پیشنهاد رای‌گیری مجازی انتخابات انجمن زرتشتیان تهران

دکتر کامبیز میزانیان، هموند هیات‌مدیره‌، هموند کمیسیون آموزشی و کمیسیون روابط عمومی، و فرنشین کمیسیون برنامه‌ریزی، بودجه و نظارت راهبردی انجمن زرتشتیان تهران، درباره‌ی برگزاری انتخابات گردش 45 به شیوه‌ی اینترنتی، راهکار پیشنهادی را به آگاهی رساند.

با نزدیک شدن به انتخابات گردش 45 انجمن زرتشتیان تهران از کامبیز میزانیان، دانش‌آموخته‌ی دکتری مهندسی کامپیوتر درخواست کردیم چنانچه برنامه‌ی پیشنهادی و شیوه‌ی نوینی را برای رای‌گیری انتخابات گردش 45 انجمن زرتشتیان تهران در نظر دارد، معرفی کند. پیرو درخواست امرداد، دکتر میزانیان پیشنهاد راهکار برگزاری انتخابات انجمن زرتشتیان تهران به شیوه‌ی ترکیبی (حضوری و اینترنتی) را به آگاهی رساند.
وی یادآوری کرد راهکار برگزاری انتخابات به روش مجازی را بهمن‌ماه 1399در هیات‌مدیره انجمن مطرح کرده است. از آنجا که انتخاب شیوه‌ی رای‌گیری، بردوش هیات برگزار‌کننده‌ی انتخابات است، انجمن زرتشتیان تهران در زمینه‌ی برگزاری انتخابات می‌تواند هیات برگزارکننده را یاری کند. این شیوه‌ی رای‌گیری، در دیگر نهادها اجرا شده و نتیجه‌ی دلخواه به دست آمده است.

درآغاز به انتخابات اینترنتی و مزایای آن، پرداخته شده است.

مقدمه بر انتخابات اینترنتی:

امروزه با رشد و توسعه‌ی اینترنت و کاربردهای آن در تمام زمینه‌های زندگی بشر و همچنین قابلیت‌ها و مزایای غیرقابل چشم‌پوشی استفاده از فناوری‌های مبتنی بر اینترنت و کاربردهای آن، برگزاری انتخابات اینترنتی را به‌عنوان یک راه حل با مزایای زیر مورد توجه قرار داده است:

• گمنامی – هویت رای دهنده مخفی می‌ماند.

• جلوگیری از فروش نتایج – با توجه به مکانیزم رای‌گیری اینترنتی و پروتکل‌های مورد استفاده و ذخیره نتایج در سرورهای امن، امکان فروش نتایج حاصل از رای‌گیری وجود ندارد.

• راحتی – در این نوع رای‌گیری شخص می‌تواند از خانه خود نیز در انتخابات شرکت نموده و رای خود را بدهد.

• استحکام – شیوه‌نامه‌های امنیتی مورد استفاده، منجر به حفظ امنیت و ایجاد اعتماد در رای‌دهنده می‌گردد.

• تحرک – رای‌دهنده با استفاده از رایانه‌ی همراه، گوشی تلفن و لوح هوشمند خود می‌تواند در هر مکان و حتا در حرکت، رای خود را بدهد.

• وارسی‌پذیری – شیوه‌نامه‌های امنیتی مورد استفاده در رای‌گیری اینترنتی، در هر مرحله از انتخابات امکان بررسی صحت اطلاعات و فرآیندهای رای‌گیری را می‌دهند.

• یکتایی – در روش رای‌گیری اینترنتی امکان این وجود ندارد که شخصی بیش از یک مرتبه رای خود را در سیستم ثبت نماید.

• تمامیت – با توجه به طراحی یکپارچه و مرتبط به هم پروتکل رای‌گیری اینترنتی و همچنین ضرورت دریافت و ارسال پیام‌های ورودی و خروجی مشخصی برای کنترل صحت عملکر سیستم، لذا اطمینان از تمامیت و کامل بودن این نوع روش رای‌گیری وجود دارد.

عوامل تاثیرگذار در سیستم رای‌گیری اینترنتی:

با توجه به ماهیت عملکردی و ضرورت استفاده از شیوه‌نامه‌های امنیتی و کنترل درستی اطلاعات در هر مرحله، می‌توان پیاده‌سازی و ایجاد شیوه‌نامه‌ی رای‌گیری اینترنتی را در عوامل زیر خلاصه نمود:

• رای‌دهنده (شخص حقیقی)

• مرکز ثبت نام – وظیفه کنترل هویت رای‌دهنده و اعتبارسنجی اطلاعات هویتی او و ایجاد کلید رای (منحصر بفرد، گمنام و امن) برای رای‌دهنده را برعهده دارد.

• مرکز اخذ رای – با دراختیارداشتن کلید منحصر بفرد رای دهنده، امکان دادن رای را از طریق اپلیکیشن یا پرتال‌های طراحی شده، به او می‌دهد.

