نزدیکبه ۹۵ جزیره در خلیج فارس وجود دارد که بیش از ۴۰ جزیرهی آن در جغرافیای کنونی ایران جای گرفته است. بیشتر این جزیرهها زیستگاه گونههای جانوری، پایگاه نفتی و غیرمسکونی است و تنها در دو جزیرهی ایرانی زیرساخت گردشگری وجود دارد.
به گزارش ایسنا، خلیج فارس حوزهی مشترک ایران، بحرین، کویت، عمان، قطر و عربستان سعودی است. از میان این کشورها بیشترین جزیرهها متعلق به ایران است. بحرین که یکی از جزیرهها خلیج فارس نیز بهشمار میرود، هفت جزیرهی دیگر را در مالکیت دارد. ۹ جزیره دیگر در محدودهی کویت، پنج جزیره متعلق به عمان، هفت جزیره در حوزهی استحفاظی قطر، ۱۱ جزیره در اختیار عربستان و ۱۶ جزیره دیگر در مالکیت امارات متحده عربی است. البته اختلافاتی میان ایران و امارات بر سر مالکیت جزیرهها ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، زرکوه و آریانا وجود دارد، هرچند اسناد و قراردادهای تاریخی مالکیت ایران بر سر این جزیرهها را اثبات و تایید میکند.
به جز قشم و کیش، که نامآشناتر از دیگر جزیرههای خلیج فارس هستند، هرمز، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، هندورابی، لاوان، هنگام، ناز، لارک، سیری، فرور بزرگ و کوچک، فارسی، نگین، خارک، خارکو، شیف، مینو، خور موسی، دارا، صدرا، تهمادون، آریانا، زرکوه، شیدور، عباسک، امالکرم، نخیلو، گرم، بونه، قبر ناخدا، سه دندون، مطاف، میر مهنا، ام سیله، شیخ کرامه، چراغی، مرغی و مولیات دیگر جزیرهها ایرانی خلیج فارس به شمار میآیند.
نیمی از این جزیرهها مسکونی بوده و در برخی از آنها تاسیسات نظامی و نفتی مستقر شده است. بیشتر جزیرهها خالی از سکنه نیز به زیستگاه جانوری تبدیل شدهاند. دسترسی به بیشتر این جزیرهها دشوار و در مواردی ناممکن بوده و گاه به مجوزهایی از فرمانداری، محیط زیست، منابع طبیعی و دیگر نهادها نیاز دارد.
جزیره لاوان، یکی از پایگاههای نفت ایران/ عکس از شانا
رفت وآمد مسافری میان بیشتر جزیرههای خلیج فارس با قایقهای صیادی صورت میگیرد و دسترسی با اتوبوس دریایی و کشتیهای مسافربری تنها برای شمار محدودی از جزیرهها از جمله کیش، قشم، هرمز و خارک برقرار شده است. تردد دریایی میان جزیرهها معمولا ممکن نیست، برای نمونه از جزیرهی کیش نمیتوان به قشم سفر کرد، باید به بنادر هرمزگان برگشت و از آنجا به قشم یا هرمز رفت. برای سفر به جزیرهی هنگام که در فاصلهی نزدیکی از جزیره قشم جای دارد نیز باید حتما تا قشم رفت و از آنجا با قایقهای صیادی به جزیرهی هنگام رسید.
برای سفر به جزیرهی ابوموسی که طرح تبدیل آن به منطقهی گردشگری از زمان محمود احمدینژاد مطرح شد و ناکام ماند، از هواپیماهای کوچک میتوان برای جابهجایی استفاده کرد، که البته تنها ساکنان این جزیره چنین امکانی دارند و استفاده از این هواپیما برای مسافران تنها در صورت داشتن پروانهی (:جوازِ) ورود به ابوموسی امکانپذیر است. از تهران و بندرعباس نیز پروازهای موردی برای جزیرههای خارک و سیری وجود دارد، اما از آنجا که این دو جزیره به همراه لاوان محل جایگیری دکلهای نفتی و پایگاه مهم صادرات نفت به شمار میآیند، سفر به این جزیرهها برای گردشگر و مسافر بدون مجوز میسر نیست و عملا این جزیرهها برای گردشگران در دسترس نیستند.
جزیرهی کیش
در میان این ۴۱ جزیره، تنها کیش و تا اندازهای قشم برای گردشگری آماده شدهاند. جزیرههای هنگام و هرمز که آمدوشد مسافری به آنها نیز انجام میشود، با وجود داشتن اقامتگاههای بومی، دارای ضعیفترین خدمات گردشگری، بهویژه در بخش حمل و نقل عمومی هستند. از سویی آماده نبودن محیط برخی از این جزیرهها با توجه به حریمهای نظامی، محدودیتهایی را برای رفتوآمد و عکاسی گردشگران بهوجود آورده است که سفر را چندان آسان نمیکند.
مرکز مطالعات خلیج فارس (موسسهی مطالعات ژئوپولتیک استراتژیک تاریخ و جغرافیای خلیج فارس) در گزارشی به وضعیت جزیرههای ایرانی خلیج فارس پرداخته و با انتقاد از ضعف امکانات و فقر خدمات بهویژه در جزیرههای مسکونی خلیج فارس و در مقابل رونق گردشگری، تجارت و تولید ثروت در جزیرههای کشورهای عربی پافشاری کرده است: «جزیرههای ایرانی همچون الماسی هستند که میتوانند عامل تولید و ثروت، رونق تجارت، جذب سرمایهگذار خارجی و توسعه صنعت گردشگری برای کل کشور شوند، اما امروز از مدیریت نادرست رنج میبرند».
