شماری از سنگ‌نبشته‌های تخت‌جمشید خوانده نشده است

یکی از کارشناسان پایگاه میراث تخت‌جمشید بر این باور است که سنگ‌نبشته‌های (:کتیبه‌های) تخت‌جمشید از دید زبان‌شناسی نیازمند بازنگری و خوانش دوباره است. او می‌‌گوید نباید تنها به خوانشی بسنده کرد که چند دهه پیش، به دست زبان‌شناسان انجام شده است.

به گزارش خبرگزاری ایلنا، حمید فدایی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، با اشاره به کارهای مرمتی و حفاظتی که در سال 1398 خورشیدی، در مجموعه‌ی جهانی تخت‌جمشید انجام شده است، گفت: «سال گذشته در حوزه‌های مختلف در زمینه حفاظت و مرمت کارنامه مثبتی داشتیم و کاخ حدیث در صد ستون و کاخ آپادانا را مرمت کردیم. در حوزه بین‌المللی نیز تفاهم‌نامه همکاری با مرمتگران بدون مرز داشتیم. هیات ایتالیایی از مرمتگرن بدون مرز به ایران آمدند و طی یک تفاهم‌نامه سه‌جانبه که پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث‌ و گردشگری نیز بخش دیگری از این تفاهم نامه بود، کار خود را در دو فصل در “کاخ شورا” و “کاخ تچر” انجام دادند. درواقع بخش شرقی کاخ شورا و ایوان جنوبی کاخ تچر با حضور مرمتگران بدون مرز انجام شد. موفق شدیم بخش‌های مهمی از این دو کاخ را مرمت کنیم. همچنین مباحثی درخصوص مطالعه و البته موضوعات آموزشی با حضور همکاران ایرانی در کنار هیات ایتالیایی محقق شد».

فدایی با اشاره به سنگ‌نبشته‌های تخت‌جمشید پافشاری کرد: «به‌طور کلی در زمینه‌ی‌ِ زبان‌شناسی نیازمند بازنگری در مورد کتیبه‌های موجود در تخت جمشید هستیم. به نظر می‌رسد نباید صرفا به خوانشی که چند دهه قبل توسط زبان‌شناسان قبلی انجام شده است، اکتفا کنیم. بلکه نیاز است تا بازنگری درخصوص این خوانش‌ها داشته باشیم».

سنگ‌نبشته‌هایی که خوانده نشده است

او یادآور شد: «در خزانه‌ی گنجینه تخت‌جمشید، قطعات زیادی از کتیبه‌هایی داریم که یا از سنگ‌های داخل محوطه جدا شده‌اند یا روی آجر با خطوط میخی نوشته شده‌اند و حتا الواح گلی نیز داریم. باید گفت که بسیاری از این کتیبه‌ها خوانده نشده‌اند. اگر بتوانیم بگوییم که درحال حاضر حدود 5 درصد کتیبه‌ها و قطعات جدا شده از تخت‌جمشید در گنجینه نگهداری می‌شود، می‌توان گفت حدود 60 درصد آن خوانده نشده است».

به گفته‌ی مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، کار تازه‌ای درباره‌ی گنجینه آغاز شده و نیاز است ادامه یابد. وی در این‌باره گفت: «به گمان می‌آید که بخش‌هایی از این کتیبه‌ها، چه سنگ‌نوشته و چه آجرنوشته‌ها و حتا قطعات کوچکی از الواح که به نام قطعات خرده ریزه در مخزن و گنجینه نگهداری می‌شوند، خوانده نشده‌اند. افزون براین‌ها، سنگ‌نبشته‌های تخت‌جمشید نیز نیاز به بازخوانی و بازنگری در خوانش دارند. همچنان که در سال گذشته شاهد آن بودیم که با وجود همه ی کاوش‌ها، بررسی‌ها، فعالیت‌ها و مرمت‌ها در نقش رستم، بازهم کتیبه‌ای وجود داشت که از چشم دور مانده بود و با خوانش جدید آن نوشته های جدیدی به حوزه ی مطالعاتی ما افزوده شد. نباید فراموش کرد که خوانش هریک از میخ‌ها، کتیبه‌ها و به دست آوردن نام‌های گوناگون می‌تواند آگاهی های ما را درباره‌ی هخامنشیان، ساسانیان افزایش دهد».

به گفته‌ی فدایی، ارزیابی اندکی در سال 1398 خورشیدی، دراین باره انجام شده و امید است در سال 1399 خورشیدی، با توان بیشتر و مشاوره گرفتن بیشتر، این کار جلو برود چرا که بسیار اهمیت دارد و قصد برآن است این کتیبه‌ها در چهارچوب کاتالوگ منتشر شوند. این کار قرار است به دست کارشناسان ایرانی انجام شود.

کارِ شناسایی گلسنگ‌های تخت‌جمشید آغاز شده است 

او درباره‌ی وضعیت سازه‌های تخت‌جمشید و گلسنگ‌هایی که هر سال شاهد رویش آن‌ها در این محوطه‌ی جهانی هستیم، گفت: «سال گذشته با همکاری تیم ایتالیایی و متخصصان داخلی برآن شدیم تا فازهای مطالعات میدانی در خصوص گلسنگ‌ها را درخصوص کنترل و حذف بخش‌هایی از این گلسنگ‌ها پیش بگیریم. هنوز نتایج این مطالعات نهایی نشده است. چندین سال است که کارِ شناسایی گلسنگ‌ها آغاز شده و سال گذشته چند راهکار کنترل رویش و پاکسازی آن‌ها را آزمایش کردیم و فرآیندی است که زمانبر است و باید در انتظار نتیجه آن باشیم. اطلاعات اولیه نشان می‌دهد، روش‌هایی که انتخاب شد، می‌تواند مثبت باشد».

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید درباره‌ی کارهای مرمتی که قرار است در سال 1399 خورشیدی در این مجموعه‌ی ارزشمند انجام شود، افزود: «در تلاش هستیم تا بتوانیم چند پروژه‌ی مهم را کلید بزنیم و تغییراتی را در ساختمان موزه تخت‌جمشید ایجاد کنیم. بهسازی و توسعه‌ی فضای نمایشگاهی و مناسب‌سازی فضای گنجینه‌ را مدنظر داریم. در حوزه باستان‌شناسی نیز ادامه کاوش تل آجری در برنامه‌ها قرار دارد. علاقه‌مندیم فصل‌های جدید کاوش آبراهه‌ها را آغاز کنیم».