چپاول‌گران یادمان‌های تاریخی–فرهنگی، یکی از گوردخمه‌های نامدار به «لانه‌ی طاووس» در شهر مرودشت را با تجهیزات و دست‌افزارهای حرفه‌ای شکسته و به آن آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را وارد آورده‌اند.
به گزارش اَمرداد، یادمان‌های تاریخی–فرهنگی به‌جا مانده از گذشتگان را نشانه‌های هویتی و شناسنامه‌ی بالنده‌ی مردمان هر کشوری می‌دانند. از همین‌روی، بایسته (:واجب) است تا مردم هر شهر و کشوری به‌درستی از این یادگارهای بی‌همتای گذشتگان پاس‌داری و نگاه‌بانی کرده و آن‌ها را همان‌گونه که از پسِ سده‌ها و هزاره‌ها و فراز و نَشیب‌های فراوان به‌سلامت گذر کرده و به دست آن‌ها رسیده است، پاس داشته و بی‌کم و کاست به آیندگان که دارندگان (:صاحبان) اصلی و راستین یک سرزمین هستند، واگذار کنند. اما شوربختانه گاهی در کشور ما به انگیزه‌های گوناگون همانند کمبود بودجه و نیروی کار در وزارت‌خانه‌ی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که سرپرستی یادمان‌های ملی و تاریخی را بر دوش دارد و همچنین نبود آگاهی‌رسانی و آموزش و پالایش فرهنگ در میان توده‌ی مردم از سوی سرپرستان فرهنگی کشور، این نشانه‌های هویتی و یادگارهای گذشتگان آسیب‌دیده و گاه از چهره‌ی تاریخ و صفحه‌ی روزگار پاک شده و برای همیشه از میان می‌رود. از سویی، به باور کارشناسان و کُنش‌گران میراث فرهنگی تا هنگامی که قانون‌های میراث فرهنگی به درستی رعایت و اجرا نشده و هشدارهای امنیتی و حفاظتی نادیده گرفته شود و دستگاه قضایی محکم و استوار با قاچاقچیان اموال تاریخی–فرهنگی برخورد نکند، آسیب‌رسانی به یادگارهای گذشتگان هم‌چنان وجود خواهد داشت و بازدارنده نیست. زیرا که باید با چپاول‌گران برخوردهای محکم و قاطعانه‌تر با جریمه‌های مالی سنگین‌تری انجام گیرد. همچنین شناسایی (:معرفی) و مهم‌تر از آن، پاس‌داشت و نگهداری و روش برخورد و رفتار با یادمان‌های تاریخی باید پیوسته در خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها و به ویژه صدا و سیما، شبکه‌های اجتماعی و حتا در بنرها و پارچه‌نوشته‌ها و بیلبوردهای بزرگ شهری تبلیغ و آگاهی‌رسانی شود.
به‌سخنی روشن‌تر، باید پاس‌داری و نگهبانی از میراث گذشتگان به یک درخواست همگانی (:مطالبه عمومی) و ملی تبدیل شود تا بتوان به آرمان‌های پیش‌رو، به‌درستی دست یافت. به گفته‌ای دیگر، تا هنگامی که نگهداری و پاس‌داری از یادمان‌های تاریخی–فرهنگی به یک درخواست همگانی، در درجه‌ی نخست در میان مدیران و سرپرستان دولتی و دستگاه‌های اجرایی و پس از آن، در میان مردم تبدیل نشود، ره به‌جایی نخواهد یافت و به گفته‌ای «آب در هاون کوبیدن است» و بس.
قاچاقچیان، یک گوردَخمه را در مَرودشت شکستند
قاچاقچیان اموال تاریخی–فرهنگی به انگیزه‌های پوچ و نادرست یافتن گنج، به یکی از گوردخمه‌های نامدار به «لانه ی طاووس» در شهر مرودشتِ پارس که بیش از 2000 سال دیرینگی داشته، آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را وارد کرده و بخش‌هایی از آن را شکسته‌اند. این تاراج‌گران فرومایه و نابخرد با داشتن زمان کافی و به همراه بردن وسایل کندوکاو غیرمجاز و دست افزارهای (:ادوات) حرفه‌ای همانند پیکور برقی و پتک، ددمنشانه و داعش‌وار به جان یکی از گوردخمه‌های این مجموعه‌ی باستانی افتاده و آن را نابود کرده و به‌گمان فراوان پس از ناتوانی و به دست نیاوردن گنج‌های خیالی مورد نظر، از آن مکان رفته و سنگ‌های جدا شده‌ی بزرگ و کوچک را در درون گوردخمه ی یادشده، ریخته و رها کرده‌اند.
سخن درخور نگرش این دست اندازی‌ها زمانی ابهام‌آمیز و شک‌برانگیز می‌شود که بدانیم دسترسی به این مجموعه گوردخمه‌ها بسیار سخت و دشوار بوده و به هیچ‌روی، نمی‌تواند کار افراد ناشناس و معمولی باشد. همچنین نزدیکی آن به شهر مرودشت و مهم‌تر از همه، نزدیکی به جایگاه قرارگیری یگان حفاظت میراث فرهنگی و جاده ی پُر رفت و آمد میان شهری، این ابهام‌های پرسش‌برانگیز را پیچیده‌تر و بیشتر خواهد کرد. هرچند که، بررسی این موضوع باید در دستور کار یگان حفاظت میراث فرهنگی قرار گیرد و نمی‌توان به پرسش‌های موجود به‌درستی و استواری و کارشناسانه پاسخ داد.
