محمود قدیری، معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران، می‌گوید: «آسیب ناشی از ضعف، خلاء، تناقض و تعدد قوانین باعث می‌شود عده‌ای برای کسب حقوق خود و عده دیگری برای سودجویی به دنبال تخریب اماکن تاریخی مثل بازارها باشند. در این زمینه روش‌های بسیاری هم وجود دارد که آتش‌سوزی‌های عمدی یکی از نمونه‌های آن است».
به گزارش خبرگزاری ایسنا، قدیری در پاسخ به این پرسش که در حوادثی که پیش می‌آید، مسوول تخریب مکان‌های تاریخی که از آن‌ها بهره‌برداری می‌شود، کیست؟ گفت: «وضعیت از آنچه که ما تصور می‌کنیم بدتر است. فرض کنید شخصی در ساختمانی مسکونی با قدمت تاریخی زندگی می‌کند که بر اساس موقعیتش اگر تبدیل به ملک تجاری شود، صدها میلیون تومان ارزش دارد؛ در حالی که صاحب خانه به نان شب‌اش هم محتاج است و سیستم‌های جاری دولتی هم به او اجازه تخریب و نوسازی نمی‌دهند. در این وضعیت فرد کاری می‌کند که ساختمان تخریب شود. زمانی که تخریب شد وی می‌تواند حقوق مادی خود را تامین کند غافل از اینکه یک اثر با ارزش تاریخی کشور از بین می‌رود».
آتش‌سوزی عمدی برخی مکان‌های تاریخی
قدیری ادامه داد: «شرایط فعلی این گونه است که این دسته از اماکن نه تنها نگهداری نمی‌شوند؛ بلکه آسیب ناشی از ضعف، خلاء، تناقض و تعدد قوانین باعث می‌شود عده‌ای برای کسب حقوق خود و عده دیگری برای سودجویی به دنبال تخریب اماکن تاریخی باشند و روش‌های بسیاری هم وجود دارد که آتش‌سوزی‌های عمدی یکی از نمونه‌های آن است».
معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران گفت: «افرادی با همین شیوه‌ها در مناطق دارای ارزش تاریخی ده‌ها واحد را خریداری و پس از تخریب، نوسازی می‌کنند. درحالی که بسیاری از این تخریب‌ها عمدی است، البته بخشی هم واقعا نگهداری نشده و دچار فرسودگی می‌شوند».
قدیری با گفتن اینکه شرایطی که برای این ساختمان‌های تاریخی فراهم شده مانند دو لبه‌ی قیچی است که یک لبه‌ی آن در جهت نابودی این آثار حرکت می‌کند، ادامه داد: «به عنوان مثال فرض کنیم که ساختمان در تملک یک شخص حقیقی و یا حقوقی بوده و سازمان میراث فرهنگی هم آن را ثبت کرده است، اما فردی هم هست که دارای سرقفلی ملک است. در این شرایط منافع سه طرف شامل مالک، مستاجر و سازمان میراث فرهنگی با یکدیگر در تضاد خواهد بود. از طرفی فردی که دارای سرقفلی است می‌خواهد ساختمان پابرجا بماند، مالک می‌خواهد این ملک به صورت کامل تخریب شود که سرقفلی از بین برود و سازمان میراث هم علاقه دارد ملک حفظ شود؛ اما شاید سرمایه لازم برای رسیدگی و حفظ آن را در دسترس نداشته باشد».
معاون پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران افزود: «در محل بازار و محدوده‌ی مرکزی که دارای ارزش تاریخی هستند با چالشی رو‌به‌رو هستیم که صاحب سرقفلی‌ها نمی‌توانند تغییرات اساسی انجام بدهند، مالک هم دعا می‌کند که ساختمان خراب شود و سرقفلی از بین برود. سال گذشته هم حریقی در مرکز شهر اتفاق افتاد که به صورت عمدی آتش‌سوزی ایجاد و عملا شاهد نابودی این ساختمان‌ها بودیم».
قانونی که دارای مشکل است
قدیری ادامه داد: «میراث فرهنگی مسوول است که کسی این اماکن را تخریب نکند، از طرفی مالکانی که ساختمان به آن‌ها ارث رسیده است نمی‌توانند ساختمان را مرمت کنند، در اصل شاید این قانون نگهداری دارای خلاء و مشکل باشد. فردی که این زمین را نگه داشته و به او ارث رسیده نگران منافع خود است و حق هم دارد. مثل خانه‌ای که به ما رسیده و سرمایه شخصی ما است، فرد مالک ممکن است اگر آن ساختمان را از دست بدهد سرمایه دیگری نداشته باشد باید برود و داخل خیابان بنشیند. بنابر این باید حق و حقوق مردم را به آن‌ها بدهیم و محل مورد نظر را به یک محل توریستی تبدیل کنیم. درآمدهایی هم که کسب می‌شود صرف نگهداشت بنا شود و حتی به عنوان منابع مالی پایدار کشور محسوب شود».
او ادامه داد: «ساختمان‌های تاریخی باید به نحوی محافظت شوند که در بستر زمان دچار فرسودگی نشده و از بین نروند. طبیعتا اگر بخواهیم به طور همزمان از ساختمان‌های قدیمی و تاریخی بهره‌برداری و بدون هرگونه اقدام فنی و تخصصی حفاظتی آن را حفظ کنیم، بنا به مرور زمان دچار استهلاک شده و پس از مدتی مقاومت خود را از دست خواهند داد، پس اجتناب ناپذیر است که پس از مدتی ساختمان‌های مد نظر با به جا گذاشتن خسارت مالی و جانی تخریب شده و از بین بروند».
وی با پافشاری بر اینکه باید از ساختمان‌هایی که ارزش تاریخی دارند در برابر استهلاک نگهداری شود، گفت: «جلوگیری از بهره‌برداری از این ساختمان‌ها یکی از فاکتورهای کاهش استهلاک آن‌هاست. به عنوان مثال بخش‌هایی از بازار تهران که از نظر میراث فرهنگی ارزش تاریخی دارند، باید به طریقی بهره‌برداری از آن محدود شده و شرایطی فراهم شود که سازه دچار استهلاک و نابودی نشود».
