۴ ه.ق)
– درگذشت “آزاد بلگرامی” مورخ و عارف هندی. (۱۲۰۰ ه.ق)