امروز روز خور از ماه شهریور 3762 زرتشتی، سهشنبه ششم شهریورماه 1403 خورشیدی، بیستوهفتم آگوست 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
از این دو راه آن که نیکاندیش و در پیشبرد نیکی کوشاست راه رستگاری را اختیار کند و آن کسی که بداندیش و کاهل و تنپرور است راهی را بر گزیند که جز از رنج و سختی بهرهای نخواهد برد. یسنا هات 31 – بند 10
————– —————–
خور ایزد:
– یازدهمین روز هر ماه سی روزه در گاهشمار زرتشتیان “خُورُ نام دارد که این واژه گاهی “خیر” نیز در گویش ادا میشود.
– خُور یا خیر که در اوستا به ریخت «هَوَرَخشَه اِتَه» آمده است، به چم (:معنی) خورشید، آفتاب، گرمی و تابناکی با ویژگی بیمرگی و اَروَنداَسپ آمده است.
– این واژه در پارسی خُور، هور و خورشید گفته شده است.
– سرودی در خرده اوستا به نام «خورشید نیایش» آمده است که نیاکان ما به هنگام تابش روشنایی خُور بر گستره سرزمین ایران میسرودند.
خُوراسان نام استان خاوری (شرقی) ایران بوده که هر بامداد از این دیار روشنایی خورشید به ایرانشهر میتابیده است.
خراسان از واژههای كهن و سرزمینهای خاوری بوده و به خورآسان مىخواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.
نماد گل خور ایزد، گل مرو سپید است.
«ویس و رامین نو شتهی فخرالدین گرگانی»
بر آمدن گاه خورشید هركس سر آید
خراسان آن بود كز وی خور آید
خراسان پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را زو خور بر آید
خراسان هست معنی خور آبان
كجا زو خور بر آید سوی ایران
«سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش»
روز خور است ای به دو رخ همچو خور
تافت خور از چرخ فلک باده خور
باده خور و نیز مرا باده ده
افسوس احوال زمانه مخور
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خور) روز، کودک به استاد ده / که گردد دبیری خردمند و به
———— ——————— ———— تترادراخمای شاهنشاه بلاش یکم اشکانی، ضرب سلوکیه
بنیادگذاری دودمان اشکانیان
فرمانروایی اشکانیان به دست ارشک در سال ۲۵۶ پیش از میلاد در پارت بنیادگذاری شد. پس از فروپاشی دودمان هخامنشی و پاگرفتن دودمان سلوکیان، ارشک، یکی از سرکردگان قبایل پارتی در خراسان کهن، بر فرمانروای سلوکی شورید و پس از شکست دادن وی، پادشاهی اشکانیان را پایه گذاشت. با این حال، جنگ بین دو طرف ادامه داشت تا اینکه ارشک در سال ۲۴۷ پیش از میلاد کشته شد و پس از وی، برادرش تیرداد یکم به تخت پادشاهی نشست.
دودمان اشکانیان به سه دوره بخش شده است:
1. دوره شکلگیری و تثبیت: این دوره با بنیادگذاری دودمان از سوی ارشک و تثبیت قدرت آغاز شد.
2. دوره اعتلا و رقابت با روم: در این دوره، اشکانیان به اوج قدرت خود رسیدند و با امپراتوری روم به رقابت پرداختند.
3. دوره فروپاشی: این دوره با ضعف و فروپاشی فرمانروایی اشکانیان و سرانجام با بپاخیزی اردشیر بابکان و بنیادگذاری فرمانروایی ساسانیان به پایان رسید.
پادشاهان اشکانی نزدیکبه ۳۰ تن بودند که نزدیک به ۴۷۰ سال بر ایران باستان فرمانروایی کردند. برخی تاریخنویسان، فرمانروایی اشکانیان را از بهترین دودمانهای حکومتگر دانستهاند که توانست در مقابل دشمنان بایستد و حتا در سالهای پایانی فرمانروایی خود توانستند همراه با شکست سنگین رومیها، در پیماننامههای دوستی، شرایط را به سود ایران قرار دهند.
همه پادشاهان اشکانی برای ارزشگذاری به اشک اول، بنیادگذار این دودمان، فرانام «اشک» را به ترتیب در عنوان خود قرار میدادند.
در سال ۲۲۴ میلادی با بپاخیزی اردشیر بابکان و سرنگونی فرمانروایی اشکها، دوره پادشاهی دودمان ساسانیان بر ایران آغاز شد.
—————- ———————-
یادروز ششم شهریورماه:
دولت شوروی اعلامیهای خطاب به رنجبران و دهقانان ایران صادر کرد و در آن اعلامیه متذکر شد؛ کلیه قراردادهای ایران و روس باطل است و قرارداد ایران و انگلیس را هم باطل دانست. (۱۲۹۸ خورشیدی)
درگذشت “ميرزا حسن خان مستوفی الممالک”، نخست وزیر دوران قاجار، صدر اعظم مشروطه، سياستمدار و از رجال معروف و مورد توجّه مردم. (زاده ۱۳ مهر ۱۲۵۴ آشتیان – درگذشته ۶ شهریور ۱۳۱۱ تهران)
او از رجال دوره قاجاریه بود که پس از پدرش، میرزاحسن مستوفیالممالک دوم، از سوی محمدشاه ملقب به مستوفیالممالک و در سال ۱۲۶۸ حکومت اراک نیز به دیگر مشاغلش افزود.