در کلیات این گزارش آمده که اهالی جزیرههای مسکونی خلیج فارس با مشکلات پرشمار اقتصادی، آموزشی، فرهنگی، رفاهی و درمانی روبهرو هستند. ساکنان برخی از این جزیرهها با وجود استقرار پایگاههای نفتی و دریایی از ثروت، اما در بیکاری و فقر به سر میبرند و از ابتداییترین امکانات بیبهرهاند و شغل اهالی بعضی از این جزیرهها تنها به صیادی محدود شده است.
جزیرهی خارک (خارگ)
مرکز پژوهشهای خلیج فارس یادآوری میکند که وسعت جزیره قشم ایران به تنهایی از ۲۲ کشور مستقل جهان بزرگتر است. اگر ایران میخواست تنها یک جزیرهی مصنوعی مانند قشم (بدون ویژگیهای طبیعی) در خلیج فارس ایجاد کند، باید بیش از ۲۶۶۵ میلیارد دلار برای آن هزینه میکرد.
این اندیشکده پیشنهادها و طراحهای در دسترس و واقعگرایانهای را برای آبادانی و عمران جزیرههای خلیج فارس و خروج از وضعیت نامناسب رفاهی تهیه کرده است که به آنها اشاره میشود:
– حیاتیترین نیاز مردمان جزیرهها آب آشامیدنی و برق است. در نبود آب آشامیدنی سالم، هیچ طرح عمرانی و رفاهی نمیتواند موفق شود. امروزه جزیرهی آبادان در خوزستان پس از گذراندن هشت سال ویرانی و جنگ و نابودی در جنگ تحمیلی، متاسفانه هنوز از داشتن آب مناسب آشامیدنی و سازندگی و زندگی رفاهی مناسب محروم است.
– کمک به صیادان جزیره و دادن امکانات رفاهی به آنها برای رونق زندگی خود که تنها منبع درآمدشان از صید ماهی و میگو است. به همین منظور شرکت سهامی شیلات باید حاصل تلاش روزانه آنها را خریداری و مبلغ آن را روزانه یا ماهانه پرداخت کند. ایجاد مراکز بهداشتی بستهبندی برای استانداردسازی صیدهای دریایی میتواند نه تنها به فروش آن کمک کند، بلکه پلی برای صادرات به دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس است.
– ساخت سردخانه برای محافظت از محصولات دریایی صیادان جزیره میتواند به نحو ارزندهای موثر واقع شود؛ زیرا با ذخیرهسازی آبزیان در سردخانه صیادان میتوانند زمینه را برای بستهبندی و صادرات به دیگر مناطق هموار کنند.
– اشتغالزایی از مولفههای مهم برای ایجاد رفاه اجتماعی در جزیرهها است. ساخت کارخانههای بومی بستهبندی و سردخانه یکی از پیشنهادات برای ایجاد شغل در جزیرهها است. از دیگر اقدامات برای به کارگیری نیروهای بومی منطقه ساخت کارخانه لنجسازی و تعمیر قایقهای صیادی است.
– برآورد موقعیت جزیرهها و ساخت اسکلههای متناسب با موقعیت آنها. ساخت اسکلههای چوبی استوار و مناسب برای توقف صیادان و لنجهایشان و همچنین بنادر تجاری و سوخترسانی برای شناورهای غولپیکر.
– ساخت مناطق ویژه گردشگری در جزیرهها. توریستهای بسیاری تمایل به آن دارند که برای اوقات فراغت از سفر دریایی استفاده کرده و به جزیرهای در دریا بروند که هزینههای زیادی نیز برایشان در برنداشته باشد. از آنجایی که سفرهای توریستی به جزیرههای همچون کیش و قشم با هزینههای تقریبا زیادی انجام میشود، میتوان با برنامهریزی مناسب و ایجاد پارکهای دریایی، پلاژها، هتل و متلها و فضای گردشگری با ورودی مناسب جریان زندگی و رونق و آبادانی و گردش سرمایه را در جزیرهها به حرکت انداخت.
– گردشگری دریایی یکی از مهمترین زیرشاخههای صنعت گردشگری است که در ایران به آن توجه کمتری شده است. در حال حاضر بخش خصوصی خواهان سرمایهگذاری در جزیرهها خلیج فارس برای رونق گردشگری در این مناطق است. با این وجود بهرغم اینکه کشور ما از سواحل زیبایی در بخشهای شمالی و جنوبی برخوردار است، اما نبود امکانات و تاسیسات مورد نیاز گردشگری، وسیله حمل و نقل دریایی و مجتمعهای تفریحی دریایی در سواحل این دریاها باعث شده است تا درخواست گردشگران داخلی و خارجی برای استفاده از تورهای دریایی بیپاسخ بماند. ایجاد تورهای گردشگری دریایی برای اسکی و غواصی و … در جزیرهها میتواند باعث شکوفایی و رونق و آبادانی این مناطق شود.
جزیرهی خور موسی
جزیرهی لارک
جزیرهی ابوموسی
جزیرهی مارو (شیدور) در همسایگی لاوان
یک پاسخ
پس این ماهی و میگو های بسته بندی در فروشگاه ها از کجا میاد؟! آنهم با قیمت بسیار گزاف برای دو تا برش ماهی ک در هر بسته هست!!