امروز فرخ روز رام ایزد از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، نَبُر، روز پرهیز از خوردن گوشت، چهارشنبه 15 آبانماه 1398 خورشیدی، ششم نوامبر 2019 میلادی
در چنین روزی، ششم نوامبر 608 میلادی، سپاهیان ایران به قصد پایان دادن به حکمرانی رومیان به سوی قنسطنطنیه پیش رفتند.
واحدهایی از ارتش ایران که مامور تصرف قسطنطنیه (استانبول) و پایان دادن به حکومت رومیان بر گوشهی شمال غربی آسیا شده بودند، از کوههای توروس (ترسوس واقع در جنوب غربی ترکیه امروز) گذشتند.
فرماندهی ارتش امپراتوری ایران پس از بازگرفتن سوریه، نیروهای خود مرکب از سه سپاه را دو دسته کرده بود؛ دو سپاه راهی تصرف قسطنطنیه و یک سپاه مامور تصرف مابقی فلسطین شده بودند و سپاهیانی که مامور تصرف قسطنطنیه شده بودند در این روز از کوههای توروس گذشته بودند.
این خبر، فوکاس (Flaviua phocas Augustus) امپراتور بیزانتین (روم شرقی) را سخت نگران کرد و در پی این تزلزل و چند شکست نظامی پیاپی قبلی از ایران، کشور او دچار هرج ومرج شد به گونهای که هراکلیوس Heraclius حکمران رومی شمال آفریقا با کشتی خود را به قسطنطنیه رسانید تا امپراتوری را نجات دهد. پس از رسیدن هراکلیوس به ساحل قسطنطنیه، افسران ارتش و بزرگان شهر به او پیوستند و فوکاس را گرفته تسلیم وی کردند که پنجم اکتبر 610 میلادی به دست خود و در برابر جمع او را کشت و امپراتور شد. سپاهیان ایران که به دروازه های قسطنطنیه رسیده بودند دستور بازگشت دریافت کردند. در آن زمان نه تنها ارتش ایران، بلکه طوایف آلوار و اسلاو نیز از شمال، قسطنطنیه را تهدید میکردند.
سپاه دیگر ایران پس از تصرف همهی فلسطین از جمله اورشلیم (بیت المقدس)، صلیب اصل را از این شهر به تیسفون فرستاد.
فوکاس که یک افسر ارتش روم شرقی بود در سال 602 میلادی با نوعی کودتا، موریس Maurice امپراتور وقت را برکنار و برجایش نشسته و 8 سال زمامداری کرده بود. فوکاس پس از پیروزی در کودتا موریس و پسرش را اعدام کرد.
ایزد رام در آیین مزدیسنی، پاسدار و موکّل روز بیست و یکم هر ماه خورشیدی است و در اوستا با صفت «بخشندهٔ چراگاه و اغذیهی خوب» از وی یاد شدهاست.
ترا روز رام از جهان رام باد
همان باد را با تو آرام باد
واژهی رام به معنای آرام، خوشحال، مطیع آمدهاست و هنوز هم این واژه به همین صورت یا به صورت رامش در معنی صلح و شادی و سازش به کار میرود. در این آیین گل خیری زردرنگ به این ایزد ویژه شده است.
رام یا ایزد رام، که در اوستا به صورت رامه یا رامن آمده و در زبان پهلوی به صورت رامشن یا همان رام خوانده شدهاست، در آیین زرتشت یکی از ایزدان یا فروزهی در خور نیایش است. این ایزد که آن را وای وه نیز گفتهاند، بر روز بیست و یکم هر ماه که آن را رام روز مینامند، موکّل است. چهارمین روز نَبُر یا پرهیز از خوردن گوشت است.
در کنار بهمن (وهمن یا وهومانا از امشاسپندان) سه دستیار او قرار میگیرند که نخستین آنها ماه، دومین گؤشورون و سومین رام است که قرینهٔ وای محسوب میشود و در زندگی بعد از مرگ نقش خاصی را ایفا مینماید. در واقع در زندگی پس از مرگ، رام به ارواح نیکوکار و عادل مدد میرساند تا مشکلات و موانع را پشت سر بگذارند. رام یکی از جنبههای زمان نیز به شمار میرود او نخستین پزشک مینوی است که چاره و درمان دردها به دست او سپرده شده است.
فردوسی میسراید:
ترا روز رام از جهان رام باد
همان باد را با تو آرام باد
یاد روز 15 آبانماه:
– واحدهایی از ارتش ایران كه مامور تصرف قسطنطنیه (استانبول امروز) و پایان دادن به حكومت رومیان بر گوشه شمال غربی آسیا شده بودند، در سال 608 میلادی از كوههای توروس (ترسوس واقع در جنوب غربی ترکیه امروز) گذشتند.