امروز رام ایزد از ماه آذر سال 3757 زرتشتی، نَبُر روز پرهیز از خوردن گوشت، آدینه 15 آذرماه 1398خورشیدی، ششم دسامبر 2019 میلادی
دکتر عیسا صدیق نامور به اعلم، یکی از نامداران فرهنگی سده اخیر تاریخ فرهنگ ایران، طراح و پایهگذار دانشگاه تهران، در 15 آذرماه 1357 خورشیدی در 84 سالگی درگذشت.
عیسا صدیق در سال 1273 خورشیدی در تهران چشم به جهان گشود. پس از گذراندن علوم مقدماتی و به پایان رسیدن دورهی دارالفنون، در 17 سالگی به فرانسه رفت و موفق به دریافت دانشنامه لیسانس در رشته ریاضی شد. دکتر صدیق سپس چند سالی در ایران در وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال 1309 برای ادامهی تحصیل به آمریکا رفت. وی پس از دریافت دکترای فلسفه به ایران برگشت و از سوی دولت ایران، مامور تهیه طرح تاسیس دانشگاه تهران شد. همزمان با تحصیل در دانشگاه کلمبیا، بنا به درخواست عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار پهلوی، اقدام به تهیه و تنظیم طرح تاسیس دانشگاه (دارالفنون) تهران کرد. هم او بود که برای اولین بار واژه «دانشگاه» را به جای دارالفنون به کار برد. دکتر صدیق در سال ۱۳۱۰ به ایران بازگشت و مأمور بنیاد دانشگاه تهران شد. کتاب «یکسال در آمریکا» شرح حضور یکساله صدیق در این کشور است.صدیق اعلم پس از این کار، مامور راهاندازی این دانشگاه شد. وی پس ازبنیان دانشگاه، تا سال 1319، ریاست و استادی دانشسرای عالی، دانشکده ادبیات و دانشکده علوم را بر دوش داشت. وی تا سال 1340، شش بار به وزارت فرهنگ انتخاب شد و تا سال 1353، در مقام استادی دانشگاه، انجام وظیفه کرد. افزون بر تهیهی طرح و قانون بنیان دانشگاه تهران و ایجاد هستهی مرکزی آن، دکتر صدیق منشأ خدمات برجسته فرهنگی دیگری نیز بود که بنیاد نخستین مدارس جدید گیلان، پیشنهاد اعزام محصل به اروپا و تهیهی قانون آن، تجدید سازمان و برنامههای مدارس کشور، وارد کردن روشهای جدید آموزشی در دانشسرای عالی و تربیت هزاران دبیر، بنیاد دانشگاه تبریز و تاسیس نزدیک به دو هزار مدرسه در طول فعالیت فرهنگی خود، از آن دستهاند. وی سرانجام در 15 آذر 1357 خورشیدی در 84 سالگی در تهران درگذشت.
ترا روز رام از جهان رام باد
همان باد را با تو آرام باد
واژهی رام به معنای آرام، خوشحال، مطیع آمدهاست و هنوز هم این واژه به همین صورت یا به صورت رامش در معنی صلح و شادی و سازش به کار میرود. ایزد رام در آیین مزدیسنی، پاسدار و موکّل روز بیست و یکم هر ماه خورشیدی است و در اوستا با صفت «بخشندهٔ چراگاه و اغذیهی خوب» از وی یاد شدهاست. همچنین در این آیین گل خیری زردرنگ به این ایزد ویژه شده است.
رام یا ایزد رام، که در اوستا به صورت رامه یا رامن آمده و در زبان پهلوی به صورت رامشن یا همان رام خوانده شدهاست، در آیین زرتشت یکی از ایزدان یا فروزهی در خور نیایش است. این ایزد که آن را وای وه نیز گفتهاند، بر روز بیست و یکم هر ماه که آن را رام روز مینامند، موکّل است. چهارمین روز نَبُر یا پرهیز از خوردن گوشت است.
در کنار بهمن (وهمن یا وهومانا از امشاسپندان) سه دستیار او قرار میگیرند که نخستین آنها ماه، دومین گؤشورون و سومین رام است که قرینهٔ وای محسوب میشود و در زندگی بعد از مرگ نقش خاصی را ایفا مینماید. در واقع در زندگی پس از مرگ، رام به ارواح نیکوکار و عادل مدد میرساند تا مشکلات و موانع را پشت سر بگذارند. رام یکی از جنبههای زمان نیز به شمار میرود او نخستین پزشک مینوی است که چاره و درمان دردها به دست او سپرده شده است.
فردوسی میسراید:
ترا روز رام از جهان رام باد
همان باد را با تو آرام باد
یاد روز 15 آذرماه:
– 15 آذرماه در سال 1332 خورشیدی، دانشجویان دانشگاه تهران به نشانه اعتراض به تجدید روابط سیاسی ایران و انگلستان، سخنان اهانتآمیز دادستان محكمه نظامی به دكتر مصدق، ایجاد جو اختناق، ارعاب مخالفان و مخالف گویان و … دردانشكده فنی اجتماع كردند كه در اینجا به دستور دولت كودتا به گلوله بسته شدند.