امروز باد ایزد و اسفندماه ۳۷۵۹ گاهشمار زرتشتی، 16 اسفندماه ۱۴۰۰ خورشیدی، هفتم مارس 2022 میلادی
16 اسفندماه زادروز جلال ذوالفنون آهنگساز، ردیفدان و نوازنده چیرهدست سهتار از موسیقیدانان معاصر ایران است. نوازندهای که نوای سهتارش سالهاست نوازشگر ذهن و زمزمهی مردم است.
جلال ذوالفنون نوازنده، آهنگساز و موسیقیدان ایرانی است که در نواختن سهتار، تار و ویولن هنرمندی چیرهدست بود. ذوالفنون در نوازندگی سهتار از زبردستی ویژهای برخوردار بود؛ بهگونهای که بسیاری از موسیقیدانان معاصر جهان، سه تار ایران را بیش از همه با صدای سه تار ذوالفنون میشناسند. سبک نوازندگی و آهنگسازی ذوالفنون بیشتر در زمینهی موسیقی سنتی ایرانی قرار میگیرد. علاقهمندی او به موسیقی سنتی، چندین آلبوم ماندگار با صدای خوانندگان نامی چون شهرام ناظری و علیرضا افتخاری است
جلال ذوالفنون ۱۶ اسفند ۱۳۱۶ خورشیدی در آباده از توابع شیراز چشم گشود. وی در کودکی به همراه خانوادهاش به تهران آمد و از ۱۰ سالگی آموختن موسیقی را آغاز کرد. فراگیری موسیقی را از ۱۰ سالگی در خانوادهای اهل موسیقی آغاز کرد و برای ادامه تحصیل بههنرستان موسیقی ملی رفت و در آنجا با سازهای دیگر چون تار و ویلون آشنا شد. او ویلون را نزد برادرش محمود ذوالفنون آموخت و در هنرستان از رهنمودهای موسی معروفی در زمینه تکنیک سهتار برخوردار شد و همزمان با پایهگذاری رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبا، به آنجا راه یافت. آشنایی با شخصیتهای موسیقی ملی ایران از جمله نورعلی برومند و داریوش صفوت، شناخت تازهای از موسیقی اصیل ایران و ساز سهتار برای او به ارمغان آورد و او از سال ۱۳۴۶ فعالیتش را روی سهتار متمرکز کرد.
وی از روشهای استادان ابوالحسن صبا، ارسلان درگاهی و همچنین راهنماییهای احمد عبادی بهره گرفت و پس از پایان دانشکده در همانجا و در مرکز حفظ و اشاعه موسیقی ملی بهتدریس سهتار پرداخت. او در این سالها از راهنمایی یوسف فروتن و سعید هرمزی که از نوازندگان قدیمی سهتار بودند نیز برخوردار شد.
ذوالفنون آثار نوشتاری و صوتی فراوانی در زمینه موسیقی ایرانی از خود بهجای گذاشته که از بین آنها میتوان آلبومهای گل صدبرگ و آتش در نیستان با صدای شهرام ناظری را نام برد. همچنین از دیگر آثار او میتوان به مستانه، سرمستان و شب عاشقان با صدای علیرضا افتخاری و آلبوم شیدایی با صدای صدیق تعریف اشاره کرد.
او سالیان متمادی در زمینه تحقیق، مجدانه گام برداشت و کوشید جوانان را با این قلمرو آشنا کند. مهمترین کار وی پس از تحقیق، تدریس بود. کتابی با عنوان گل صدبرگ مجموعهای از نوشتهها و خاطراتش درباره موسیقی، به کوشش سروش قهرمانلو، از او منتشر شدهاست. کتاب چهار جلدی «آموزش سه تار» منتشر شده از سوی انتشارات هَستان و کتاب «مکتب سه تار نوازی ذوالفنون بر پایه ردیف شور میرزا عبدالله» از جمله آثار نوشتار این هنرمند حوزه موسیقی است.
جلال ذوالفنون 28 اسفندماه 1390 در ۷۴ سالگی درگذشت و در گورستان امامزاده طاهر بهخاک سپرده شد.
«باد»، نام بیستودومین روز ماه در گاهشمار زرتشتی است. باد، به چم هوا است. در فرهنگ زرتشتی هوا از چهار آخشیج ستودنی و سپندینه مانند آب و آتش و خاک است. در فرهنگ ایران پاک نگهداشتن چهار آخشیج خویشکاری هر انسان است.
در اوستا ایزد وَیو (باد) همراه و همکار ایزدان آب و آتش و خاک است. ایزد وَیو (ایزد «باد» یا «هوا») همواره با ایزد رام آمده است. در اوستای سیروزه آمده: «…یاری باد به همه رزم و کارزار برساد. هر که را باد پشتیبان است پیروزی همیشه با اوست».
ایزد وَیو یا ایزد باد همواره با ایزد رام آمده است. نماد این روز در دین زرتشتی گل « بادرنگ بویه» است.” وای یا وایو ”باد” چهرهای دوگانه دارد، خوب و بد زیرا باد از هر دو جهان نیک وبد میگذرد. او نیکوکار است و در عینحال میتواند با نیروی ویرانگر خود همهچیز و همه کس را نابود سازد.