امروز روز سروش ایزد از ماه آذر سال 3757 زرتشتی، دوشنبه 11 آذرماه 1398 خورشیدی، دوم دسامبر 2019 میلادی
دوم دسامبر سال 931 میلادی (آذرماه 310) مرداویز زیاری پس از بیرون راندن عوامل و نظامیان خلیفه عباسی از کاشان، همدان و دیگر شهرهای مرکزی ایران و درهم کوبیدن آنان در نبردی در 49 کیلومتری اصفهان وارد این شهر شد و آن را پایتخت همه ایران اعلام کرد.
مرداویز حکمران و رهبر مردم مازندران، گیلان، قزوین، گرگان و ری که «تاریخ» از او به عنوان یک ایراندوست بزرگ انقلابی، یک رُنسانسیر و از بانیان تجدید استقلال ایران و حاکمیت ملی ایرانیان نام میبرَد. در همین روز در اجتماع مردم اصفهان که برای ابراز احساسات نسبت به او گرد آمده بودند خطاب به آنان مطالب مهمی بیان داشت که درونمایهی آن از این قرار است:
“من و یارانم که به خاطر گرامی میهن، شمشیر برگرفته و جان بر کف نهادهایم در زادروز روشنایی و گرمی که روز خوش یمنی برای ایرانیان بوده است در نزدیکی اصفهان سپاهیان وفادار به خلیفه را بشکستیم و از ایران بگریزاندیم. من از دیلمان برخاستهام ــ از میان مردمی شکستناپذیر. هیچکس به خاطر کارهای غیرمیهنی که تا به امروز کرده است؛ بازخواست و مجازات نخواهد شد. ولی، از امروز مجازات خیانت به میهن و همکاری با بیگانه؛ مرگ است. میخواهم که از این پس جز به پارسی سخن نگویید و همه آیینها و جشن های گذشته را که میراث فرهنگیمان و بازمانده از نیاکانمان هستند به همان صورت و با رعایت اصالت هر چه تمامتر برگزار کنید، ترس و دروغ را از خود دور سازید که مایهی همه بدبختیها هستند. میدانید که من یک مسلمان هستم؛ برگزاری آیینهای ملی با اسلام ناسازگاری ندارد. تا این جشنها و مراسم را رعایت کنیم ایرانی باقی خواهیم ماند. «گفتار نیک ــ کردار نیک ــ پندار نیک» یک اندرز نیاکانمان است که تمدن و بزرگی خودرا بر پایهی آن استوار داشته بودند و هرگاه که از چارچوب آن خارج شدند آسیب دیدند. از رعایت این اندرزها کسی آسیب نخواهد دید. من همین امسال ــ 58 روز دیگر ــ در همینجا جشن سده را بر پا میدارم تا یادآور سه آموزشی باشد که یادآور شدم.”.
در این اجتماع، یاران و پیروان مرداویز ازجمله برادران بویه حضور داشتند که پس از مرگ مرداویز سراسر ایران را آزاد و بغداد را هم تصرف، مذهب شیعه را ترویج و خلیفه سنّی را دست نشانده خود کردند.
مردوایز درسال 935 ـ چهار سال پس از ورود به اصفهان ـ در همین شهر به دست کارگران غیرایرانی به دلیل سختگیری نسبت به آنان در برپایی مراسم نوروز ترور شد. اصفهان در سال 641 میلادی به دست تازیان افتاده بود.
اینک من سروش ترا که
از همه بزرگتر است، میطلبم
روز هفدهم از هر ماه در گاهشمار زرتشتی به نام سروش ایزد پیوند یافته است. سروش به چم (:معنی) گوش دادن و فرمان بردن است به خواست خدایی و ما آن را نیوشایی معنا کردهایم تا نزدیکتر به اصل باشیم.
اینک من سروش ترا که
از همه بزرگتر است، میطلبم
تا به آرمان خود رسم
و زندگانی درازی به دست آورم
و به شهریاری منش نیک در آمده
و به راه راستی گام زده،
به جایگاهی رسم که مزدا اهورا میباشد. (۳۳_۵)
اشو زرتشت میگوید:
کسی را که مزدا دوست دارد ، نیوشایی و منش نیک به او روی میآورد (۴۴_۱۶)
زرتشت میخواهد به دستیاری نیوشایی به خواست و آرمان خود برسد (۳۳_۵)
نیوشایی راهی است که به اهورامزدای توانا میرود (۲۸_۵)
نیوشایی راه رستگاری را ، هم برای رستگار و هم برای دروغکار ، همواره روشن میسازد (۴۳_۱۲)
از این گفتهها به ویژه آنجایی که نیوشایی با منش نیک است، بر میآید، که فرمانبرداری زرتشت کورکورانه نیست بلکه از روی اندیشه و با دلی پر از مهر است .
یاد روز 11 آذرماه:
– 11 آذرماه : در سال 310 خورشیدی، مرداویز زیاری، که «تاریخ» از او به عنوان یک ایراندوست بزرگ انقلابی نام میبرد پس از بیرون راندن نظامیان خلیفهی عباسی از شهرهای مرکزی ایران و درهم کوبیدن آنان وارد اصفهان شد و آن را پایتخت همهی ایران خواند.