روش برگزاری انتخابات بصورت سنتی:

انتخابات اعضای هیات‌مدیره انجمن در دوره‌های متوالی بصورت حضور رای‌دهندگان در مکان رای‌گیری انجام گرفته است و فرایند آن به شرح زیر است:

– ابتدا افراد با ارایه کارت شناسایی فارسی انجمن زرتشتیان تهران احراز هویت می شوند.

– پس از اینکه مشخصات شان به همراه اثر انگشت ثبت شد و کارت شان مهر زده شد، برگه انتخابات را دریافت می‌کنند.

– سپس اسامی کاندیداها را در برگه انتخابات می‌نویسند.

– در انتها هم برگه را در صندوق رای‌گیری می‌اندازند و کارت شناسایی خود را دریافت می‌کنند.

اما در این دوره با توجه به اپیدمی کویید-19 و با توجه به هرم سنی افراد جامعه ما، به نظر می‌آید که برگزاری انتخابات به صورت ترکیبی (حضوری- اینترنتی) روش مناسبی باشد.

فرایند رای‌گیری ترکیبی (حضوری- اینترنتی) به روش زیر خواهد بود:

– ابتدا کسانی که تمایل به رای‌گیری مجازی هستند، در سایت ثبت‌نام خواهند کرد، که برای این کار باید نام و نام خانوادگی، به همراه کد ملی، شماره کارت شناسایی زرتشتی، شماره تلفن همراه و آدرسی که در آن سکونت دارند را در فرم سایت پر کنند، و پس از ارسال یک کد رهگیری به شماره همراه آنها ارسال خواهد شد.

– در این مرحله می‌توان این اطلاعات را با اطلاعات کارت شناسایی فرد و با پایگاه داده انجمن زرتشتیان تهران و همچنین کد ملی را با پایگاه ثبت احوال راستی‌سنجی کرد.

– سپس یک‌سری کد که به صورت تصادفی بر روی کارت چاپ شده‌اند، و روی کد پوشیده شده است، ایجاد می‌شوند. برای خواندن کد باید پوشش تراشیده بشود.

– این کدها در اختیار مرکز رای‌گیری اینترنتی (چند شرکت در این زمینه فعالیت می‌کنند)، هم قرار می‌گیرند.

– سپس در بازه چند روز مانده به روز رای گیری، می‌توان این کارت‌ها را به دست افراد رساند (مانند توزیع سالنامه‌ها)، و فرد هنگام دریافت یک کارت از بین چندین کارتی که کد رای‌گیری آنها مخفی است، کد رهگیری خود در هنگام نام‌نویسی را به آورنده کارت می‌دهد، تا ایشان با ارسال آن کد، صحت دریافت کارت تایید بکنند.

– تعداد کارت‌های توزیع شده با تعداد کدهای رهگیری باید مطابقت داشته باشد، بنابراین به فردی نمی‌توان کارت نداد و یا بیش از یک کارت و کد را تایید کرد.

– سپس در روز رای‌گیری این افراد با کد روی کارتشان به صورت گمنام و یک‌بار می‌توانند رای بدهند و رای‌شان به صورت اینترنتی ثبت خواهد شد. پس از ثبت رای آن کد باطل خواهد شد.

در روز رای‌گیری، کسانی هم که به صورت حضوری به مکان رای‌گیری می‌آیند، ابتدا شماره کارت شناسایی فارسی ایشان با پایگاه داده‌ی کسانی که درخواست رای‌گیری مجازی داده بودند، بصورت کامپبوتری مقایسه خواهد شد، و اگر جزو این افراد نباشند، می‌توانند مانند دوره های قبل رای خود را حضوری بدهند.

با توجه به تعداد افراد رای دهند، و همچنین با توجه به اساسنامه انجمن که رای‌دهندگان باید ساکن تهران باشند، بنابراین امکان تحویل کارت‌های کد‌های رای‌گیری در بازه‌ی چند روزه امکان‌پذیر است.

توجیه طرح پیشنهادی

از مزایای این روش این است که هم افرادی که به هردلیل نمی‌خواهند، به مکان رای‌گیری بیایند، می‌توان رای بدهند و هم کسانی که امکان رای دادن به صورت مجازی را ندارند، می‌توانند رای بدهند، بنابراین مشارکت افراد در رای دادن افزایش پیدا خواهد کرد.
پس از پایان رای‌گیری شمارش و اعلام نتیجه سریع‌تر خواهد بود، چون رای‌های اینترنتی، بلافاصله پس از اتمام رای‌گیری نتایج آنها مشخص خواهد شد و شمارش رای‌های حضوری هم با توجه به تعداد کمتر افرادی که به صورت حضوری رای می‌دهند، زمان کمتری می‌برد. همچنین از تراکم و شلوغی در مکان‌های رای‌گیری هم کاسته خواهد شد.