امروز دی به‌دین ایزد از ماه مهر سال 3758 زرتشتی، پنجشنبه 17 مهرماه 1399 خورشیدی، هشتم اکتبر 2020
هشتم اكتبر سال 1746 میلادی، در پی عملیات نظامی نادرشاه در بین‌النهرین، دولت عثمانی که یارای رویارویی با او را نداشت پیشنهاد صلح داد.
دولت عثمانی که ارتش کشورش در سال 1745 در سرزمین «قارص» از ارتش ایران شكست خورده بود به نادرشاه پیشنهاد داد، یک پیمان صلح همیشگی برای حل همه اختلاف‌ها میان دو دولت تنظیم و امضاء شود.
نادرشاه در آگوست 1743 بغداد و بصره را از دست عثمانی خارج و پادگان نظامیان این دولت در کرکوک را گلوله باران کرده و آنان را فراری داده بود. عثمانی‌ها پیش از این و در چند مورد پیمان صلح امضاء شده میان آن دولت و دولت صفویه را نقض کرده بودند.
در پی عملیات نظامی نادرشاه در بین‌النهرین، دولت عثمانی که یارای رویارویی با او را نداشت پیشنهاد صلح داد و قرارداد آن در سال 1747 میان دو دولت به امضاء رسید، نادر از بغداد چشم‌پوشی کرد و عثمانی حاکمیت ایران بر سلیمانیه و ایروان را به رسمیت شناخت و پیمان بست که نسبت به قفقازِ ایران چشمداشت تداشته باشد.
شاه عباس یکم پیشتر در یک پیمان سازگاری، بخشی از سرزمینی را که اینک کشور عراق است به عثمانی‌ها داده بود تا نسبت به ارمنستان و سراسر قفقاز ادعا نداشته باشند. در این دو پیمان سازگاری به سرزمین بصره اشاره نشده و از این‌رو کریمخان زند برایش فرمانروا گمارد و فرستاد و صدای واخواهی عثمانی را با گلوله خاموش کرد.
بیست‌وسومین روز در گاهشماری دینی زرتشتی دی‌بدین نامیده شده است. دی به چم آفریننده و آفریدگار است, و چون در ماه سه دی وجود دارد برای مشخص شدن, نام روز بعد را به آن می افزایند تا از هم مجزا گردد,”دی‌بآذر،دی بمهر،دی بدین”. دی در ادبیات اوستا به چم اهورامزدا می باشد که به شوند سپندینگی این نام بارها در ماه بازگویی شده است. در اوستا نام همکاران را اورمزد اواگاه, سه دی ویسپه شام نامیده اند.
این روز که همچون، دی‌بآذر و دی‌بمهر به معنای دادار یا آفریدگار است یکی دیگر از تعطیلی‌های هر ماه به‌شمار می‌آمده است.
نماد این روز در دین زرتشتی گل « شنبلید» است .روز نیایش همگانی است و در ایران باستان استراحت کاری بوده است.
