خانه‌ی اربابی خورهه؛ ستون‌هایی که سقف ندارند

خورهه در اوستا به چم (معنی)جای بالا آمدن خورشید است و از سویی واژه‌ی خور در این کتاب به چم پهنه‌ی ییلاقی است.

گستره‌ی تاریخی خورهه در محلات از سازه‌های تاریخی به جا مانده از دوره اشکانی، اسلامی و سلجوقی است که 3 هزار متر مربع گستردگی دارد و از یک سازه‌ی اربابی دربردارنده: بخش درونی، اتاق‌های پرشمار و پهنه‌ی بیرونی است.از این گستره‌ی تاریخی تنها دو ستون از شش قطعه سنگ که روی‌هم ‌رفته ارتفاع آنها 8 متر است، برجا مانده است.

این پهنه‌ی باستانی نخستین بار به‌دست ناصرالدین شاه قاجار مورد کاوش قرار گرفت. تصاویری از این کاوش در بایگانی کاخ گلستان و نیز کتاب تازه چاپ شده‌ی کاوش‌های باستان شناسی خورهه موجود است.

خورهه که پیشتر گمان می‌شد بقایای یک معبد یا آتشکده در پیوند با دوره سلوکی است، بر اساس واپسین یافته‌های بدست آمده یک خانه اربابی است که در قرن اول پیش از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی به حیات خود ادامه داده است.

ویژگی‌های دو سر ستون بر جای مانده در این گستره و هم‌مانندی آن با سبک مهرازی(معماری) یونانیان موجب شده تا باستان شناسان باختری و خاوری مانند هرتسفلد آن را یک معبد یا آتشکده دوره سلوکی بنامند، اما بودن دو بخش اندرونی و بیرونی با دو در جدا از هم در این سازه‌ی تاریخی از ویژگی‌های مهرازی روزگار اشکانی است.

در دنباله فرتورهایی از  این سازه‌ی روزگار اشکانیان را ‌می بینید.

دید سازه‌ی باستانی از پارکینگ خودرو ها

نمای کلی خانه‌ی اربابی

قرار دادن خروجی آب در بخش های مرمت شده

بخش های مرمت شده

رویش گیاهان صحرایی در داخل سازه

کارگذاری ناودان برای جاری‌شدن آب باران از روی دیواره ها به زمین

بخشی از سنگچین های اصلی بنا در ضلع باختری

گرد‌آوری چندی از سنگ های قدیمی بنا در ضلع باختری

نمایی از داربست گذاری برای فرو نریختن ستون ها

ساختن یک کف چین چوبی در کنار کف چین سفالی بنا در ضلع خاوری

چگونگی نگهداری از ستون ها برای واژگون نشدن

اتاقک هایی قدیمی در فاصله ی کوتاهی از کنار خانه‌ی اربابی در شمال باختری

نگهداری و مرمت یکی از ستون ها

نگهداری و مرمت ستون دیگر

بافت و جنس یک تکه از ستون ها

وجود دو تکه سرب در یکی از ستون ها

خنده ی تلخ یکی از ستون ها

نمای جنوب خاوری سازه‌ی باستانی

نمای سازه از جاده ی اصلی

فرتور از مهرداد خردورز است.

0114