زادروز “حسین پناهی دژکوه”، شاعر، نویسنده، کارگردان و بازیگر ایرانی. (۱۳۳۵ خورشیدی)
قرارداد صدور کفش از ایران به شوروی امضاء و مبادله شد. (۱۳۴۵ خورشیدی)
تیم فوتبال پیکان ایران، تیم فوتبال بنز آلمان را ۱-۵ شکست داد. (۱۳۴۹ خورشیدی)
یک از هواپیماهای ارتش سقوط کرد و در نتیجه پنج افسر و درجه دار کشته شدند. (۱۳۵۲ خورشیدی)
اتومبیل پیکان ده هزار ریال ارزان گردید. (۱۳۵۴ خورشیدی)
سه نفر از مستشاران آمریکایی در تهران به قتل رسیدند. (۱۳۵۵ خورشیدی)
درگذشت علی بهزادی، حقوقدان، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار، (زاده ۱ فروردین ۱۳۰۴ رشت – درگذشته ۶ شهریور ۱۳۸۹ تهران)
او از دانشگاه پاریس دکترای حقوق گرفت و سال ۱۳۳۲ که در اوج نهضت ملیشدننفت، به ایران بازگشت، نخستین شماره مجله “سپیدوسیاه” را با عکس رویجلدی از دکترمصدق، انتشار داد.
وی بهجز حرفه روزنامهنگاری، بیش از ۳۰ سال بهشغل وکالت در دادگستری پرداخت و ۴۰ سال در دانشگاههای علوم ارتباطات، دانشکده حقوق دانشگاه تهران و دانشکده شهربانی تدریس کرد. اما همیشه خود را یک روزنامهنگار میدانست، شغلی که ۵۰ سال تمام بطور حرفهای، به آن اشتغال داشت.
او پس از مجله سپیدوسیاه، در سالهای پس از انقلاب هم با وجود همه مشکلات از پای ننشست و بهنام دخترش فرانه بهزادی، مجله وزین و حرفهای دیگری بهنام دانستنیها را به صورت تمام رنگی انتشار داد که سالها با موفقیت زیادی روبهرو بود و شمارگان آن به چهارصد هزار نسخه رسید. این مجله در دوران جنگ ایران و عراق، با چاپ تازهترین مطالب درباره تسلیحات و ارتشهای جهان، اطلاعات گسترده نظامی به مردم و نظامیها میداد و یکی از مشتریهای اصلی این مجله، نظامیها بودند. این مجله به هیچ روی به سیاست نمیپرداخت، اما سرانجام تعطیل شد.
درگذشت محمدجواد خردمند، نویسنده، روزنامهنگار و عضو کانون نویسندگان ایران، (زاده سال ۱۳۲۳ – درگذشته ۶ شهریور ۱۳۹۴ تهران)
او با نگاه و تاثیرپذیری از ادبیات کلاسیک فارسی، در داستاننویسی به کمینهگرایی تمایل داشت و بیشتر داستانهایش را در قالب داستانک مینوشت. پس از جدایی علی دهباشی از مجله کلک، وی سردبیری این ماهنامه را به عهده گرفت و نقش مهمی در ادامه انتشار آن ایفا کرد. این مجله در دوره سردبیری او غنای ادبی ویژهای داشت. وی همچنین با مجلات آدینه و دنیای سخن همکاری داشت. کانون نویسندگان ایران در پی درگذشت وی با انتشار بیانیهای از او به عنوان یکی از اعضای فعال و متعهد کانون و نویسندهای آزادیخواه و ضدسانسور یاد کرد.
درگذشت جمال زیانی، حافظشناس، نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه، (زاده ۲۸ آبان ۱۳۱۴ شیراز – درگذشته ۶ شهریور ۱۳۹۸ شیراز)
او فارغالتحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه شیراز بود و بیش از ۱۰ جلد کتاب در این حوزه است.
زادروز بهرام زند، گوینده، دوبلور و مدیر دوبلاژ، (زاده ۶ شهریور ۱۳۲۸ تبریز – درگذشته ۱۸ فروردین ۱۳۹۷ تهران)
او فعالیت دوبله را از سال ۱۳۴۴ آغاز کرد و از سال ۱۳۵۸ مدیر دوبلاژ شد و در سال ۱۳۶۰ با بازی در مجموعه تلویزیونی «سینما تئاتر» “تئاتر ولایت” و سال ۱۳۶۲ با بازی در فیلم میرزاکوچک خان، بازیگری را نیز تجربه کرد. او در سال ۱۳۷۵ مجری مسابقه «حافظه برتر» نیز بود.
