سیصد و بیست و نهمین نشست از سلسله شبهای بخارا به بزرگداشت مهمراز (:معمار)، نویسنده و موسیقیدان نامور استاد علیاکبر صارمی ویژه شد.
این نشست همزمان با سالگرد درگذشت علیاکبر صارمی با همکاری کانون معماران دانشگاه تهران و مجله بخارا و با سخنرانی حسین شیخزینالدین، فریار جواهریان، ترانه یلدا و هایده حائری برگزار شد. شوربختانه آغاز برنامه با خبر سکتهی استاد داریوش شایگان همراه شد و این خبر فضای اندوهگین این شب را دوچندان کرد.
فریار جواهریان از دوستان دکتر صارمی سخنان خود را با یاد آوری چند خاطره آغاز کرد و به دلبستگی مشترک خود و استاد صارمی به ایران و مهرازی سخن گفت.
وی افزود: با توجه به اینکه که همسراو و استاد صارمی در زمینهی تیاتر و سینما همکار بودند پیوند عمیقی بین آن چهار نفر بوجودآمده بود و تجربههای مشترک هنری و عرفانی را با هم داشتند.
وی در ادامه با اشاره کوتاهی به زمینههای کاری مشترک یاد آور شد که: گذشته از دوستیها هیچ گاه در کارها طرفدارانه یکدیگر را داوری نکردیم و همواره ارزش مشترکی چون عرفان و دادگری را نگاه داشتیم.
حسین شیخزینالدین از دوستان و معماران همنسل استاد صارمی با بیان اینکه مهرازی دارای دو سویه (:وجه) است گفت: سویهی نخست آن نمادهایی مانند چهارچوب (:قاعده) و قانون علمی، دانش مهندسی، بودجه، امکانات ساخت و چیزهایی مانند این است که همه روی آن همرای هستند و من این سویه را بخش روشن مهرازی مینامم.
اما سویهی دوم چیزهایی است که از درون آدم میجوشد نمادهایی چون کمالجویی و آرمانخواهی دارد که آرزومند بودن، نیروی به جنبش درآوردندهی آن است. برای این بخش ما تعریف روشنی نداریم و تنها یه تصور و یک فضای تاریک است و اینجا است که هنرمند شکل میگیرد. هنرمندان کسانی هستند که افزون بر سویهی نخست از سویهی دوم هم بر خوردار هستند و با این پیشگفتار به شما میگویم که امروز برای شناخت یک هنرمند گرد هم آمدهایم.
شیخزینالدین سپس دربارهی شیوهی فکری استاد صارمی افزود: ستایش روح مدرن در کارهای صارمی موج میزد و با آگاهی از اینکه دانستههای ما بسیار کمتر از ندانستههای ما است، با اصل قرار دادن ندانستهها شوق به آفرینش کاری نو را در ما پدید میآورد.
وی ادامه داد: صارمی همواره چشمش به آینده بود و دو مفهوم «نوآوری» و «آنچه نیست و تازه است» را ستون کار خود قرار داده بود و میتوان گفت او آینده را با عینک گذشته میدید. در سالهای پایانی زندگیاش ،جسم او روانش را همراهی نمیکرد اما او همواره امیدوارانه سخن میگفت.
ترانه یلدا از معماران و دوستان علیاکبر صارمی با عنوان اینکه تفاوت استاد صارمی با دیگران در این بود او به چیزهایی میاندیشید که دیگران نمیاندیشیدند گفت: او پیش از آنکه به فضاها فکر کند به آدمها فکر میکرد و اینکه آدمها چطور در این فضاها زند گی میکردند و زندگی میکنند و اینکه آدمها باید در فضاهایی که در زندگی میکنند به آنها خوش بگذرد.
وی در در ادامه با پافشاری بر نیاز همبستگی مهرازان و دگرگونی نگرش از شی زیبا به فضای زیبا افزود: با شنیدن سخنان تازه در این حوزه میتوان فضاهای بهتری آفرید.
در پایان هایده حائری، بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون و همسر زندهیاد علیاکبر صارمی با سپاسداری از باشندگان از سوی خود و خانوادهی استاد صارمی با خواندن بیتی از رحمتعلیشاه شیرازی از صوفیان نعمتاللهی، نشست را به پایان رساند.
نقش کردم رخ زیبای تو بر خانه دل
خانه ویران شد و آن نقش به دیوار بماند
پخش کلیپی از آثار و فرتورهایی (:عکس) که دکتر صارمی در سالهای زندگیاش از سراسر ایران گرفته بود، نمایش فیلمهایی که دکتر صارمی در دهه 40 و 50 از یادمانهای مهرازی ایران به ویژه بافت شهرهایی که دستنخورده مانده بود گردآوری کرده بود، پخش کلیپی از نکو داشت دکتر صارمی در سال 1391 خورشیدی از سوی کانون معماران دانشگاه و پخش کلیپی از خانهی افشار که دکتر صارمی در آن کلیپ به بازگویی کار خود پرداخته بود از دیگر بخشهای این برنامه بود.
علیاکبر صارمی، معمار، طراح، نویسنده و پژوهشگری کوشا در زمینهی فرهنگ و تاریخ بود. وی شناختی ژرف از موسیقی ایران داشت. از کارهای او میتوان از «تار و پود و هنوز: زندگی من و معماری ما»، «گذر و درنگ: کروکیها از 1343 تا 1386» و «ارزشهای پایدار در معماری ایران» یاد کرد.
شب علیاکبر صارمی پنجشنبه پنجم بهمنماه 1396 خورشیدی ساعت 17:30 دقیقه در تالار حافظ خانهی اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
اسماعیل جنتی، گردانندهی نشست
فریار جواهریان
هایده حائری، بازیگر سینما و تلویزیون و همسر زندهیاد علیاکبر صارمی
حسین شیخزینالدین
ترانه یلدا
فرتور از مژده شهریار است