لوگو امرداد
امروز رشن ایزد هجدهمین روز گاهشمار زرتشتی؛ 16 خوردادماه خورشیدی

سالروز درگذشت نادر ابراهیمی؛ نویسنده، فیلمساز هم‌روزگار

b43fdf4932684ea98ab59fbc5280c5cbامروز پیروز و فرخ روز رشن ایزد، 18 خوردادماه سال 3759 زرتشتی، یکشنبه 16 خوردادماه 1400 خورشیدی، ششم ژوئن 2021 میلادی

۱۶ خوردادماه سالروز درگذشت نادر ابراهیمی داستان‌نویس، مترجم، فیلمساز، ترانه‌سرا و روزنامه‌نگار نام آشنای ایران است.

نادر ابراهیمی با سه‌گانه عاشقانه خود به ویژه کتاب یک عاشقانه آرام شناخته می‌شود. در حالیکه او بیش از 30 جلد کتاب در زمینه‌های گوناگون را به نگارش درآورده است. او همکاری بسیار نزدیکی با نشر روزبهان داشته و نخستین کتاب خود را با عنوان خانه‌ای برای شب را در سال 1342 در این انتشارات به چاپ رسانده است. مردی در تبعید ابدی یکی دیگر از نوشته های شناخته شده‌ی نادر ابراهیمی است که سرگذشت ملاصدرا را به تصویر می‌کشد این اثر تاکنون 11 بار تجدید چاپ داشته است. یک عاشقانه آرام با 20 بار تجدید چاپ، بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم 25 بار تجدید چاپ و چهل نامه‌ی کوتاه به همسرم با 21 بار تجدید چاپ از برجسته‌ترین و پرفروش‌ترین آثار نادر ابراهیمی است. عشق در نوشته‌های نادر ابراهیمی بسیار لطیف و زیبا بیان می‌شود و از این رو آثار او را متمایز می‌کند.

او فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه‌ی ادبیات کودکان، با بنیاد «موسسه همگام با کودکان و نوجوانان» ـ با همکاری همسرش ـ در آن موسسه متمرکز کرد. این موسسه، در راستای مطالعه در زمینه‌ی مسایل در پیوند با کودکان و نوجوانان برپا شد و فعالیتش را در زمینه‌ی نوشتن، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی، و پژوهش درباره خلق‌وخو، رفتار و زبان کودکان و نیز بررسی شیوه‌های یادگیری آنان دنبال کرد. «همگام» عنوان «ناشر برگزیده آسیا» و «ناشر برگزیده نخست جهان» را از جشنواره‌های آسیایی و جهانی تصویرگری کتاب کودک دریافت کرد.
ابراهیمی در زمینه ادبیات کودکان، جایزه نخست براتیسلاوا، جایزه نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه کتاب برگزیده سال ایران و چندین جایزه دیگر را هم دریافت کرده‌ است. او همچنین عنوان «نویسنده برگزیده ادبیات داستانی ۲۰ سال بعد از انقلاب» را به‌خاطر داستان بلند و هفت جلدی «آتش بدون دود» به‌دست آورده‌ است.

نادر ابراهیمی دو مجموعه  تلویزیونی با نام آتش بدون دود و سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن را نوشته است و کارگردانی آنها نیز بر عهده او بود. علاوه بر این ابراهیمی چندین ترانه و آهنگ نیز برای آنها ساخته است. هم چنین او یک فیلم سینمایی با نام روزی که هوا ایستاد را مشابه دیگر آثارش نوشته وکارگردانی کرده است. او همچنین چندین فیلم مستند را کارگردانی کرده است. نادر ابراهیمی یک شاعر نیز است ترانه مشهور به نام ای وطن را سروده که علی خدایی خواننده و آهنگساز آن است.