زادروز حسین پناهی
(زاده ۶ شهریور ۱۳۳۵ کهگیلویه – درگذشته ۱۴ امرداد ۱۳۸۳ تهران) شاعر، نویسنده، کارگردان و بازیگر
او پس از پایان تحصیل در بهبهان، برای تحصیل به مدرسه گلپایگانی رفت و پس از پایان تحصیلات برای ارشاد و راهنمایی مردم بهمحل زندگیاش بازگشت. چند ماهی در لباس روحانی بود تا اینکه زنی برای پرسش مسالهای پیش او رفت و پرسید که فضله موشی داخل روغن محلی که حاصل چند ماه زحمت و تلاشم بود افتاده است، آیا روغن نجس است؟ پناهی باوجود اینکه میدانست روغن نجس است، ولی این را هم میدانست که حاصل چند ماه تلاش این زن روستایی، خرج سه چهارماه خانوادهاش را باید تامین کند، بهزن گفت نه همان فضله و مقداری از اطراف آن را دربیاورد و بریزد دور، روغن دیگر مشکلی ندارد. بعد از این اتفاق بود که با فشارهای اطرافیان نتوانست تحمل کند که در آن لباس باقی بماند و این اقدام بهطرد وی از خانواده نیز انجامید. پس از آن در تهران در مدرسه هنری آناهیتا چهارسال درس خواند و دوره بازیگری و نمایشنامهنویسی را گذراند. وی بازیگری را نخست از مجموعه تلویزیونی محله بهداشت آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامههای خودش ساخت که مدتها در محاق ماند.
با پخش نمایش «دو مرغابی در مه» از تلویزیون که افزون بر نوشتن و کارگردانی خودش نیز در آن بازی میکرد، خوش درخشید و با پخش نمایشهای تلویزیونی دیگرش طرف توجه مخاطبان خاص قرارگرفت.
نمایشهای دو مرغابی در مه و یک گل و بهار که پناهی آنها را نوشته و کارگردانی کرده بود، بنا بهدرخواست مردم بارها از تلویزیون پخش شد. در دهه ۶۰ و نخست دهه ۷۰، او یکی از نوآورترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون بود.
به دلیل فیزیک کودکانه و شکننده، نحوه خاص سخن گفتن، سادگی و خلوصی که از رفتارش میبارید و طنز تلخش بازیگر نقشهای خاصی بود. اما وی بیشتر شاعر بود و این شاعرانگی در ذرهذره جانش نفوذ داشت. نخستین مجموعه شعرش با نام من و نازی در ۱۳۷۶ منتشرشد، این مجموعه شعر تاکنون بیش از ۱۶ بار بازنشر شده و به ۶ زبان زنده دنیا ترجمه شدهاست.
آرامگاه وی در گورستان شهر سوق در استان کهگیلویه و بویر احمد است.
زادروز محمد دبیرمقدم، استاد گروه زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی و عضو پیوسته و معاون علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، (زاده ۶ شهریور ۱۳۳۲ کاشان)
او سردبیر نشریه علم زبان و دبیر مجله دستور است و پژوهشهایش بیشتر در حوزه نحو، دستور زبان فارسی، ردهشناسی زبان و زبانهای ایرانی است. وی در آبانماه ۱۳۸۹ بهعنوان چهره ماندگار معرفی شد.
“شاپور دوم” ذوالاكتاف، شاه وقت ايران در كاخ تيسفون در پاسخ مقامات كشور برای حمله به روم بیان داشت؛ داشتن قدرت و به دست آوردن فرصت نمیتواند تعرض به ديگران را توجيه كند. (378 م)
کشتار شش هزار یهودی در ماینز آلمان. (1389 م)
در شهر “ماینز” آلمان طاعون همهگیری یافته بود. ساکنان شهر، یهودیان را عامل شیوع این بیماری میدانستند همه آنان را که حدود شش هزار تن بودند را گرفتند و کشتند.
كشف دماغه “اميد نيک” در جنوب آفريقا توسط “بارتولو ميو دياز”. (1488 م)
كشف راه دريايی هندوستان توسط “واسكو دوگاما” دريانورد پرتغالی. (1498 م)
زادروز “يوهان گوته” شاعر، ادیب، نویسنده، نقاش، محقق، انسانشناس، فیلسوف و سیاستمدار آلمانی. (1749 م)
پرتاب اولين موشک قاره پيما توسط دانشمندان شوروی. (1957 م)
تظاهرات ۳۰۰ هزار سياهپوست آمريكا برای تصويب قانون مدنی. (1963 م)
در جریان یک نمایش هوایی، یک تیم هوایی ایتالیایی مرکب از ده جت جنگنده در آسمان شکل یک قلب ساخته بود که سه فروند از آنها که در راس مخروط قلب قرارگرفته بودند به یکدیگر برخورد کردند و منفجر شدند. این خونین ترین نمایش هوایی، از زمان پیدایش هواپیما در جهان است. (1988 م)