امروز روز آبان از ماه اَمُرداد 3762 زرتشتی، شنبه ششم اَمُردادماه 1403 خورشیدی، بیست‌وهفتم جولای 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
مزدا اهورایی که فرمانروای مطلق است چنین فرموده : خوشبختی از آن کسی است که دیگران را خوشبخت سازد. پروردگارا برای استوار ماندن به آیین راستی از تو نیروی تن و روان خواستارم . ای آرمییتی ، ای مظهر ایمان و محبت ، آن پرتو ایزدی که پاداش زندگانی سراسر نیک منشی است به من ارزانی دار.
گات‌ها، اشتوت‌گات، یسنا43_بند 1
—- —– —– —- —-
آبان ایزد:
دهمین روز هرماه سی روزه در گاهشمار ترادادی زرتشتی، آبان نام دارد.
آبان به چم آب‌هاست، آب در اوستا به ریخت “آپ” آمده، در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته می‌شود. در سرود اوستایی آبان یشت، “آپ” ایزد نگهبان آب‌های پاک و بالنده است.
نماد آبان در اوستا، به ریخت (اردی‌ویسور آناهیتا) آمده که به چمار (معنی) آب پاک و بالنده است.
آخشیج آب به مانند آخشیج‌های آتش و خاک و هوا، نزد ایرانیان سپندینه بوده و آلوده کردن آن از کارهای ناشایست است. آب در نزد ایرانیان گرامی بوده و نیاكان ما ستایش ویژه‌ای برای آب داشته‌اند، به گونه‌ا‌ی كه آتشكده‌ها را نزدیک چشمه‌سارها یا جویبارها می‌ساختند تا هم ایزد آذر و هم ایزد آب، این دو آفریده‌ی نیک اهورایی را بستایند.
” بخش‌هایى از اردویسور نیایش یا آبزور”
و توانایى و زور و آفرین باد به اهورامزداى فروغمند،
با شکوه و به امشاسپندان ، به آب‌‌هاى خوب مزدا داده،
به آب اردویسور آناهیتاى پاک ، به همه‌ی آب هاى مزدا داده،
به همه ی گیاهان مزدا داده ، به همه ی ستودگان مادى و مینوى،
و به فروهرهاى پاکان و راستان که پیروز و پرتوان هستند.
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش
آبان‌روز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
بنشین به نشاط و دوستان را
ای دوست به عز و ناز بنشان
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
از آب پرهیز کن و آب را میازار
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار:
به (آبان) بپرهیز از آب و ای جوان/میالای و میازار آب روان
—– —- —- —- —- —-
یورش تازیان به ایران در دوران ساسانیان
سال 633 میلادی، حیره از شهرهای قدیم میان‌رودان که شاپور یکم ان را ساخته بود به دست تازیان افتاد. همچنین، شهر اَنبار نیز در همین ماه محاصره شد. این دو منطقه در قلمرو ایران قرار داشتند و انتظار یورش بیشتری از سوی تازیان وجود داشت.
بزرگان کشور در تاریخ 28 جولای 633 (دهه یکم اَمُردادماه سال 12 خورشیدی) به یزدگرد سوم، شاه وقت، پیشنهاد دادند که بهتر است پایتخت از تیسفون به استخر (شیراز) منتقل شود. این پیشنهاد به دلیل دفاع آسان‌تر در برابر حملات نظامی بزرگتر بود. اما یزدگرد سوم این پیشنهاد را رد کرد.
یورش تازیان به ایران در سده هفتم میلادی، یکی از مهم‌ترین رویدادهای تاریخی است که تاثیری ژرف بر منطقه داشت. این یورش در زمان خلافت ابوبکر آغاز شد و در زمان عمر به اوج خود رسید. سال 634 میلادی، ابوبکر، خلیفه وقت، درگذشت و عُمَر به جای او نشست. او تصمیم به دنبال کردن جنگ با ایران گرفت. نبرد قادسیه در نوامبر 636 میلادی انجام گرفت. در این نبرد، نیروهای ایران شکست خوردند و رستم فرخ‌هرمز، یکی از سپهبدهای ارشد ایران، کشته شد. پرچم کاویانی (پرچم ارتش ایران) نیز به دست تازیان افتاد.
رستم فرخ‌هرمز (فرخزاد)، از اعضای خاندان اسپهبدان بود. او به‌عنوان اسپهبد آذربایجان و خراسان در دوران فرمانروایی ساسانیان خدمت می‌کرد. او در نبرد قادسیه نیز نقش داشت، شوربختانه در این نبرد شکست خورد و کشته شد. با این حال، رستم فرخ‌هرمز به‌عنوان یکی از قهرمانان شاهنامه و شخصیت محبوب ملی‌گرایان ایرانی به یاد می‌آید.
چهار روز پس از شکست در قادسیه، بزرگان ایران در نشست خود در بارگاه شاهنشاهی (تاق کسری) دوباره پیشنهاد جابه‌جایی پایتخت را پیش کشیدند. این بار یزدگرد سوم پیشنهاد را پذیرفت، اما بعدها دیدگاهش دگرسان شد و جابه‌جایی پایتخت را در انجام نادیده گرفت.
تازیان در سال 637 میلادی به تیسفون یورش بردند. یزدگرد به منطقه حلوان رفت. او در جلولا نیز شکست خورد و به خراسان بزرگتر رفت. در سال ۶۴۲ ، 25 بهمن ماه سال 20 خورشیدی آخرین مقاومت منسجمِ ایرانِ ساسانی در نبرد نهاوند رخ داد (نبرد نهاوند) که پس از نبردی خونین اعراب پیروز شدند.سال 651 در مرو (کنونی ترکمنستان) کشته شد و نیروی نظامی محدود که دولت چين در اختيار پسر او ـ فیروز قرارداده بود تا کمک کند برجای پدر بنشیند، تنها تا خجند و درّه زرافشان پیش آمد.
