روز نخست از همایش اوستاخوانی و گاتاشناسی مانتره فردا دهم شهریورماه 1395 خورشیدی از ساعت 17 با بخش ترجمه آغاز میشود. در این بخش مهرداد خسرویانی، مهرداد عادلی، بهنام مرادیان و شاهین شهزادی به ارایهی نوشتارهای خود در این بخش میپردازند.
چکیدهی نوشتارهای این بخش را در ادامه میخوانید:
زرتشت ؛ از دیدگاه یونانیان
مهرداد خسرویانی
یکی از شخصیت های برجسته و تاثیرگذار تاریخ اشوزرتشت پیامبر ایرانی است. آموزه های او از شیواترین و نغز ترین سروده های جهان است که نظر مخاطبین زیادی را به خود جلب می کند.
نکته مهم و قابل توجه زندگینامه و تاریخ دقیق زندگی اوست. از دیدگاه ما زرتشتیان , اشوزرتشت 1768 سال قبل از میلاد مسیح در شمال غرب ایران زاده شد و در شمال شرق ایران نیز دیده از جهان فرو بست. اما منابع یونانی و رومی موارد دیگری را مطرح می کنند. بعضا تواریخی را عنوان می کنند که به بیش از 3000 سال قبل از میلاد می رسد. و البته در تعاریف خود از زرتشت مواردی را ذکر می کنند که با نظر ما زرتشتیان تفاوت هایی دارد. مواردی همچون زرتشت جادوگر و غیره. از اینرو منابع موجود باید دقت بیشتری مطالعه و بررسی شوند تا باعث برداشت نادرست نگردد. راجر بک نویسنده این مقاله نیز به مواردی اشاره می کند که حایز اهمیت است. امید است ترجمه این مقاله مفید واقع شود.
بررسی کلیدین زرتشت
مهرداد عادلی
این مقاله که یکی از مدخلهایZoroaster(زرتشت) در دایره المعارف ایرانیکا ( نسخه الکترونیکی) آن میباشد، به بررسی و معرفی کلی دین زرتشت می پردازد. این مقاله شامل 4 قسمت اصلی می باشد.در قسمت اول به بررسی واژه زرتشت یا Zoroaster از لحاظ ریشه شناسی و واژگانی می پردازد و نظریات دانشمندان مختلف روپایی در این باره را بیان می کند. قسمت دوم به بررسی زمان زرتشت و نظریاتی که در مورد آن وجود دارد می پردازد. در بخش سوم به بررسی نظریه هایی در مورد مکان های مختلف زندگی زرتشت و ایکه آیا زرتشت شخصیت تاریخی است و یا شخصیت افسانه ای بیش نمی باشد، با بررسی بندهای گات ها و وداها و سایر منابع تاریخی در آن عصر پرداخته است و در بخش پایانی نیز به معذفی و بررسی اجمالی از اصول آیین زرتشت می پردازد.
زرتشت؛ آنگونه که زرتشتیان معاصر میشناسند
بهنام مرادیان
دورهای که بلافاصله پس از اشغال ایران از سوی تازیان آغاز شد و به مدت هزار سال به درازا انجامید، توسط یک موبد پارسی، «دوره فروپاشی» برای جامعه زرتشتی نامیده شد. دورهای که اطلاعات درباره آن کمیاب است و بیشتر برآمده از نوشتههای نویسندگان مسلمان است.
برای دو سده پس از شکست ساسانیان، هر دو گروه موبدان و پیروان به نوشتن و خواندن به «فارسی میانه» ادامه دادند و به نوشتههای فارسی میانه که درباره زندگی «زرتشت» مانند «دینکرد»، بندهشن، ویزیدگیهای زاداسپرم و متن پیشگویانه زند وهمن یشت بود دسترسی داشتند. این کتابها بیشتر نمودی استورهای را از زرتشت نمایش میدادند تا جنبههای تاریخی او را در اواخر سده نهم و اوایل سده دهم کتاب «روایات پهلوی» به همراه کتاب «دادستان دینیگ» در یک نگاه گذشتهنگر و غیرواقعی، زرتشت را «موبد موبدان»(روحانی برتر) نامیدن که برآمده از رویکرد مسیحیگرایانه در دوران پایانی ساسانیان بود. این نوشته و کتابهای بعدی پهلوی ویژگیهایی همچون «خردمند»، «نیکوکار» و «آورنده کارهای نیک» را برای زرتشت بیان کردند. او به عنوان کسی شناخته میشود که میانهروی (پیمان: اندازه درست) را در همه زمینهها عرضه کرد و بر دادگری(عدالت) و اخلاق در مقابل دگرگونیهای سهمگین و اخلاق ریاضتگرایانه تاکید کرد.
زرتشت در کتابهای پهلوی
شاهین شهزادی
گرچه زبان پهلوی حدود سه سده پیش از میلاد مسیح گویش میشده است، بیشتر آثار مکتوب به جامانده امروزی از روی نسخههای کهن زرتشتی نوشته شدهاند، که در زمان بعد از چیرگی اسلام تا سدهی دهم میلادی گردآوری شدهاند.
زرتشت کانون هویتساز هازمان دینی زرتشتی است، همچنین مهر تاییدی است برای نیکنامی و اعتبار آیین و فرهنگ زرتشتی.
متون گوناگونی که روایت هایی از زندگی زرتشت بازگو میکنند، همانند داستان زندگی کسانی چون بودا، مسیح و محمد، درستترین و بی عیبترین الگوهای رفتاری را از افراد نشان میدهد.
برای پژوهشگران آرزوی است که بتوانند زرتشت را از پس تاریخ بازسازی کنند، از این روی آنها با دوراندیشی بسیار میکوشند تا از مدارک، داستانها و روایتهای بهجای مانده به درک ما از دین زرتشتی کمک شایانی بنمایند.
به طور خلاصه زرتشت در کتابهای پهلوی بیشتر از اینکه شخصیتی تاریخی باشد، شخصیتی دینی و مذهبی است.
داستان های افسانهای زندگی زرتشت همیشه دارای مطالب آموزنده مفاهیم و الگوهایی راستین برای آموزههای دینی بوده. سرآغاز وجودش از آسمان تا یکپارچه شدن سه عنصر سپندینه وجودی زرتشت در خانه پورپشسپ، تا چالشها و مبارزات او از دوران کودکی با نیروهای اهریمنی و کرپانها و کویها و هربار نجات یافتن معجزه آسای او، تا ملاقات و همپرسگی زرتشت با اورمزد که پاسخ اورمزد به این پرسشها بدون شک از اساسی ترین نیازهای بشر فناپذیر در این جهان است، و سپس ملاقات با ویشتاسب و پیروزی دربرابر توطئههای جادوگران دربار، تا نقش او در رستاخیز آینده و پیروزی فرزندان با ایمان او در برابر اهریمن.
در این نوشتار از ارتباط و تاثیرات احتمالی میان اسطورههای زرتشتی با دیگر آیین و فرهنگهای پیرامون سخن برده میشود.
زرتشت هیچگاه مورد پرستش یا ستایش و بزرگداشت قرار نگرفته است، اما همواره به عنوان سرمشقی از پاکدامنی دلیرانه و مبارزات آشتی ناپذیرش در برابر ناعدالتیها و ستمگریها شناخته میشود.
