امروز 18 آبان‌ماه یادآور یک‌صدوچهل‌ونهمین زادروز بزرگمردی نیکوکار تاریخ هم‌روزگار زرتشتیان، پشوتن‌جی دوسابایی «دوساباهای» مارکار بازرگان پارسی ساکن هند است که دارایی خود را در راستای بنیادگذاری امکانات رفاهی و آموزشی برای زرتشتیان ایرانی و ایرانیان وقف کرد. نمونه‌ی بسیاری از بخشش‌های او در شهرهای یزد و کرمان و تهران دیده می‌شود. نام «مارکار» برای مردم شهر «یزد» نماد سازندگی و آبادانی است که از دوران گذشته تاکنون بر چهره‌ی شهر تاریخی یزد می‌درخشد و به گونه‌ای شناسه‌ی این استان به شمار می‌رود.
پشوتن جی مارکار به زبان‌های فارسی، گجراتی، هندی و انگلیسی مسلط و هموار بازرگانی موفقی بود از راه بازرگانی به ثروت فراوانی دست یافت. مارکار از سال ۱۳۰۴ خورشیدی جانشین فرنشین «انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی» شد و مستقیما به رسیدگی امور زرتشتیان داخل ایران پرداخت و از سال ۱۳۱۷ خورشیدی فرنشینی این مجموعه را بر دوش گرفت و با توجهی ویژه به امور داخلی ایران، به کار خود ادامه داد. به راستی پشوتن جی مارکار را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین دهشمندان و موثرترین شخصیت‌های تاریخ ایران در نوین‌سازی و فرهنگ‌سازی هازمان زرتشتیان و ایرانیان دانست.
پشوتن جی مارکار با ساختن دبستان دخترانه و پسرانه مارکار در بهمن ۱۳۰۶خورشیدی نخستین گام را برای با سواد کردن کودکان یزدی برداشت و دبیرستان مارکار را هم در شهریورماه ۱۳۱۲ پایه گذاشت. مارکار در سال ۱۳۰۱ پرورشگاه مارکار را بنیاد گذاشت. این پرورشگاه تا سال ۱۳۰۵ در ساختمان «ارباب رستم شاه جهان» جا داشت و پس از آن به ساختمان «خانه شیرازی‌ها» جابجا شد. وی با ساخت پرورشگاه، برج ساعت فردوسی یزد و تندیس فردوسی تهران در سال ۱۳۱۳خورشیدی، توانست دلبستگی خود را به گسترش فرهنگ در ایران نشان دهد.
از دهش ها و موقوفات آن انوشه‌روان می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:
*خرید و آبادسازی زمین‌های تهران در محله‌ی تهرانپارس
*پیشکش کردن زمین پارک مارکار در یزد.
*ساخت همایشگاه مارکار در تهران.
*ساخت پرورشگاه مارکار در یزد .
*ساخت دبستان و دبیرستان مارکار در یزد.
*ساخت برج فردوسی (گاهنمای فردوسی) در یزد.
*اختصاص سرمایه برای انتشارات دینی زیر سرپرستی انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی، که از جمله آن کتاب‌های ترجمه‌ی گات‌ها و یشت‌ها توسط استاد پورداود است.
می‌گویند که پشوتن جی دوسابایی مارکار به جای استفاده از مترو برای رفت‌وآمدهای شهری پیاده می‌رفت و می‌گفت می‌خواهد تا با پولش به دانش‌آموزان عزیز ایرانی کمک کند. «پشوتن‌جی مارکار» بزرگ سرانجام در مهرماه ۱۳۴۴ خورشیدی در شهر بمبئی چشم از جهان فرو بست و پس از او «میرزا سروش لهراسب» سرپرستی این مدارس و بنیادها را بر دوش گرفت و به خدمت به جامعه‌ی ایران و هازمان زرتشتیان ادامه داد.
مارکار تنها نمونه‌ای از هزاران بهدینی است که بی‌آلایش و خالصانه با جان و دل در راه آباد کردن میهن اهورایی خود همواره کوشیده و با پاکدلی شناسه و هویت دینی خود و همکیشانش را زنده نگاه داشته‌اند.
همه چیز درباره پشوتن جی دوسابایی مارکار را در پست https://amordadnews.com/10595/ بخوانید.
با تاریخچه کوتاهی از آموزشگاه‌های مارکار یزد به قلم اسفندیار مرادیان در پست https://amordadnews.com/10171/ آشنا می‌شوید.
