امروز روز دین از ماه مهر 3762 زرتشتی، چهارشنبه هجدهم مهرماه 1403 خورشیدی، نهم اکتبر 2024 میلادی
فرازهایی از پیام اشو زرتشت:
ای مزدا، دانایی و آگاهی بیکران،
تو را ستایش می کنم.
تا بی‌هنجاری و اندیشه پلید رخت بر بندد.
از خانواده و خویشان،
خودپسندی و خیره سری،
از تیره و نزدیکان، پلیدی و دروغ و از آریایی‌ها،
یورش و آسیب بداندیشان به دور بماند.
تا جهان و سرزمینی آباد و سرافراز داشته باشیم.
یسنا.هات ۳۳ بند ۴
————————— * ————————–
دین:
– بیست وچهارمین روز از هرماه سی‌روزه در گاه‌شمار زرتشتیان «دین» نام دارد.
– در آیین زرتشتی، روز با برآمدن خورشید (گاه هاوَن، هنگام بامداد) آغاز می‌شود.
– «دین» برگرفته از واژه دَاِنَه در اوستاست که به چم (:معنی) وژدان بیدار، بینش آگاهانه و نگرش درونی است.
– دَاِنَه (دین= وژدان آگاه) از آغاز در نهاد هر کسی جای داده شده تا بتواند در زندگی با نیروی آن راه اَشا (راستی و درستی) را با خردمندی جستجو کرده و گزینش کند تا در آن گام بردارد.
– نگرشی درونی که از سوی اهورامزدا در نهاد هر آدمی است، تا در زندگی با نیروی آن بتواند راه راست و درست را یافته و در آن گام بردارد.
– در سانسکریت و گات‌ها و دیگر بخش‌های اوستا بارها واژه‌ِ «دئنا» آمده كه هشت بار مى‌شود. دین در گات‌ها به چم‌های گوناگون کیش، و آیین و سروش و … معنا شده است.
فردوسی پیرامون این ایزد می‌سراید:
«همه مردمی باید آیین تو /
همه رادی و راستی دین تو»
مسعود سعد پیرامون آن می‌سراید:
«دین‌روز ای روی تو آکفت دین
می خور و شادی کن و خرم نشین».
—————————– * ————————–
اشغال بوشهر به دست انگلستان در 10 اکتبر 1911: پیامدهای پیمان‌نامه 1907
در 10 اکتبر 1911 (18 مهرماه ۱۲۹۰ خورشیدی) خبری در تهران منتشر شد که بر اساس پیمان‌نامه 1907 بین انگلستان و روسیه، ایران به دو منطقه نفوذ بخش شده بود. بر اساس این پیمان‌نامه، انگلستان تصمیم گرفت نیروهای نظامی خود را در بوشهر و مناطق نفت‌خیز خوزستان مستقر کند. این نیروها که از هند با کشتی حرکت کرده بودند، 12 روز بعد بوشهر را اشغال کردند و سپس به آبادان و دیگر مناطق نفت‌خیز نیز نفوذ کردند.
این اقدام انگلستان بخشی از سیاست‌های استعماری آن کشور برای کنترل منابع نفتی خاورمیانه بود. انگلستان هیچ‌گاه از مناطق نفت‌خیز خاورمیانه چشم‌پوشی نکرد و حتا پس از فروپاشی عراق در سال 2003، نیروهای انگلیسی در منطقه بصره مستقر شدند. همکاری انگلستان با آمریکا در عملیات نظامی افغانستان در اکتبر 2001 نیز بر همین اساس بود.
این رویدادها نشان‌دهنده اهمیت استراتژیک منابع نفتی خاورمیانه برای قدرت‌های استعماری و تأثیرات بلندمدت آن بر تاریخ منطقه است.
پیمان‌نامه 1907، که به نام قرارداد سن پترزبورگ نیز شناخته می‌شود، در 31 اوت 1907 بین امپراتوری بریتانیا و امپراتوری روسیه به امضا رسید. این پیمان‌نامه برای حل اختلافات بین این دو قدرت استعماری و تقسیم مناطق نفوذ در ایران، افغانستان و تبت بسته شد.
مفاد اصلی پیمان‌نامه 1907:
1. تقسیم ایران به مناطق نفوذ: ایران به سه منطقه تقسیم شد:
– منطقه شمالی: تحت نفوذ روسیه.
– منطقه جنوبی: تحت نفوذ بریتانیا.
– منطقه میانی: به عنوان منطقه بی‌طرف.
2. افغانستان: به عنوان منطقه نفوذ بریتانیا به رسمیت شناخته شد.
3. تبت: نیروهای بریتانیا از تبت خارج شدند و حاکمیت چین در این منطقه به رسمیت شناخته شد.
این پیمان‌نامه بدون اطلاع و رضایت ایران منعقد شد و به شدت استقلال و تمامیت ارضی ایران را تحت تأثیر قرار داد. این اقدام بخشی از سیاست‌های استعماری بریتانیا و روسیه برای کنترل منابع و مناطق استراتژیک بود.
پیمان‌نامه 1907 در دوران پادشاهی محمدعلی‌شاه قاجار به امضا رسید. محمدعلی‌شاه از سال 1907 تا 1909 میلادی بر ایران حکومت کرد و در این دوره، ایران تحت فشارهای شدید خارجی و داخلی قرار داشت.
