دکتر علی‌اکبر جعفری زبان‌شناس، اوستاشناس نامی و پژوهشگر دین و فرهنگ زرتشتی سه شنبه ۱۵مهرماه ۱۳۹۹ خورشیدی در خانه خود دور از میهن و زادگاهش چشم از جهان فرو بست.
روانشاد زاده ۱۸ بهمن ۱۲۹۹خورشیدی در کرمان بیشتر زندگی خود را بر روی فراگیری و پژوهش در دین زرتشتی گذراند و کارها و پژوهشهای ایشان به‌طور تخصصی در مورد ترجمه و تفسیر گاتها است. وی در کودکی به همراه پدر و مادر به کراچی پاکستان کوچ کرد. در این شهر و در آغاز نوجوانی به فراگیری زبان اوستایی، فارسی باستان (فارسی هخامنشی) و زبان پهلوی در نزد دکتر مانِک پیتاوالا فرنشین مدرسه پارسی و بعدها در نزد دستور دکتر مانِکجی دالا موبد بزرگ پاکستان، کسی که گاتها و دین بهی زرتشی را نیز به او آموزش داد، پرداخت.
روانشاد در همان کودکی به دلیل علاقه ایجاد شده، به فراگیری زبان سانسکریت نیز پرداخت. وی از مدرسه ای به نام سند در کراچی فارع التحصیل شده که زبان عربی را نیز در همان‌جا آموخته‌است. روانشاد دکترای خود را در زبان و ادبیات فارسی و فوق دکترای خود را در ادبیات انگلیسی از دانشگاه کراچی دریافت کرد. زمینه‌های تخصصی علمی وی در مطالعات هند و ایرانی، مطالعات تطبیقی ادیان، مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، زبان‌شناسی، تاریخ و جغرافیا بود. وی افزون بر تسلط بر زبان فارسی و انگلیسی، به زبانهای اوستایی، پهلوی، سانسکریت، عربی، بلوچی، گجراتی، هندی، کاچی (سندی-گجراتی)، پنجابی، سندی، سرایکی (زبان منطقه غرب پنجاب و شمال سند)، سندی، اردو و رودباری (زبان منطقه جنوب کرمان) به صورت روان تسلط و آشنایی داشت.
دکتر جعفری سپس در سال 1361 به آمریکا کوچ کرد و در کالیفرنیا به عنوان آموزگار و استاد برای مدت 9 سال مشغول به خدمت شد و عضو همیشگی این مرکز شد. او بنیادگذار و فرنشین انجمن زرتشتیان در لس آنجلس بود. این انجمن برای “انتشار پیام زرتشت آنگونه که در گاتها بیان شده”، وقف شده است. وی 23 کتاب و کتابچه به زبانهای فارسی و انگلیسی در باره دین زرتشتی و همچنین ایران باستان، نوشته است. “پیام زرتشت آنچنان که از سرودهای آن پاکمرد بر می آید” چاپ 1346 یک کتاب پرفروش بوده است و چندین تجدید چاپ در ایران و امریکا داشته است. ترجمه فارسی ” گاتها و سرودهای وابسته به آن” تحت عنوان “ستوت یسن” چاپ نخست 1360 نیز برای بار سوم به چاپ رسیده است و ترجمه انگلیسی آن نیز در سال 1367 منتشر شده است. توشتارهای وی به زبانهای انگلیسی، فارسی، اردو، هندی، سندی و بلوچی بیش از صدبار منتشر شده است. او همچنین ویراستار بولتن جامعه فرهنگی ایران باستان در تهران و بولتن ماهانه زرتشتیان مرکز زرتشتیان کالیفرنیا شعبه لس آنجلس (به زبان انگلیسی و فارسی) و ویراستار بولتن دو ماهانه سپنتا انجمن زرتشتیان که به صورت جداگانه به زبانهای فارسی و انگلیسی نیز بود.
هفته‌نامه‌ی امرداد درگذشت بهشتی‌روان دکتر علی اکبر جعفری را آرامش‌باد گفته؛ برای آن انوشه‌روان، شادی روان و گروسمان‌نشینی و برای بازماندگان دیرزیوی و شکیبایی آرزومند است.
8 پاسخ
یاد این ایران دوست و زرتشتی شناس بزرگ گرامی و راهش پر رهرو باد. ضمنا با توجه به تاریخ ایجاد پاکستان در سال ۱۳۲۶، مهأجرت وی در دوران کودکی به کراچی در واقع مهاجرت به شبه قاره هند آن زمان بوده و بالندگی و رشد اساسی وی در زمینه فرهنگ غنی هند و فرهنگ غنی تر پارسیان هند روی داه است. من تردید دارم که در پاکستان اسلامی کنونی هنوز هم آن امکانات گسترده برای فراگیری زبان اوستایی و زبانها و آموزش های دیگر قدیم ایرانی و هندی وجود داشته باشد.
روانش شاد و راهش سبز باد. مردی بزرگ و دانا و خدمتگزاری فداکار در راه دین و آیین زرتشت بود. بنیانگزار انجمن دوستداران زرتشت در کالیفرنیا بود که تا آخر عمر مدیریت آن را به عهده داشت. زبان شناس بود. زرتشتی زیست. مردی فرهیخته و مهربان بود. من چند سال افتخار شاگردی وی را داشتم.
دردا که پاکباز جهان از جهان برفت
پاک آنچنان که آمده بود، آنچنان برفت
آخرین تن از حلقه یاران انجمن فرهنگ ایران باستان، چشم از گیتی فرو بست و به روشنایی بی پایان و مینوی جاودان پیوست.
ایشان همانند استاد روانشادشان دکتر مانکجی دهالا، وزنه ای بزرگ در مطالعات دین و فرهنگ زرتشتی و شناساندن پیام زرتشت بودن. دین بهی با همت خستگی ناپذیر ایشان در قاره آمریکا شناسانده و منتشر شد.
فقدان ایشان شوربختانه ضایعه ای جبران ناپذیر است.
روانش به سرای روشن نیکان باد
وهیشتم اهوم اشه اونام رئوچنگه ویسپوخاترم
گروثمان نشین باد ، یاد و خاطره این بزرگ مرد همیشه جاویدان خواهد بود . به همه ایران دوستان بویژه همکیشان ارامش باد میگویم .
در مرکز زرتشتیان لوس انجلس با او مصاحبه ای داشتم که در تلویزیون ایران فردا پخش شد.
استاد دعوت کردند که در مراسم هفتگی شان شرکت کنم. و کن هر هفته شانس گفتگو و لذت بردن از حضور پر بارشان را داشتم.
انسان های بی تکرار از بین ما می روند و حسرتشان بر دلمان می نشیند
یاد یاران یاد باد
روان آن شیر پاک خورده و کدبان پر از مهر همیشه در دل و جان من و همه خوانواده ام بوده و همیشه خواهد ماند. ایرانمان امروز مرد بسیار بسیار مهمی را از دست داد. اشویی مردی که همه زندگی خود را در راه آگاهی دهی و روشن کردن ایرانیان خفته و بیدار صرف کرد. او جهان خرد ورز را با آموزه های همیشه درخشان اشوزرتشت آشنا کرد و راه اشوزرتشت اسپتنتمان را روشنتر کرد. جای او بسیار خالی است و صد افسوس که نماند که شاهد آزادی ایران و ایرانی باشد. مردم نمیدانند که چه موبد گرانقدری را از دست داده اند. باشد که ما پیروان راه او ادامه دهنده اندیشه زرین او و اشو زرتشت باشیم. آریو الاسوند نوهخامنشیان
بهشت برین . . جایگاهِ این روان برترین