با این همه، نگارنده بر پایه‌ی خویشکاری (:وظیفه) ملی – میهنی و مسوولیت اجتماعی خویش با رفتن به وزارت‌خانه‌ی میراث فرهنگی در مرکز استان و نشان دادن نگاره‌های (:تصاویر) موجود، وضعیت اندوه‌بار این یادمان ملی را آگاهی‌رسانی کرده است
وضعیت آشفته‌ی گوردَخمه‌های لانه‌ی طاووس
در نزدیکی شهر مرودشت و در سینه‌ی کوهی در جایی که هم اینک به لانه‌ی طاووس نامدار است با چهار گوردخمه روبه‌رو هستیم. سه تا از گوردخمه‌ها در نزدیکی یک دیگر و در یک‌راستا قرار گرفته و یک گوردخمه‌ی دیگر، درست رو به‌روی آن‌ها و در سمت دیگرِ سینه‌ی کوه تراشیده شده است. اما وضعیت هیچ کدام یک از این گوردخمه‌ها خوب نبوده و هر کدام دارای دشواری‌های ویژه‌ای بوده و از سوی افراد فرومایه و ناآگاه مورد دست‌اندازی‌های گوناگونی قرار گرفته است. درون یکی از گوردخمه‌ها به کاه‌دانی تبدیل شده و چهره‌ی زشت و زننده‌ای را به‌نمایش گذاشته است. یکی دیگر از گوردخمه‌ها به جایگاهی برای کارتن خواب‌ها درآمده و هنوز هم جای تکه‌تکه‌های کارتن را می‌توان از نزدیک دید که مایه‌ی شگفتی و افسوس فراوان است. ریختن زباله و بطری‌های پلاستیکی در پیرامون این مجموعه از دیگر دشواری‌های پیش‌روی آن‌ها به‌شمار می‌آید. ولی بدتر از همه و دردناک‌تر آن که، چپاول‌گران و قاچاقچیان اموال تاریخی – فرهنگی به این یادگارهای ارزشمند دستبرد زده و یکی از گوردخمه‌های 2000 ساله را شکسته و آسیب‌های برگشت‌ناپذیری را به آن، وارد آورده‌اند. همچنین بر اثر گذشت زمان و رخنه‌ی عوامل طبیعی و به‌ویژه بیولوژیکی (گُل‌سنگ‌ها) و رسیدگی‌نکردن و بی‌توجهی مدیران و سرپرستان میراث فرهنگی، وضعیت این گوردخمه‌ها بسیار آشفته و نابسامان است و جا دارد تا مدیران میراث فرهنگی با همکاری دیگر نهادهای فرهنگی و علمی، توجه بیشتری به آن‌ها، داشته باشند.
گوردخمه‌های لانه‌ی طاووس
در پرونده‌ی ثبتی این مجموعه، همه‌ی گوردخمه‌ها را فراهخامنشی یا پسا هخامنشی (پس از هخامنشی) تاریخ‌گذاری کرده‌اند. اما به باور کارشناسان بهتر است که گاه‌نگاری‌ها را دقیق‌تر انجام داده و آن‌ها را از یک دیگر جدا کنیم. به سخنی دیگر، این گوردخمه‌ها در دو بازه‌ی زمانی تراشیده شده‌اند. یک دوره را بی‌گمان باید دوره‌ی فراهخامنشی دانست و دوره‌ی دیگر که هم‌روزگار با دوره‌ی اشکانیان بوده را بایسته است که دوره‌ی پارسی نام‌گذاری کرد. یعنی دوره‌ای پس از باشندگی (:حضور) فراته‌داران و پیش از آغاز روی کار آمدن ساسانیان. این دودمان‌های بومی سرزمین پارس، خود را میراث‌دار هخامنشیان می‌دانسته و از هنر، مِهرازی (:معماری) و روش زیست نیاکان گذشته‌ی خویش پیروی می‌کرده‌اند. از همین‌روی، کارشناسان یادمان‌های آن‌ها را یادگارهای پارسی می‌نامند.
گوردخمه‌ی یادشده و آسیب دیده، بی‌گمان یادگاری از همین دودمان‌های بومی پارس بوده است که از روش تراش و فرم گوردخمه، می‌توان به گاه‌نگاری آن پِی برد. به هر روی، یکی از ارزشمندترین و کمیاب‌ترین و بی‌مانندترین یادمان‌های باستانی و تاریخی شهر مَرودشت از سوی افراد فرومایه و نابخرد به بهانه‌های خیال‌انگیز و پوچ یافتن گنج، آسیب‌های جدی و برگشت‌ناپذیری دیده است.
این مجموعه یادمان‌های تاریخی – فرهنگی با نام اُستودان‌های لانه‌ی طاووس و با دیرینگی فراهخامنشی در تاریخ 13 بهمن ماه 1388 خورشیدی و با شماره‌ی 28241 به ثبت ملی رسیده است و هرگونه آسیب‌رسانی به آن‌ها بر پایه‌ی قانون جرم به شمار می‌آید.
وضعیت آشفته گوردخمه‌های نامدار به لانه طاووس در مرودشت پارس
جایگاه قرارگیری گوردخمه‌ای که ویران شده است
چپاول‌گران یادمان تاریخی گوردخمه‌ی مربوط به پارسیان در مرودشت را نابود کرد
درون گوردخمه‌ای دیگر از همین منطقه که به کاه‌دان تبدیل شده است!
فضای بیرونی گوردخمه‌ای که به کاه‌دان تبدیل شده است
فضای بیرونی گوردخمه‌ای که به جایی برای کارتن‌خواب‌ها شده است
گوردخمه‌ای دیگر از همین منطقه که به محل کارتن‌خواب‌ها تبدیل شده و مایه‌ی افسوس و دریغ است
قاچاقچیان اشیا فرهنگی با ادوات حفاری و تجهیزات به جان آثار تاریخی افتاده و آن‌ها را کامل تخریب کرده‌اند
.فرتور از سیاوش آریا است
1353