ابراهیمی قاجارکرمانی، زاده ۱۴ فروردین ۱۳۱۵  تهران، فرزندعطاءالملک ابراهیمی، فرزندِ آجودان حضور قاجار و از نوادگانِ ابراهیم‌خان ظهیرالدوله، حاکم نامدارِ کرمان در عصر قاجار بود. او پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به‌دانشکده حقوق وارد شد اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد و سپس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی لیسانس گرفت. او از ۱۳ سالگی به‌یک سازمان سیاسی پیوست که بارها دستگیری، بازجویی و زندان رفتن را برایش در پی داشت. ارایه فهرست کاملی از شغل‌های ابراهیمی کار دشواری است. او خود در دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ضمن شرح وقایع زندگی، به‌فعالیت‌های گوناگون خود نیز پرداخته‌ است. از جمله شغل‌های او: کمک کارگری تعمیرگاه سیار در ترکمن‌صحرا، حسابداری و تحویلداری بانک، کارگری چاپخانه و صفحه‌بندی روزنامه و مجله و کارهای دیگر چاپ، منشی حجره فرش در بازار، مترجمی و ویراستاری، ایران‌شناسی عملی و چاپ مقاله‌های ایران‌شناختی، فیلمسازی مستند و سینمایی، مصور کردن کتاب‌های کودکان، مدیریت یک کتاب‌فروشی، خطاطی، نقاشی و نقاشی روی روسری و لباس، تدریس در دانشگاه‌ها و…
او در تمام سال‌های پرکار و بی‌کار یا زمانی که در زندان بود، نوشتن را ـ که از ۱۵ سالگی آغاز کرده بود ـ کنار نگذاشت. در سال ۱۳۴۲ نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌ای برای شب» به‌چاپ رسانید که داستان «دشنام» در آن با استقبالی چشمگیر مواجه شد. تا سال ۱۳۸۰ افزون بر صدها مقاله تحقیقی و نقد، بیش از صد کتاب از او چاپ و منتشر شده‌ است که دربرگیرنده داستان بلند «رمان» و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه و پژوهش در زمینه‌های گوناگون است. چند اثرش نیز به ‌زبان‌های گوناگون جهان برگردانده شده‌است.
وی چندین فیلم مستند و سینمایی و همچنین دو مجموعه تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده و آهنگ‌ها و ترانه‌هایی برای آنها ساخته‌است. او همچنین توانسته‌ است نخستین موسسه غیرانتفاعی ـ غیردولتی ایران‌شناسی را بنیاد کند که هزینه و دشواری‌های فراوانی برای سفر، تهیه فیلم و عکس و اسلاید از سراسر ایران و بایگانی کردن آنها گذراند ولی چنان‌که باید، شناخته و به‌کار گرفته نشد و با فرارسیدن انقلاب و جنگ، متوقف شد.
او همچنین رشته‌های مختلف ورزشی را نیز تجربه کرده و یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های کوهنوردی به‌نام «اَبَرمرد» را بنیان نهاده و در توسعه کوهنوردی و اخلاق کوهنوردی، تأثیرگذار بوده‌است.
فرزانه منصوری، همسر او، مترجم و آموزگار در مقاطع گوناگون بود. نادر ابراهیمی به شیوه‌ی سنتی معرفی شد و پس از کمی آشنایی آن دو تصمیم به ازدواج گرفتند. فرزانه منصوری بر این باور است زنی که نادر ابراهیمی در کتاب‌هایش همواره او را مورد  ستایش قرار می‌دهد او نیست. اگرچه ممکن است بخشی از او در شخصیت اصلی زن و بخشی از نادر در شخصیت اصلی مرد وجود داشته باشد اما آنها  تنها شخصیت داستانی هستند. همسر نادر ابراهیمی می‌گوید که او تنها  در کتاب چهل نامه کوتاه به همسرم مخاطب اصلی نادر ابراهیمی بوده است.  فرزانه منصوری همکاری‌های بسیاری با همسرش داشته است و در مجموعه تلویزیونی آتش بدون دود نقش شخصیت مارال را ایفا کرد.
سرانجام زندگی پرفراز ونشیب نادر ابراهیمی در سال 1387 به پایان رسید. او پس از آنکه 9 سال با بیماری لاعلاج خود دست و پنجه نرم کرد، سرانجام در سن 73 سالگی جهان هستی را بدرود گفت.
بخشی از کتاب چهل نامه کوتاه به همسرم
نمی‌شود که تو باشی من عاشق تو نباشم؛ نمی‌شود که تو باشی، درست همینطور که هستی، و من هزار بار بهتر از این باشم و باز هزار بار عاشق تو نباشم، نمی‌شود می‌دانم؛ نمی‌شود که بهار از تو سرسبزتر باشد. همسفر!؛ در این راه طولانی که ما بی‌خبریم و چون باد می‌گذرد. بگذار خرده اختلاف‌هامان باهم باقی بماند؛ خواهش می‌کنم! مخواه که یکی شویم، مطلقا. مخواه که هرچه تو دوست داری، من همان را، به همان شدت دوست داشته باشم. و هرچه من دوست دارم، به همان گونه مورد دوست داشتن تو نیز باشد. …

رشن ایزد

در گاه‌شمار زرتشتیان، سال به ١٢ ماه سی روزه بخش می‌شود كه هر روز به نامی آراسته شده است. هجدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی به نام رشن پیوند یافته است.

امروز هجدهمین روز ماه در این گاه‌شمار است که «رشن» نام دارد. رَشن (رَشْنو) ـ ایزد دادگرى و آزمایش ایزدى، ایزد درستی و دادگری که از ایزدان سرای پسین و از داوران روز جزا هست. ایزد رشن ناساز با راهزنان و دزدان است و در ستایش رشن، پس از ستودن دادار اورمزد رایومند فرهمند، اشاره به «رشنِ ترازو دار» شده است.
رشن، ایزد داد و دادگستری نام يکي از ايزدان همکار اَمشاسپند اَمرداد، همراه با ایزدان مهر و سروش است.

یشت رشن، یشتی است در ستایش رَشن، رَشنو، رشن یشت ، یشت دوازدهم اوستا هست. نماد روز رشن گل «نسترن» است.

ابوریحان بیرونى در الآثار الباقیه (ص73) در فهرست روزهاى ایرانى، این ایزد را رَشْن خوانده که در زبان سُغدى رَسْن Rasn و در خوارزمى همان رَشْن خوانده مى شده است. در ادبیات فارسى این واژه به صورت «رش» بدون نون بکار رفته است.

فردوسى گوید: چو هور سپهر آورد روز رَش / ترا زندگى باد پدرام و خَوش،

خسروى مى‌گوید: مى سورى بخواه کامد رَش / مطربان پیش دار و باده بکَش.

مسعودسعد پیرامون این ایزد می‌سراید: «روز رشن است ای نگار دلربای/ شاد بنشين و به جام می‌ گرای».

 

به اشتراک گذاری
Telegram
WhatsApp
Facebook
Twitter

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تازه‌ترین ها
1403-01-09