————————— * ————————-
یادروز هجدهم مهرماه:
روز نکوداشت رودخانه “زاینده رود”.
فرصتی برای آگاهی‌رسانی در زمینه پیامدهای جبران‌ناپذیر خشکانده شدن این رود زندگی‌بخش
روزنامه تازه سيدضيا طباطبايی يزدی به نام “برق” در تهران به توزيع داده شد. دولت وقت روزنامه قبلی او به نام “شرق” را بسته بود. (۱۲۸۹ خورشیدی)
“مورگان شوستر” آمريكايی، خزانه دار كل ايران اعلام کرد؛ بدون گرفتن ماليات، هيچ مساله ای در ايران حل نمی‌شود. فرار ايرانيان از پرداخت ماليات، مشكل بزرگ دولت ايران است. (۱۲۹۰ خورشیدی)
كارخانه قند شاه آباد با حضور فروغی ریيس الوزرا و داور وزير ماليه و جم وزير داخله گشايش يافت. (۱۳۱۴ خورشیدی)
“دکتر مصدق” در شورای امنيت از جريان ملی شدن صنعت نفت و مظالم استعماری انگليس سخن گفت. (۱۳۳۰ خورشیدی)
کارخانه قند نيشکر هفت تپه گشايش يافت (۱۳۴۰ خورشیدی)
نمايشگاه بزرگ آثار هفت هزار ساله هنری و تاريخی ايران در پاريس گشايش يافت. (۱۳۴۰ خورشیدی)
دولت برای خرید یک کارخانه ۴۵۰ میلیون تومانی ذوب آهن گازی با آلمان فدرال قرارداد بست. (۱۳۵۲ خورشیدی)
“نلسون راکفلر” معاون رئیس جمهوری پیشین آمریکا و همسرش وارد تهران شدند. (۱۳۵۶ خورشیدی)
اشغال منطقه “موسیان” توسط ارتش عراق در روزهای آغاز جنگ تحمیلی. (۱۳۵۹ خورشیدی)
درگذشت “استاد سیدکریم امیری فیروز کوهی” شاعر و ادیب معاصر. (۱۳۶۳ خورشیدی)
درگذشت “دكتر مصطفی مقرّبی” اديب و زبان شناس معاصر. (۱۳۷۷ خورشیدی)
روز جهانی “مبارزه در راه لغو حکم اعدام”.
روز جهانی “سلامت روان”.
“مامون” هفتمين خليفه عباسی كه مادرش يک ايرانی بود، در جريان لشكركشی به آناتولی برای جنگ با روم شرقی، در شهر سارد ناگهان درگذشت. (833 م)
مرگ “سانتی رافائل” نقاش و معمار بزرگ ايتاليايی. (1520 م)
جنگ مذهبی فرانسويان، به شكست پروتستان‌ها انجاميد و “دوک دو گيز” فرمانروای كاتوليک‌ها برنده شد. (1575 م)
درگذشت “آبل تاسمان” دریانورد و کاشف هلندی جزیره تاسمانی. (1659 م)
درگذشت “فريدريش نواليس” شاعر برجسته آلمانی. (1801 م)
مرگ “فرانسوا فوريه” فيلسوف و نظريهپرداز فرانسوی. (1837 م)
زادروز “فریتیوف نانسن” سیاح، دیپلمات سیاسی، دانشمند نروژی و برنده‌ی جایزه صلح نوبل سال ۱۹۲۲ میلادی. (1861 م)
پایه‌گذاری اتحاد سه گانه ميان اتريش، آلمان و ايتاليا. (1881 م)
اعلام جمهوری در چين پس از فروپاشی امپراتوری اين كشور. (1912 م)
نخستين خرابكاری در تاريخ هواپيمايی غير نظامی صورت گرفت و يک هواپيمای مسافربر شركت آمريكايی “يونايتد” كه از شهر كليولند عازم شهر شيكاگو بود بر اثر خرابكاری منفجر شد. (1933 م)
روز ملی و پایه‌گذاری جمهوری “تايوان”. (1949 م)
جزيره “تايوان” با ۳۶ هزار كيلومتر مربع مساحت در شرق قاره آسيا، در دريای چين شرقی واقع شده است. از جمعيت بيش از ۲۲ ميليون نفری تايوان، ۴۳% بودايی هستند و ديگر آيينها در اقليتند. مردم تايوان مليت چينی داشته و از نژاد زرد هستند. واحد پول تايوان، “دلار جديد تايوان” و پايتخت آن “تایپه” است. نظام سياسی حاكم بر آن جمهوری است.
روز ملی و استقلال “فيجی” از استعمار انگلستان. (1970 م)
جزاير فيجی با ۱۸/۲۷۴ كيلومتر مربع وسعت در مركز قاره اقيانوسيه در اقيانوس آرام واقع شده است. فيجی متشكل از ۸۴۰ جزيره قابل سكونت است. جمعيت آن ۸۲۰ هزار نفر است كه بيشتر مسيحی و هندو هستند. “سووا” پايتخت و “دلار فيجی” واحد پول اين کشور است.
اتحادیه اروپا در این روز قطعنامه‌ای در جهت لغو مجازات اعدام صادر کرد. (2003 م)
