امروز خورداد امشاسپند از ماه آبان سال 3757 زرتشتی، سهشنبه 30 مهرماه 1398 خورشیدی، 22 اکتبر 2019 میلادی
در چنین روزی سال 1339 خورشیدی نخستین کنگرهی جهانی زرتشتیان در ایران، زادگاه اشو زرتشت پیامبر آریایی، گشایش یافت.
کنگرههای جهانی زرتشتیان هر چهار سال یکبار در یکی از کشورها برگزار میشود و گروه زیادی از همکیشان سراسر جهان درآن گردآمده به گفتگو و رایزنی میپردازند تا شاید اندکی از مشکلها و نارساییهای هازمان زرتشتی در ایران وجهان را کاهش دهند وبه راهکارهایی تازه دست یابند تا مزدیسنان یا پیروان اندیشه اشوزرتشت در جهان همانند نیاکان خویش؛ دانش پرور و دانشمند، هنرمند ونام آور، پوینده وپیشرو، نیکوکار وخوشنام به سربرند وبیگمان ساختاری فراهم شود تا آموزههای شکوهمند اشوزرتشت را نیز بدرستی به نسلهای پس ازخود پیشکش کنند.
كنگرههای جهانی زرتشتیان با آرمان همازوری زرتشتیان از سال 1339 خورشیدی در تهران آغاز به کار کرد. کنگرهی دوم، چهار سال پس از آن، سال 1343 در بمبئی هندوستان برگزار شد و از آن سال تاكنون 9 كنگرهی دیگر در سالهای 1350 تهران، 1365 بمبئی، 1368 بمبئی، 1375 تهران، 1379 هوستون آمریكا، 1384 در لندن، 1388 در دبی و دهمین کنگرهی جهانی زرتشتیان سال 1392 در بمئی هندوستان برگزار شد.
شهر پرت در استرالیا 11 تا 14 خوردادماه 1397 برابر با یکم تا چهارم ماه جون 2018 میزبان یازدهمین کنگره جهانی زرتشتیان بود. دوازدهمین کنگرهی جهانی زرتشتیان نیز تابستان سال 1401 برابر با 2022 میلادی در نیویورک آمریکا برگزار میشود.
خورداد پنجمین امشاسپند و پاس دارندهی آبها و سرسبزی است. آب در كنار سه آخشیج دیگر (خاک، هوا، آتش) در میان ایرانیان باستان از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است . وجود ایزدان گوناگون موكل بر آن و نوشتههای ایرانی و انیرانی همه گواه اهمیت این آخشیج است در میان ایرانیان باستان و زرتشتیان. طبیعت در نظر ایرانیان جایگاه والایی دارد و عناصر آن قابل احترام و دارای تقدس ویژهای است. آب،باد، خاک و آتش در دین اشوزرتشت و در فرهنگ و سنت ایرانی چهار آخشیج مقدس است كه برای هر یک از آنها فرشتهی ویژهای تعیین شده و خویشکاری فرد زرتشتی است که محیط زیست را در حد توان پاک نگاه دارد. آب نه تنها مقدس است بلكه آشامیده شده و در امور جاری زندگی به مصرف میرسد. عنصری كه وحدت آن نماد یكتایی اهورامزدا و كثرت آن جلوهگاه تمام پدیدههای جهان هستی است، از چكهی باران تا اقیانوس پهناور و از آب آرام چاه تا سیل جاری در بستر رودها موجد و مولد زندگی است.
از باده جوی شادی و از باده باش خوش
بیباده این جهان، صنما بادگیر، باد
در ایران باستان تا به امروز ماه سوم سال و روزششم هر ماه خورداد نام دارد. یشت چهارم كه به نام خورداد یشت خوانده میشود، به طوری كه این فرشته در جهان مینوی نماد كمال اهورامزدا و در جهان جسمانی نگهبان آب است. خورداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال است که در گاتها یکی از فروزههای اهورا مزدا و در اوستای نو نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورا مزدا است. بخش هئوروه که صفت است به چم رسا، همه، درست و کامل. بخش دوم تات که پسوند است برای اسم، بنابراین هئوروتات به چم کمال و رسایی است. خورداد نماینده رسایی و کمال اهورامزداست.
خورداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آبها در این جهان، خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری میکند از این روی در آیین، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد میشود و در گیتی به نگهبانی آب گماشته شده است.ایزدان تیر و باد و فروردین از همکاران خورداد هستند.
در گاتها، از خورداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد میشود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آبها و گیاهاناند که به یاری مردمان میآیند و تشنگی و گرسنگی را شکست میدهند. گل سوسن نماد خورداد امشاسپند است.
در یسنا، هات ۴۷، آمدهاست که اهورامزدا رسایی خورداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.
در متنهای کهن امشاسپند خورداد: چهارمین یشت از یشتهای بیست و یک گانهی اوستا، ویژه ستایش و نیایش امشاسپند بانو خورداد است که در آن یشت از زبان اهورا مزدا یادآور میشود که «… یاری و رستگاری و رامش و بهروزی خورداد را برای مردمان اشون بیافریدم…» و سپس تاکید میشود هر آن کس که خورداد را بستاید همانند آن است که همه امشاسپندان را ستایش کردهاست. در بندهش نیز درباره خورداد آمدهاست : «… ششم از مینویان، خورداد است؛ او از آفرینش گیتی، آب را به خویش پذیرفت..»، چنین گوید: هستی، زایش و پرورش همه موجودات مادی جهان از آب است و زمین را نیز آبادانی از اوست…»
سرودهی مسعود سعد سلمان، بر پایهی کتاب بندهش
خورداد روز داد نباشد كه بامداد
از لهو و خرمی بستانی ز باده داد
از باده جوی شادی و از باده باش خوش
بیباده این جهان، صنما بادگیر، باد
اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)
جوی کن
اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سرودهی استاد ملکالشعرای بهار:
به (خورداد) جوی نوین کن روان/ (امرداد) بیخ نو اندر نشان
یاد روز 30 مهرماه:
– زادروز نادر شاه افشار، بنیادگذار سلسله افشاریه، در سال 1688 میلادی در دستگرد خراسان. بیست و دوم اکتبر زادروز نادرشاه سردار بزرگ و شاه انتخابی ایران است که در سال 1688 میلادی در دستگِرد خراسان به دنیا آمد و 59 سال عُمر کرد و مرزهای ایران را در شمال و شمال غربی، جنوب و شرق به حد زمان ساسانیان رسانید و در شمال غربی و غرب، عثمانی را از قفقاز و همه سرزمینهای اَرمنینشین بیرون راند و شهرهای کربلا و نجف را متصرف شد. وی همچنین به تصرف دهلی موفق شد و با فراری دادن روس ها، مرزهای ایران در داغستان را تثبیت کرد.
تاریخنگاران نظامی «نادر» را آخرین سردار بزرگ مشرق زمین خواندهاند. وی در نوجوانی با مادرش به اسارت ازبکها که به خراسان دستبرد زده بودند درآمد ولی پس از رسیدن به سن بلوغ و نیز درگذشت مادرش، از این اسارت فرار کرد و به ایل افشار پناهنده شد و به همین سبب وی را نادرشاه افشار نوشتهاند، حال آن که در اصل از تبار افشارها نبود.
– 1938: نخستین ماشین فتوكپی ازسوی «چستر كارلسون Chester F. Carlson» ساخته شد و نامش را «زیراكسXerox» گذارد كه از واژه یونانی «زیروگرافیXerography» به معنای «خشک نویسی» گرفته شده است. کارلسون که یک فیزیکدان آمریکایی بود (1906-1968) هجدهم اکتبر 1937 فن فتوكپی خشک (نه بمانند ساختن عکس در تاریکخانه) را اختراع کرد و آن را به ثبت داده بود و درست یک سال بعد (اکتبر 1938) موفق به ساخت ماشین آن شد.