تا آنجا که بازگشت به گذشته‌های دور تاریخی شدنی است و می‌توان جهان استوره‌ها را نگریست، شهر «سی‌سخت» همواره نامی آشنا بوده است. سی‌سختی‌ها می‌گویند زمانی که کیخسرو، شهریار فرهمند ایران، از جهان کناره گرفت و سی تَن از نامدارترین پهلوانان ایران او را در واپسین سفر خود همراهی کردند، از سی‌سخت گذشتند. در آن سفر پیش‌گام پهلوانان ایران، بیژن بود؛ همان که هنوز هم گردنه‌ای به نام او، آکنده از بوی خوش گیاهان و گل‌های وحشی در 6 کیلومتری شهر سی‌سخت دیده می‌شود. کهن داستان‌ها به ما می‌گویند در این گردنه بود که بیژن و پهلوانان همراهش جهان را بدرود گفتند. دیرینه‌شناسان نیز یافته‌های باستانی فراوانی در سی‌سخت به‌دست آورده‌اند. آن‌ها باشندگی انسان در این گستره را از 4 هزار سال پیش به این‌سو می‌دانند.
سی‌سخت، تاریخ کهنش را در کنار دل‌انگیزی‌های زیست‌بومش دارد. آنجا پهنه‌ای از راه‌های پیچ‌درپیچ کوهستانی، جنگل‌های سربرافراشته‌ی بلوط، گذرگاه‌های هوش‌رُبا، چشمه‌ساران جوشان و هزارهزار زیبایی دیگر است. شیب تندِ راهی که به سی‌سخت می‌رسد، آمیزه‌ای از هیجان و دل‌ربایی طبیعت است. برای ناآشنایان چه‌بسا دلهره‌زا و برای مردمانش برخورداری از چشم‌اندازهای زندگی‌بخش است. تنها 35 کیلومتر از شمال باختری یاسوج، مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد، باید دور شد و از آن راه فراموش‌نشدنی گذر کرد تا در آغوش «دنا»، رشته‌کوه بلند زاگرس، شهر سی‌سخت را دید که آرام و دیرپا در گستره‌ای به زیبایی نقش‌و‌نگار گلیم‌ها و گبه‌های زنان سی‌سختی، دامن گشوده است. سی‌سخت، کناره گرفته در پناه کوه دنا، هفتمین شهر بلند ایران و مرکز شهرستان دناست. آنجا مرواریدی سبز از تپه‌ها و کوهسارها، پهنه‌ای آبی از دریاچه‌ها و بارش سفیدگونی از آبشارهاست. سی‌سخت را باید دید و در یاد نگه‌داشت!
مردمان سی‌سخت، به پاکی و زلالی زیست‌بوم‌شان هستند. از ایل بویراحمد به شمار می‌روند و لُر زبان‌اند. شهرشان پوشیده از باغ‌های میوه است. خوش‌آب‌و‌رنگی شهر را از آن نقشینه‌های طبیعت می‌توان بازشناخت. باران‌های زندگی‌بخش نیز سی‌سخت و گستره‌ی پیرامونش را آکنده از چشمه‌ساران و جوی‌های پُرآب ساخته‌اند. هشتاد روز در سال، در ماه پایانی پاییز تا گذر از نیمه‌های زمستان، شهر و کوهستان گرداگردش، مالامال از برف است. برف‌های آب‌شونده، جویباران و رودهایی جوشان در بهاران و تابستان‌ها پدید می‌آورند و زمین را سیراب از آب‌های رونده می‌سازند. زیست‌بوم یگانه‌ی آن کرانه از میهن‌مان به سی‌سخت نگاهی مهرآمیز دارد؛ هم‌چنان که با همه‌ی ایران بر سر مهر است. بارش‌های سالانه‌ی سی‌سخت به 700 میلی‌متر می‌رسد.
آنچه در بالا آمده است بخشی از گزارشی‌ست با عنوان «سی‌سخت؛ مرواریدی از چشمه‌های خوشگوار»، به قلم نگار جمشیدنژاد که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این گزارش را در رویه‌ی هشتم (هشتی) شماره‌ی 440 امرداد بخوانید.
امرداد شماره‌ی 440 از دوشنبه 10 خوردادماه 1400 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان خواهد بود.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی هفته‌نامه امرداد شماره‌ی 440
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه امرداد
