امروز دی بهمهر ایزد از ماه مهر سال 3758 زرتشتی، چهارشنبه 9 مهرماه 1399 خورشیدی، 30 سپتامبر 2020 میلادی
نهم مهرماه 1328 خورشیدی یادآور زادروز دکتر مینا ایزدیار، دانشمند زرتشتی، بانوی نیکاندیش بنیانگذار انجمن تالاسمی ایران است.
زندهیاد مینا ایزدیار از زرتشتیان فرهیختهی کشور به عنوان فرنشین (:رییس) گروه موسسان انجمن تالاسمی ایران با همکاری گروهی دیگر در سال 1368 خورشیدی موفق به پایهگذاری این انجمن شد که نخستین انجمن حمایت از بیماران دیردرمان کشور است. وی در طول زندگی پربار خویش کارهای بزرگی برای بیماران تالاسمی کشور انجام داد. مینا ایزدیار، فرنشین گروه موسسان انجمن تالاسمی ایران و ریاست هیاتمدیرهی انجمن تالاسمی ایران با درایت خود نقش بسیار بارزی در راهاندازی این نهاد حمایتی داشت. وی از سال 1362 تلاش خود را برای تشکیل انجمن تالاسمی ایران آغاز کرد و در سال 1368 این انجمن را پایه گذارد و به گونهی رسمی به ثبت رساند. پس از گذشت 24 سال از پایهگذاری این نهاد حمایتی، ایران تنها کشور در حال توسعهای است که همهی مبتلایان تالاسمی در آن شناسایی و زیر پوشش انجمن تالاسمی ایران قرار گرفتهاند که الگوی پیشگیری از تالاسمی را برای دیگر کشورها ایجاد کرده است. این دستاوردها مرهون زحمات دکتر ایزدیار و همکاران اوست. امسال سازمان انتقال خون ایران نهم مهرماه، زادروز زنده یاد مینا ایزدیار را در تقویم سازمانی خود، روز میزبانی از اهداکنندگان خون پیروان ادیان الهی (اقلیتهای دینی) نام نهاد. در نخستین جشنواره طب انتقال خون، جایزهای به پاس خدمات ارزندهی دکتر مینا ایزدیار در زمینهی انتقال خونِ بیماران تالاسمی، به نام این بانوی دانشمند زرتشتی نامگذاری شده است. خاطرهی این پزشک بلندهمت هرگز از یادها نخواهد رفت و تا زمانی که حتا یک بیمار تالاسمی در ایران به درمان نیاز دارد، نام دکتر مینا ایزدیار و خاطرهی همت والایش در اذهان برجای خواهد ماند.
جشنواره علمی زنده یاد دکتر مینا ایزدیار هر ساله روز نهم مهرماه و هم زمان با زادروز آن روانشاد برگزار میشود. آرمان این جشنواره در راستای ایجاد انگیزه در میان تلاشگران همکیش درفراگیری علم، شناخت و تشویق نخبگان علمی و فنآوری است.
مینا ایزدیار نهم مهرماه 1328 خورشیدی در شهر کرمان چشم به جهان گشود. پدرش داریوش ایزدیار و مادرش پوران تیگرانی بود. وی سالهای یکم و دوم ابتدایی را در دبستان دخترانهی شهریاری شهر کرمان گذارند و برای ادامه تحصیل به تهران آمد و در دبستان گیو و دبیرستان نوشیروانجی تاتا ادامه تحصیل داد.
او در سال 1346 با رتبه 13 کشوری در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران و همچنین با رتبه 80 کشوری در دانشکده پزشکی دانشگاه شیراز پذیرفته شد و در این میان، دانشگاه تهران را برای ادامهی راه برگزید.
روانشاد ایزدیار در سال 1352 با پرویز ملکپور پیمان زناشویی بست که نتیجهی آن سه فرزند است. شیرین دکترای ریاضی، شیرزاد و شیدا نیز دانشجوی دکترای مهندسی برق هستند.
سالها بود که ایجاد انجمن حمایت از بیماران دیردرمان همچون تالاسمی و هموفیلی یک رویا بود. تلاشهای فراوانی برای ایجاد این نوع سازمانهای حمایتی با عدم موفقیت به بایگانی سپرده شد تا اینکه در سال 1368 به همت گروهی از افراد توانا نخستین انجمن حمایت از بیماران دیردرمان به عنوان انجمن تالاسمی ایران پایهگذاری شد.
شادروان ایزدیار در واپسین روز از بهار 1392 پس از یک سال و نیم مبارزه با بیماری سرطان در شهر مدیسون ایالت ویسکانسین آمریکا دیده از جهان فرو بست.
سالشمار زندگی مینا ایزدیار:
1334-36 تحصیل در دبستان دخترانه شهریاری کرمان
1336-40 تحصیل در دبستان دخترانه گیو تهران
1340-46 تحصیل در دبیرستان دخترانه انوشیروان دادگر
1346-54 تحصیل در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران
1353-54 اشتغال به کار در یکی از بیمارستانهای کشور امریکا
13545-56 عضویت در سپاه بهداشت
1356-57 تحصیل و کار در بیمارستان مفید به مدت تقریبی 4 ماه
1357-91 تحصیل و کار در مرکز طبی کودکان
روز دی است خیز و بیار ای نگار مِی
ای ترک، مِی بیار که ترکی گرفت دی
روز پانزدهم از هر ماه در گاهشمار زرتشتی دی بهمهر نام گرفته است. سه روز در هر ماه زرتشتی با پیشوند «دی» همراه است. روزهای هشتم ، پانزدهم و بیستوسوم ماه زرتشتی که برای پرهیز از اشتباه با پسوند نام روز پس از خودش شناخته میشوند؛ برای نمونه فردای روز دیبهمهر روز مهر است.
«دی» اوستایی «دَثوش» به چم پروردگار و دادار است. روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن و آسایش و دست از کار کشیدن زرتشتیان است (روز استراحت) .
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
روز دی است خیز و بیار ای نگار مِی
ای ترک، مِی بیار که ترکی گرفت دی
می ده برطل و جام که در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به مِی
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
سر شوی و موی و ناخن پیرای
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار
به (دیبآذر) اندر سر و تن بشوی
به پیرای ناخن ، بیارای موی